Mlody_Technik_2024-10.pdf

(11581 KB) Pobierz
Raport: powroty retro
Istnieje od 1932 roku
Technika sprzed lat znów na topie
nr 10. październik 2024
e-suplement www.mt.com.pl
NEWS 24/7
przeglądaj codziennie
ISSN 0462-9760 Indeks 365408
14,90 zł
(w tym 8% VAT)
NIEOKIEŁZNANA FIZYKA
Tajemnice mechanizmu
napędzającego świat
Powrót do przyszłości
cena:
na swoim smartfonie
Tu przejrzysz
i kupisz ten numer
Science fiction znów w „Młodym Techniku”
W prenumeracie
20%
taniej
Prenumerata
oszczędzasz 20% • cieszysz się darmową dostawą
Zaprenumeruj Młodego Technika, a zawsze dostaniesz najnowszy numer wprost do Twojej skrzynki!
Cena rocznej prenumeraty drukowanej (12 numerów) wynosi 143,00 zł.
Zamów prenumeratę na www.UlubionyKiosk.pl
prenumerata@avt.pl | AVT-Korporacja sp. z o.o. ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa | rachunek bankowy: 18 1050 1012 1000 0024 3173 1013
I znów czekamy na geniuszy
Przekonanie o tym, że główne zasady fizyki są już dobrze ugrun-
towane, zostało do dopracowania kilaka szczegółów, ale ogólnie na-
uka ta już sobie z wszystkim prawie poradziła i umie wyjaśnić każde
zjawisko, wyraził równo 130 lat temu Albert Michelson, urodzony
w Strzelnie amerykański fizyk, późniejszy laureat Nagrody Nobla.
Nie był w tamtym czasie jedynym uczonym tak myślącym. Pod ko-
niec XIX wieku, po serii wielkich osiągnięć fizyki, których zwień-
czeniem wydawały się równania opracowane przez Jamesa Clerka
Maxwella, unifikujące oddziaływania elektromagnetyczne, nie było
rzadkością przekonanie, że fizyka jest bliska domknięcia i zamknię-
cia, gdyż „już wkrótce” opisze wszystkie zjawiska w naszym świecie.
Niewiele pozostało do odkrycia i wyjaśnienia, ot kilka drobiazgów…
Jednym z tych „drobiazgów”
był odkryty jeszcze w 1887 r.
Temat okładkowy
Oprócz parady nowych
odkryć i osiągnięć w fizyce
próbujemy w tym nume-
rze prognozować, komu
w tym roku przypadnie
Nagroda Nobla w tej
dziedzinie. Typujemy nie
tylko nazwiska, ale również
dziedziny poszukiwań.
Nagrody
Nobla czekają
na rewolucjonistów
efekt fotoelektryczny. Jego wy-
jaśnienie sprawiało kłopot,
bo  nie można go  było wyja-
śnić za pomocą owej „prawie
zamkniętej” i  „opanowanej”
fizyki klasycznej. Wyjaśnił je dopiero Albert Einstein w 1905 roku,
wprowadzając pojęcie kwantów światła. Było to  otwarcie furtki
do nowej fizyki, choć w tamtym momencie chyba mało kto, w tym
sam Einstein, zdawał sobie z tego sprawę.
Gdyby tego wielkiego fizyka uznać za jej twórcę, to liczyłaby so-
bie sto dwadzieścia lat. Sam termin „mechanika kwantowa” został
jednak po raz pierwszy użyty dwadzieścia lat później i my przyj-
mujemy raczej tę umowną chronologię, pisząc w tym numerze tekst
okolicznościowy z  okazji wieku mechaniki kwantowej. Einstein
zresztą jest ojcem innej „nowej fizyki”, teorii względności, więc
chyba wystarczy mu jedno sławne dziecko.
Większość fizyków przed ok. 130 laty nie szukała „nowej fizyki”.
Jednak ją znaleźli. Dziś nastroje są nieco inne, choć poczucie „za-
mknięcia” teorii, np. w przypadku Modelu Standardowego, również
da się zauważyć. Jednak Noble czekają na tych, którzy otworzyliby
furtkę do nowych teorii. Może po prostu musimy czekać na geniu-
szy takich jak Einstein, Planck, Bohr i inni, którzy rewolucjonizo-
wali fizykę wiek temu.
Mirosław Usidus
od wydawcy
3
Spis treści
Temat numeru: Nieokiełznana fizyka.
Tajemnice mechanizmu napędzającego świat
24 • Czy w fizyce dziś mało się dzieje?
Karawana jedzie, choć tempo nie oszałamia
32 • Mimo rzekomej stagnacji w fizyce dobrych
kandydatów do największej nagrody nie brakuje.
Komu Nobla?
37 • Marzenie o czymś, co się nie zgadza.
