W sprawie stosunku politycznego Polski do jej ziem wschodnich - Władysław Studnicki (1919).pdf

(7454 KB) Pobierz
•.
1
.
WŁADYSŁAW
STIDNICKI
"
r
'-
,- -
i)
]
.t><..I
.
Cj
I
{J
.
.
I
I
W SFRAWIE
.
,
~'~~UNKU P~LIfY~INEG~ P~L~11
-
DO JEJ ZIEM WSCHODNICH
'
,
'
-
WARSZAWA
.00.000000000000.0000.0
1919
WŁADYSŁA
W
STUDNICKI
W SFRAWIE
DO JEJ ZIEM WSCHODNICH
Komputer
_ /
11
WARSZAWA
00000000000000000000000
1919
•
'/
BIBLIOTEKA
GlÓVVNA
FILII
UW
w
Białymstoku
11111111 III lIlII
IIIIII lilII liliI
IIIII lIliI
IIIII
IiIII IIII lIII
FUW0012592
c·
,
.
.
Aby
okr,eś1ić
do jaki,e go stosunku z naszemi
,dJawnemi
ziemiami
wschodniemi
winniśmy dążyć
i jaki pr,o gram w kwestji tych ziem po-
s~awić dziś,
gdy
się ustanawiają
granioe
państw
i narodów,-powin-
l1Iśmy
przedewszystkiem
uświadomić
s{)ibie, na co Polsce p.otrzebne
są
.i,ej
daw~e wsc~odnie
dzielnice, tak
wchodzące
wsklad
,d
awi ego
n
KSIęstwa
LItewskIegO jeszcze w 18 stuleciu, jak
,i
uprzednio. wcielone
do Korony;
Chodzi nam tak o
żywioł
PoQlski w tamtych kraJach, jak
'i
o
"
tery-
torjum dla koQlonizacji polskiej.
Żywiol
polski, obHczo.ny w ziemiach pólno'c no-wschodnich na
3% miljoQna Jest
też
licznie reprezentowany na dawnych kresach po--
ludniowy'ch w
gulb.Wolyński'ej,
w pow. il(ami'enieckim i
Płoskirow­
skim na PodoOlu. Lecz nie sama
liazebność żywiolupol;skiego
s!anoQ-
t
wf
tam o j.egoQ wadZie. 'Posiada .on
znaczną ilo'ść
'ziemi
i
bogadw kra-
ju w swym
ręku,
kieruje
'całą
wielką produkcją rolną
i
znacznączę­
ścią przemysł,owej,
jest licznie repif'e zentowany w profes}ach wyzwo-
lonych.
K
P
,ola,c
y na
I
resach wschodni,ch
'z
wtaszcza
pólnoQcno~wschodnich
tWoQrzyli
całą historję po.lską
w dobie porozbio.rowej,
,dostar.ozają:c
przywódców wszystkim naszym powstanioOm .oraz,
p,krwszoQrzędnych
sil
naukoOwych i literackkh. Ubogoby
wyglądala
'Pod
względem
du-
chowym Polska, gdyby
wykre'ślić
'z
jej dzie'jów p.oroQzbioroQwych
imio'na dzialaczy,
pochoQdzących
z polSlkich
I
ziem wschodnich.
Można
był,oby
,obawiać
się
.Q
przyszlość
P, Iski, gdyby nie miala
być
zasila-
o
na kapita,lem ducho'w ym
'z
polskich ziem wschodnich
po.chodzą!cym.
PoQtrzebnym lest
hezpoQśredni udział
ty,ch ludzi
'w
Polskim St;i:mie
i
centralnych instytucjach
rządo,wych.
Po lska oetnog'raficzna
należy
do krajów pI'lzehtdniony,ch, zwl,a sz-
cza rolniczo przeludnio,n ych: Galicja Za,chlOdnia Hczyl'a w 1910
r.
116
mieszkańców
na kI. kw., KrótestwoQ - 100,
ludnoQść
roQlna w
Ga-
licji stano.wila
75
%
jej
ludności,
Królestwo ma
57%
trudnią,cy;ch się
roQlnictwemczyli
57
rolniczej
ludności
na kI. kw., gdy Francia ma 31
4 -
mit:s'zkań'ców, trudn!ą,cych
się
rolnictwem
,na
klm.
kw.,
Niemcy - 33 .
.
Przy
tern
przeludmemu
rolnem
P,o
lska w
żaden
sposób nie
moż,e
wzwiązać
u siebie
kwestji
agrarnej,
jeżeli
będzie
ogranieuona
tylko
do
swego terytorjum etnog'raficzneg'o,
stąd
jej
konilBczno'ścią
gospo-
darczą
.
jest .
posi~da~ie słabilej,
zaludnionych,
kolonizowanych
w
kIlku wIekow,
,obszarow
wschodnich.
Polska
ma
,o
becnie
znaczny przyrost
naturalny, okres zdwoj,e-
nia
ludności
w
Królestwie
Polskiem wyno'si
45 .Jat.
Nie
ulega
wą
1
t­
pliwości, i'ż
za 45
lat Królestwo nie
będzie
mogło
pomieścić
na tery-
torju'm
swem
25 mi!j.onów
i
będzie
zniewolone
.z
naczną
część
swego
przyrostu
wysyłać
.z;a ocean
.
!Polsce wobec j,e
j,
przeludnienia
grozi
nawet
pr>Oces wyludnienia,
jakie
można
'byłOI
zaobserwować
w
Ir-
landji,
która
,\\!
1840
r. pOosiada1a
8
miljonów
mieszkańców;
a
:dziś
ma
ok010
4 miljonów.
,
,
,
Polacy
mogą stać się
'
wielkim narodem
i
Polska
chlubnie
kon-
tynu
ować
może
swe
dawne zadanie dziejowe
'wówczas
tylko, gdy
bę­
dzie
'posia9ala ,o
dpowiednie
terytoTjum do
zachowania
mzr,adzającej
się
swej
ludnośó
i
kontynuowania
proces u
j-,o zradzania
się.
:
To
zaś
moż~ b
yć
,osiągnięte
ty.lko
prz,ęz
posiadanie polskich ziem wschod-
nich.
•
.!
•
~rz.ez
ko
lonizację
z
Polski, oraz przez
wielkie
inwestycje
go-
spodar.cze,dokonywane
prz~z Polskę,
kraje
wscho
dnie
mogą
być
po-
dźwigni
ęte
ekonomicznie
i
ludności
ty.ch krajów
może
być
zapew-
niony
roz'}Vój
dobr>Oby tu i
kultury.
Otóż
;
hzeb
a
sobie
przedewszystki
em
postawić
pytanie, czy
po-
wyższe
konyści,
tak
niezbęd
ne
dla bytu
i
r,o zwoiu
IPo'lski,
mogą
być
zape\vnione przez
federację
Po.Jski'z kreowanem Wielkilem
Księstwem
Litewskiem ..
,
Ależ
wtedy
.po~ska
nie
będzie
mogla,
ani
w swytn
pa'r'1amellcie,
ani
w'
'swym
rządzie korzystać
'w
hafeiyty
,s
posob
Z
:sH
oj
zd,o!nośICj
politycznych P
ola,k6W
ziem
'wschodnich.
Będąol'li·, wciągani' w
'
slferę
innych'
sfosu
nków
'
i
mogą ulegać
asymiI'a,ćii
'
pr.zez te szczepy, które
dawniej
ulega1y asymilacji
przez
żywioł
polski.
'
" .
"
,
N,astęp'n)e
.
k,Ó
loniza~i
a
irin~go
:~ań'st'wa,~~'
o,~iaiby
p
oz,óstają:ce~o
w
'unji
realnej z
pań
s
twem
kóloni,zu'jącem;
'inoże '
być zatamow~ną
przez
.odpowiednią
politykę
tego
parlst\,Va: Wszelki bowiem
;
amo-
s
dzielny ustrój
'
paYIstwowy
Ima
i'upeir{q'
kom/Jetehtję
'
we"
włas'nej
poli-
tYCe)
a~ra.rne.1:
~a~t7P~
.
:.,p,
o
ls~.
ał·,nli,e
'
~ędzie
,
~:?gl~
'
s~emJ"
'śro,?~~mi '
p'l'Zeprow'ad~lc
na LitwIe
'1
'RuS'1
'mezbędnycli
Wielkich JhwestycJJ
Iry-
gacyjnych
'iI<::o
munikacy'jnych';
któr
eby
/umo'ż1iw'iały' ~z,wlększeni~
pp-
iemno'ścl
h.id
no:Sd
owej
I'
tych
krajów
i
dałyby
p'odłoże
dd'
kolonizacji,
,
przecIągu
.i\

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin