Mlody-Technik_2024-12.pdf

(6940 KB) Pobierz
Nasi idole: Robert Kearns
,VWQLHMH RG URNX
RGb
Gorzki przebłysk geniuszu
QU JUXG]LHñ
HVXSOHPHQW ZZZPWFRPSO
NEWS 24/7
SU]HJO GDM FRG]LHQQLH
ISSN 0462-9760 Indeks 365408
ZbW\P
CyBErNiEbeZpIeCzEŃsTwO
;SNRE OX VIN OS GE RMI [MHE
Science ction w „Młodym Techniku”
Rok po powrocie do przyszłości
cena:
9$7

QD VZRLP VPDUWIRQLH
7XbSU]HMU]\V]
LbNXSLV] WHQ Q
QXPHU
W prenumeracie
20%
taniej
Prenumerata
oszczędzasz 20% • cieszysz się darmową dostawą
Zaprenumeruj Młodego Technika, a zawsze dostaniesz najnowszy numer wprost do Twojej skrzynki!
Cena rocznej prenumeraty drukowanej (12 numerów) wynosi 143,00 zł.
Zamów prenumeratę na www.UlubionyKiosk.pl
prenumerata@avt.pl | AVT-Korporacja sp. z o.o. ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa | rachunek bankowy: 18 1050 1012 1000 0024 3173 1013
Stan globalnej cyber gry
1DbZLGRN SRZRG]L GRQLHVLHñ RbQDUDVWDMÈF\FK IDODFK QRZ\FK
F\EHUDWDNöZ Lb]DJUR Hñ QLHNRñF]ÈF\P VLÚ JHQHURZDQLX SU]H]
F\EHUSU]HVWÚSFöZ QRZ\FK W\SöZ DWDNöZ JDORSXMÈF\P UR]ZRMX
WHFKQLN F\EHUZRMHQQ\FK PR QD RGQLH Ê ZUD HQLH HbQLNW QLH
MHVW EH]SLHF]Q\ 1LH PD DGQHM WHFKQLNL Lb V\VWHPX Rb NWöU\FK
PR QD SRZLHG]LHÊ HbVÈbSHZQH LbEH]SLHF]QH
=b GUXJLHM VWURQ\ b SU]HFLH QLH SRU]XFLP\ RVLÈJQLÚÊ F\IUR-
ZHJR ZLDWD QLH ]UH]\JQXMHP\ ]bUR]ZLÈ]Dñ NWöUH VÈbRVLÈ UR]ZRMX
ZVSöïF]HVQHM JRVSRGDUNL LbQRZRF]HVQHJR \FLD 0\ O RbSRU]XFHQLX
WHFKQLNL VNRUR MHVW WDN JUR QD QDbSHZQR QLHMHGQHPX SU]HPNQÚïD
SU]H] JïRZÚ 6SDGHN SR]LRPX \FLD NWöU\ E\ïE\ QLHXFKURQQÈ
NRQVHNZHQFMÈ GHF\IU\]DFML MHVW MHGQDN QLH GRbRV]DFRZDQLD
7UXGQR Z\REUD]LÊ VRELH WDNLH GREURZROQH FRIQLÚFLH ZbUR]ZRMX
WDN H GODWHJR HbF\EHSU]HVWU]Hñ MHVW PLHMVFHP EH]SDUGRQRZHM U\-
ZDOL]DFML SRPLÚG]\ SDñVWZDPL PRFDUVWZDPL W\PL PQLHMV]\PL
WDN H .WR VLÚ ]JRG]L QDbFRI-
QLÚFLH GRbHSRNL SU]HGF\IUR-
=PDJDQLD ïDPLÈF\FK
ZHM MHGQRVWURQQLH JG\ U\ZDO
V\VWHP\ ]bEURQLÈF\PL
ZbQDMOHSV]H UR]ZLMD V\VWHP\
]b NWöU\PL PXVLP\ XPLHÊ
LFK QLH PDMÈ NRñFD
ZDOF]\Ê EURQLÊ VLÚ LbGÈ \Ê
GRbZ\SU]HG]HQLD JRbZbZ\-
FLJX WHFKQRORJLF]Q\P" 7Rb VDPR RERZLÈ]XMH Zb VIHU]H ZDONL
NRQNXUHQF\MQHM PLÚG]\ ILUPDPL =UHV]WÈ WHbGZD ZLDW\ NRUSR-
UDF\MQ\ LbSDñVWZRZ\ Z]DMHPQLH VLÚ SU]HQLNDMÈ
:bWOH QLHFR UR]P\W\P NUÈ È REDZ\ ]ZLÈ]DQH ]bPDV]\QDPL
NZDQWRZ\PL FRb GRb NWöU\FK SDQXMH SU]HNRQDQLH Hb JG\ SRMD-
ZLÈ VLÚ MX LFK SUDNW\F]QH ZHUVMH WRbZV]HONLH ]DEH]SLHF]HQLD
WHFKQLNL V]\IURZDQLD GDQ\FK VNRñF]È VLÚ 0D WDN E\Ê SRQLH-
ZD NRPSXWHU\ NZDQWRZH E\ï\E\ WDN SRWÚ QH H MDN WRbVRELH
ZLHOX Z\REUD D ]ïDPLÈ ND G\ V]\IU &RbSHZLHQ F]DV PR HP\
SU]HF]\WDÊ GRQLHVLHQLD WDNLH MDN WRbRb VXSUHPDFML NZDQWRZHM
*RRJOH DbVSU]HG NLONX ODW DOER RbQRZ\FK FKLñVNLFK V\VWHPDFK
NZDQWRZ\FK SRWHQFMDOQLH ïDPLÈF\FK DOJRU\WP\ V]\IUXMÈFH
3RQLHZD MHGQDN XFKRG]ÈFH ]DbEH]SLHF]QH V\VWHP\ F]\ WRbEDQ-
NRZH F]\ U]ÈGRZH QDGDO IXQNFMRQXMÈ FK\ED öZbSU]HïRP NZDQ-
WRZ\ MHV]F]H QLH QDGV]HGï
=UHV]WÈ E\Ê PR H VSRVREHP QDb NZDQWRZH ïDPDQLH ]DEH]-
SLHF]Hñ MHVW NZDQWRZH ]DEH]SLHF]DQLH :UöFLOLE\ P\ ZWHG\
GRbSXQNWX Z\M FLD F]\OL FLÈJï\FK ]PDJDñ PLÚG]\ WHFKQLNDPL
KDNRZDQLD LbïDPDQLD DbUR]ZLÈ]DQLDPL EURQLÈF\PL V\VWHP\ SU]HG
ïDPDQLHP NWöUÈ WRbJUÚ ]QDP\ RGbGHNDG
0LURVïDZ 8VLGXV
7HPDW RNïDGNRZ\
Cyberwojna i stan cyberza-
grożenia nie wygasa nigdy.
W miejsce unieszkodli-
wionej grupy hakerskiej
pojawiają się kolejne,
zamknięcie jednej ścieżki
ataku powoduje, że cybe-
rwrogowie znajdują inne
drogi, by zaatakować…
RGbZ\GDZF\
3
6SLV WUH FL
Temat numeru: Cyberniebezpieczeństwo.
Wojna, której końca nie widać
24 • Na cyfrowym froncie bez zmian.
Cyberwojenne zmagania
32 • Destrukcja czy nowa era bezpieczeństwa?
Czekając na kwantowe komputery
36 • Czy zwykły użytkownik jest całkiem bezbronny?
Bzik cyberprzestrzenny
40 • Cyberniebezpieczeństwo na każdym kroku.
Nikt nie jest niezagrożony
Technika
8 Info Zoom
16 Dodaj do obserwowanych
Horyzonty mgłą spowite
17 • Sonda Parkera „dotyka” Słońca.
Wielki nał przy kosmicznym piecu
20 • Dziwny i trochę straszny świat wskrzeszanych
umarłych aktorów. Zamiast gwiazd – symulakry
22 • Co z szóstą generacją w lotnictwie wojskowym?
Następca Raptora do przeglądu
45 Nasi idole – liderzy innowacji:
Gorzki przebłysk geniuszu – Robert Kearns
m.technik
48 e-Technologie: Dlaczego stare języki programowania
nie odeszły i mają się całkiem nieźle?
Wiek to tylko liczba
Powrót do przyszłości
51 Powrót do przyszłości. Rok po powrocie science
ction na łamy „Młodego Technika”
52 Ekspedycja
54 W „Młodym Techniku” nauka i wyobraźnia
ramię w ramię
56 Polska science ction ostatnich dekad
– przegląd (bardzo) subiektywny
61 Złóżcie me serce w maszynie czasu
Szkoła
64 MT studiuje: Inżynieria wzornictwa przemysłowego
66 Chemia inna niż w szkole: Metal numer 2 z rodziną (3)
70 Matematyka z ludzką twarzą: Wektorki
73 Pomysły genialne, zwariowane i takie sobie
74 Fizyka bez granic: Czy człowiek postawi kiedyś stopę
na Marsie? (1) Sąsiedzi Ziemi
76 Edukacja przez szachy: Arcymistrz Hikaru Nakamura
– mistrz świata w szachach 960
81 Na warsztacie: Gumkowiec
Klub i Szkoła Wynalazców
86 • Szkoła Wynalazców, dozwolone do lat 15
86 • Klub Wynalazców, bez ograniczeń wieku
87 • Vademecum Młodego Wynalazcy
Odkryj historię wynalazków
92 • Gry planszowe
96 • Rodzaje gier planszowych
Hobby
97 Akademia audio: Perlisten D215s. PUSH-PULL?
2
3
6
63
Prenumerata
Od wydawcy
Listy
Sędziwy Technik – 100 lat temu prasa pisała
51
Rok
po powrocie
science
ction na łamy
„Młodego
Technika”
W tym wydaniu MT m.in.:
• Horyzonty mgłą spowite: Sonda Parkera dotyka
Słońca
W wigilijny wieczór 2024 roku należąca do NASA
sonda Parker Solar Probe ma zbliżyć się
do Słońca na rekordowo bliską odległość.
• Nasi idole: Robert Kearns
Gorzki przebłysk geniuszu
• eTechnologie: Dlaczego stare języki
programowania nie odeszły i mają się całkiem
nieźle?
.RQVXOWDFMD JUDILF]QD
0DïJRU]DWD -DEïRñVND
']LDï 5HNODP\
HPDLO UHNODPD#PWFRPSO
.RQWDNW ]bUHGDNFMÈ
HPDLO PW#PWFRPSO
KWWSZZZPORG\WHFKQLNSO
KWWSIDFHERRNFRPPDJD]\Q0ORG\7HFKQLN
3UHQXPHUDWD Zb:\GDZQLFWZLH $97
ZZZXOXELRQ\NLRVNSO
WHO JRG]

HPDLO SUHQXPHUDWD#DYWSO
3UHQXPHUDWD Zb58&+ 6$
ZZZSUHQXPHUDWDUXFKFRPSO
OXE WHO
HPDLO SUHQXPHUDWD#UXFKFRPSO
5HGDNFMD QLH SRQRVL RGSRZLHG]LDOQR FL
]DbWUH FL UHNODP LbRJïRV]Hñ ]DPLHV]F]RQ\FK ZbQXPHU]H
0LHVLÚF]QLN 0ïRG\ 7HFKQLN
QXPHUöZ ZbURNX

Z\GDZDQ\ SU]H] :\GDZQLFWZR $97
$GUHV Z\GDZQLFWZD
:DUV]DZD XO /HV]F]\QRZD
tel. 22 257 84 99, faks: 22 257 84 00,
e-mail: avt@avt.pl, http://www.avt.pl
5HGDNWRU 1DF]HOQ\
0LURVïDZ 8VLGXV
HPDLO PLURVODZXVLGXV#PWFRPSO
$V\VWHQW 5HGDNWRUD 1DF]HOQHJR
$QQD &HPEHU
HPDLO DQQDFHPEHU#PWFRPSO
5HGDNWRU :\GDQLD
:RMFLHFK 0DUFLQLDN
'73
0$' 6S]bRR
HPDLO GWS#PDGPHGLDSO
24
Cyberniebezpieczeństwo
Wojna, której
końca nie widać
0DP\ GRbF]\QLHQLD ]bSUDZG]LZ\P SRWRSHP SU]\NïDGöZ QDUDVWDMÈFHJR QDb ZLHFLH
F\EHUQLHEH]SLHF]HñVWZD NWöUH ZG]LHUD VLÚ MX ZbND G\ ]DNÈWHN ZLDWD QDV]HJR \FLD
LbSUDF\ FRbMHVW PD VLÚ UR]XPLHÊ NRQVHNZHQFMÈ HNVSDQVML F\IURZ\FK WHFKQLN QDbZV]\VW-
NLH WHbG]LHG]LQ\ &]\ PDP\ V]DQVÚ VLÚ SU]HG W\P REURQLÊ"
Zgłoś jeśli naruszono regulamin