Nowa fizyka we mgle
41 • Wiek z mechaniką kwantową.
Sto lat! Sto lat! Ale co dalej?
Technika
8 Info Zoom
16 Dodaj do obserwowanych
Horyzonty mgłą spowite
17 • Mars znów na tapecie – czyżby to już dowody życia?
Dawno, dawno temu, była sobie Czerwona Planeta
20 • „Czapka niewidka” lepiej widoczna po odtajnieniu
wojskowego raportu. Lepiej wierzyć w bajki
22 • ITER – wielki międzynarodowy projekt
termojądrowy w tarapatach.
Fuzja z coraz większym opóźnieniem
46 Raport MT: Technika retro powraca w wielu
dziedzinach, na różne sposoby. By było jak dawniej
56 Nasi idole – liderzy innowacji: Ballada o toczącej się
walizce – Bernard D. Sadow
Powrót do przyszłości
59 Powrót do przyszłości. Science fiction znów
w „Młodym Techniku”
60 Pozostało jedynie słońce Limbo (1)
m.technik
62 e-Technologie: Dostęp do Dark Web
przez Google dla każdego.
Co wie o tobie ciemna strona?
Szkoła
65 Edukacja przez szachy: Szachista, który został
mistrzem świata w wieku 18 lat
69 Matematyka z ludzką twarzą: Niels Henrik Abel
i jego nagroda
73 Pomysły genialne, zwariowane i takie sobie
74 MT studiuje: Fizyka komputerowa
76 Fizyka bez granic: Zasady dynamiki Newtona, część 1
– co w nich trudnego?
78 Chemia inna niż w szkole: Metal numer 2 z rodziną (1)
Klub i Szkoła Wynalazców
82 • Szkoła Wynalazców, dozwolone do lat 15
83 • Klub Wynalazców, bez ograniczeń wieku
84 • Vademecum Młodego Wynalazcy
87 Na warsztacie: Zanonia macrocarpa
Odkryj historię wynalazków
92 Chatboty
95 Klasyfikacja i zastosowanie chatbotów
Hobby
96 Akademia audio: Fyne Audio VINTAGE CLASSIC
2
3
6
91
Prenumerata
Od wydawcy
Listy
Sędziwy Technik – 100 lat temu prasa pisała
•
Miesięcznik „Młody Technik”
(12 numerów w roku)
wydawany przez Wydawnictwo AVT
•
Adres wydawnictwa:
03-197 Warszawa, ul. Leszczynowa 11,
tel. 22 257 84 99, faks: 22 257 84 00,
e-mail: avt@avt.pl, http://www.avt.pl
•
Redaktor Naczelny:
Mirosław Usidus
e-mail: miroslaw.usidus@mt.com.pl
Technika retro powraca
w wielu dziedzinach,
na różne sposoby
W tym wydaniu MT m.in.:
• Horyzonty mgłą spowite: Mars znów na tapecie
Czyżby to już dowody życia?
• Nasi idole: Bernard D. Sadow
Nie był pierwszy z pomysłem, by dołączyć
do ciężkiego bagażu kółka. Jednak dopiero
on zrozumiał przełomowość tej idei i potrafił
do tego przekonać innych i ostatecznie cały świat.
• eTechnologie: Dostęp do dark web przez
Google dla każdego.
•
Konsultacja graficzna:
Małgorzata Jabłońska
•
Dział Reklamy:
e-mail: reklama@mt.com.pl
•
Kontakt z redakcją:
e-mail: mt@mt.com.pl
http://www.mlodytechnik.pl
http://facebook.com/magazynMlodyTechnik
•
Prenumerata w Wydawnictwie AVT
www.ulubionykiosk.pl
tel. 22 257 84 22 (godz. 10:00–14:00)
e-mail: prenumerata@avt.pl
•
Prenumerata w RUCH S.A.
www.prenumerata.ruch.com.pl
lub tel. 801 800 803, 22 717 59 59
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treści reklam i ogłoszeń zamieszczonych w numerze
46
•
Asystent Redaktora Naczelnego:
Anna Cember
e-mail: anna.cember@mt.com.pl
•
Redaktor Wydania:
Wojciech Marciniak
•
DTP:
MAD Sp.z o.o.
e-mail: dtp@mad.media.pl
Nieokiełznana fizyka
Tajemnice mechanizmu napędzającego świat
Chociaż może wciąż daleko nam do „teorii wszystkiego” i wyjaśnienia najbardziej fun-
damentalnych problemów fizyki, jednak w kotle badawczym kipi od odkryć i osiągnięć
w wielu szczegółowych, mających praktyczne znaczenie i zastosowanie, dziedzinach.
W „Młodym Techniku” prezentujemy mnóstwo przykładów nowych osiągnięć fizyki.
24

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin