Polityka 2025-19.pdf

(9872 KB) Pobierz
Ostry finisz
kampanii
l
Tajemnice
Maciaka
l
Zniknięcie
Anżeliki
l
Nakazane
piosenki
Kryptointeresy
Tymochowicza
l
Ludzie i
niedźwiedzie
l
Opór przed
poborem
P O L I T Y K A . P L
TYGODNIK, nr 19 (3513), 7.05–13.05.2025
© GETTY IMAGES
Cena 13,90 zł (w tym 8% VAT) nr indeksu 369195
USA 4,60 USD; KANADA 4,69 CAD; WIELKA BRYTANIA 2,50 GBP; SZWECJA 30 SEK; CZECHY 75 CZK; KRAJE STREFY EURO 4,95 EURO
CZY NOWY PAPIEŻ
ZMIENI KOŚCIÓŁ?
Wydanie w sprzedaży do 13.05.2025
POSZERZAMY HORYZONTY
Naukowe miesięczniki
Majowe numery
już w kioskach
i na
sklep.polityka.pl
Prenumerata
cyfrowa
obu tytułów:
projektpulsar.pl
COPYRIGHT © POLITYKA Spółka z o.o. SKA.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułów, w tym artykułów na aktualne tematy polityczne, gospodarcze i religijne, opublikowanych w POLITYCE jest zabronione.
19
w numerze     
7.05–13.05.2025
Przedwyborcze
układanki
Temat tygodnia
10
Adam Szostkiewicz
Konklawe: kto stanie
na czele Kościoła?
16,
19
Rynek
41
Marcin Piątek
Piotr Tymochowicz:
dlaczego uciekł do Kambodży
i kogo stamtąd mami
45
Adam Grzeszak
Co dalej z elektrykami
69
Adam Krzemiński
Rocznica 9 maja
– barometr Kremla
Polityka
16
Mariusz Janicki
Kampania na ostatniej prostej:
falowanie i spadanie
19
Anna Dąbrowska
Kupowane, kopiowane,
fałszowane – brutalna prawda
o podpisach na listach poparcia
kandydatów na prezydenta
22
Jakub Halcewicz, Katarzyna Kaczorowska
Sekrety kandydata Maciaka
25
Paweł Reszka, Timur Olevsky,
Evgenia Tamarchenko
Nasze śledztwo: co się stało
z białoruską opozycjonistką
Anżeliką Mielnikawą
Kultura
76
Piotr Sarzyński
Hockney w Paryżu: najważniejsza
wystawa tego roku?
79
Bartek Chaciński
Dwa języki piosenki
82
Aneta Kyzioł
Jadwiga Jankowska-Cieślak:
jak grać ciszą i niedosytem
85
Rozmowa z
Maciejem Drygasem
o pracy nad „Pociągami”
88
MEA PULPA
Kuby Wojewódzkiego
Świat
48
Piotr Buras NIEMCY
Rząd Merza: ostatnia tama
przed radykałami?
51
Mateusz Mazzini POLSKA
Jak nas widzą, jak nas piszą
54
Agnieszka Zagner IZRAEL
Być albo nie być
Beniamina Netanjahu
Nauka/projektpulsar.pl
57
Rozmowa z dr.
Bartoszem Pirgą
o niedźwiedziach i ich relacjach
z ludźmi
60
Łukasz Tychoniec
Czym jest ciemna energia
i co o niej dziś wiemy
64
Agnieszka Krzemińska
Dzieje dzielnych kobiet
Społeczeństwo
28
Juliusz Ćwieluch
Kto idzie do wojska
32
Agnieszka Sowa
ODCHODZIĆ PO LUDZKU
Medyczna dyskryminacja seniorów
35
Ewa Siedlecka
Cyba i inni: demencja za kratkami
38
Rozmowa z dr hab.
Violettą
Wróblewską
o tym, jak działają tabu
we współczesnej Polsce
Historia
66
NAGRODY HISTORYCZNE POLITYKI
IM. MARIANA TURSKIEGO:
przedstawiamy laureatów
P OL I T Y K A
nr 19 (3513), 7.05–13.05.2025
Ludzie i style
94–97
W bloomersach na ulicę
Melodie kampanii
W prajmie
Czym kusi Ziemia Ognista
Zapach tureckiej chałki
Stałe rubryki
4
Przypisy
6
Ludzie i wydarzenia
72
Afisz
89
Agata Passent
90
Lis
92
Mizerski
93
Do i od redakcji
98
To jeszcze nie koniec
ilustracja
patryk sroczyński
3
PRZYPISY
REDAKTORA NACZELNEGO
skłonić polski Kościół do realnej obrony chrześcijańskich
wartości? W tej kwestii zachowuję głęboką niewiarę.
Nasze
konklawe
C
W
Jerzy Baczyński
ybór nowego papieża jest zawsze
wielkim globalnym wydarzeniem.
Sprzyja temu samo misterium
konklawe, mocno już osadzone
w popkulturze; fakt, że takie wybory
– przy dożywotniej formule pontyfikatu – odbywają się raz
na kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat; wreszcie, że „mocą
Ducha Świętego” wyłaniany jest jednoosobowy, doktrynal-
nie nieomylny przywódca ponadmiliardowego Kościoła.
Wybór zawsze więc wywołuje wielką ciekawość, mnóstwo
spekulacji przed i po, dużo sprzecznych nadziei, nawet
u ludzi dalekich od religii.
W Polsce, kraju historycznie katolickim, to, kto zostanie
następcą św. Piotra, a ściślej, Jana Pawła II, ma znaczenie
także polityczne. Bigoteryjna prawica oczekuje „watykań-
skiego Trumpa” (Biały Dom opublikował jego kabotyński
wizerunek w szatach papieskich), „cywile” chcieliby pewnie
pontifeksa otwartego, empatycznego, progresywne-
go społecznie. I raczej, jak zwykle, się zawiodą. Tak jak
na Franciszku, „papieżu ubogich”, który żadnej głębokiej
zmiany w instytucjonalnym Kościele nie dokonał, a dla
wielu Polaków symbolem jego pontyfikatu stało się mia-
nowanie na krakowski tron Wojtyły kościelnego hejtera
abp. Jędraszewskiego.
oraz liczniejsze publiczne ekscesy kandydata Brauna,
a także pojawienie się wśród zarejestrowanych kandy-
datów na prezydenta otwarcie proputinowskiego Macieja
Maciaka (więcej o tej postaci na s. 22) stawiają pytanie
o granice debaty publicznej, o to, czy i w jaki sposób można
chronić proces demokratyczny przed ekstremistami i obcą
agenturą? To nie jest tylko polski problem. Rumuni, którzy
właśnie wybierają prezydenta, próbowali (chyba mało sku-
tecznie) ograniczyć rosyjską ingerencję w przebieg kam-
panii i samych wyborów. W Niemczech Federalny Urząd
Ochrony Konstytucji uznał AfD, czyli sondażowo najpopu-
larniejszą dziś partię w kraju, za „organizację ekstremistycz-
ną, która zagraża demokracji”. Chodzi o „dyskryminowanie
ludzi na podstawie ich pochodzenia etnicznego” (tam
dotyczyło to muzułmańskich migrantów, u nas taki zarzut
idealnie pasowałby do antysemityzmu i antyukrainizmu
Brauna). Decyzja urzędu może otworzyć drogę do delega-
lizacji AfD (co mało prawdopodobne – więcej na s. 48), ale
na pewno umożliwia legalną inwigilację działaczy tej partii.
To od razu wzbudziło ostre protesty, także administra-
cji Trumpa powołującej się – podobnie jak nasi obrońcy
Brauna – na zasadę wolności słowa i prawo do wyrażania
rozmaitych poglądów politycznych. Berlin już odpowie-
dział, że ze względu na pamięć o tragedii, jaką na własny
i na inne narody sprowadził niemiecki rasizm i nacjonalizm,
rząd ma prawny i moralny obowiązek niedopuszczenia
do powrotu takiej ideologii i retoryki.
W
W panice po ostatnich „debatach”
pojawiają się pomysły
podniesienia
wymagań wobec kandydatów.
Kto chciałby powiedzieć watykańskiemu konklawe
„Szczęść Boże!”, musi mieć poczucie, że ta fraza została wła-
śnie publicznie zszargana przez innego ultrakatolickiego
nienawistnika Grzegorza Brauna, który tak zwykł rozpo-
czynać każde swoje wystąpienie. Również i to, podczas
tzw. prezydenckiej debaty w „Super Expressie”, gdzie zaraz
po pobożnej inwokacji rozwinął swoje jawnie antysemic-
kie narracje. Rzecz w tym, że przeciwko tej – niemal pod-
ręcznikowej – mowie nienawiści zaprotestowało od razu
ze 200 organizacji społecznych, ale bynajmniej nie episko-
pat, nie kapłani. Jak zawsze, gdy politycy związani z PiS czy
Konfederacją szczuli na „syjonistów, ciapatych, niemieckich
agentów, LGBT, gender” i inne potwory z prawicowego
imaginarium – żadnej reakcji. Czy nowy papież zdołałby
Polsce procedury ochrony demokracji i przeciw-
działania politycznemu ekstremizmowi nie są
tak stanowcze jak w Niemczech, więc ani Braunowi, ani
Maciakowi nie grozi „delegalizacja”. Choć już na pewno
(są na to i przepisy Kodeksu karnego, i ustawy o mediach
publicznych) można by ich pozbawić prawa do darmo-
wych spotów wyborczych i udziału w nakazanej prawem
debacie kandydatów. Tu jednak ujawnia się nasz dramat
instytucjonalny: szef Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
sam określił się mianem „prawicowego taliba”, z kolei Pań-
stwowa Komisja Wyborcza jest tworem całkowicie bezzęb-
nym, formalnie i personalnie niezdolnym do sprawowania
nadzoru nad przebiegiem kampanii wyborczej (polecam
artykuł na s. 19) i podejmowania stosownych interwencji.
A próg 100 tys. zebranych (kupionych, sfałszowanych?)
podpisów okazuje się łatwy do przeskoczenia dla osób
w istocie kompromitujących prezydenckie wybory.
W panice po ostatnich „debatach” pojawiają się różne
pomysły podniesienia w przyszłości formalnych wymagań
wobec kandydatów, z czego najprostsze wydaje się zbie-
ranie podpisów poparcia poprzez państwowy profil zaufa-
ny mObywatel. Ale widać wyraźnie (także po perypetiach
z rozliczaniem kampanii wyborczej PiS), jak bardzo sama
PKW i procedury wyborcze wymagają reformy, doprecy-
zowania. Nowy prezydent powinien zwołać w tej sprawie
ponadpartyjne konklawe. A na to, kto będzie prezydentem
i pomoże lub zaszkodzi polskiej demokracji, akurat mamy
wpływ. Tu wszyscy jesteśmy kardynałami.
4
P OL I T Y K A
nr 19 (3513), 7.05–13.05.2025
Zgłoś jeśli naruszono regulamin