Ogromna Księga Opowieści o Duchach z XX Wieku.pdf

(5970 KB) Pobierz
Także dostępny
Mamutowa księga niesamowitych komiksów
Mamutowa księga najlepszego nowego horroru 14
Mamutowa księga najlepszej nowej powieści science fiction 16
Mamutowa Księga Mostu
Mamutowa księga brytyjskich królów i królowych Mamutowa księga celtyckich mitów i legend
Mamutowa księga szachów
Mamutowa księga kryminałów komiksowych Mamutowa księga egipskich kryminałów Mamutowa
księga elitarnych sił i SAS
Mamutowa księga wytrzymałości i przygód Mamutowa księga pilotów myśliwców Mamutowa
księga przyszłych gliniarzy Mamutowa księga wielkich detektywów Mamutowa księga opowieści o
nawiedzonych domach Mamutowa Księga Serc Dębu
Mamutowa Księga Bohaterów
Mamutowa Księga Zagadek Historycznych Mamutowa księga o tym, jak to się stało Mamutowa
Księga Kuby Rozpruwacza Mamutowa księga dowcipów
Mamutowa księga dziennikarstwa
Mamutowa księga thrillerów prawniczych Mamutowa księga anegdot literackich Mamutowa Księga
Ludożerców
Mamutowa księga ludzi wojny
Mamutowa Księga Katastrof Górskich Mamutowa księga morderstwa
Mamutowa księga W drodze
Mamutowa księga życia prywatnego Mamutowa księga akcji miazgi
Mamutowa księga zagadek
Mamutowa księga rzymskich kryminałów Mamutowa księga poważnie komiksowej fantazji
Mamutowa księga seksu, narkotyków i rock’n’rolla Mamutowa księga żołnierzy na wojnie
Mamutowa Księga Miecza i Honoru Mamutowa księga stulecia science fiction 1
Mamutowa księga krawędzi
Mamutowa Księga Zachodu
Mamutowa księga podróży po niebezpiecznych miejscach Mamutowa księga prawdziwych historii
wojennych Mamutowa księga prawdziwej zbrodni Mamutowa księga UFO
Mamutowa Księga Nierozwiązanych Tajemnic Mamutowa księga nierozwiązanych zbrodni
Mamutowa księga opowieści o wampirach autorstwa kobiet Mamutowa Księga Korespondentów
Wojennych Mamutowa księga kobiet, które zabijają
Wstęp
Wiek XX był wiekiem science fiction. Żyjemy obecnie w świecie przyszłości, opisywanym przez
gatunek science fiction z lat 30., 40. i 50. XX w. – świecie technologii, które kochamy i których się
boimy, nauk tak coraz bardziej złożonych i przesiąkniętych specjalistycznym słownictwem i
żargonem, że coraz mniej z nas rozumieć naukę na tak zwanym „poziomie szkoły średniej”. To są
dni cudów i cudów, jak śpiewa Paul Simon.
Science fiction to literatura dla ludzi ceniących wiedzę i pragnących zrozumieć, jak działają rzeczy
w świecie i we wszechświecie. W science fiction wiedza to władza, a władza to technologia, a
technologia jest przydatna w poprawie kondycji ludzkiej. W szerszym ujęciu jest to literatura
wzmacniająca. Lekcja płynąca z megatekstu gatunkowego – zbioru literatury gatunkowej, który
ogółem ucieleśnia standardowe wątki, tropy, obrazy, specjalistyczną dykcję i stereotypy – jest taki,
że problemy można rozwiązywać poprzez zastosowanie wiedzy naukowej i technologicznej. W
dalszej perspektywie megatekst SF jest alegorią wiary w naukę. Wszyscy wiedzą, że są uzależnieni
od science fiction – ja jestem jednym z nich – i dlatego: wyraża, reprezentuje i potwierdza wiarę w
naukę i rozum.
Życie nigdy nie jest tak schludne, aby abstrakcyjne wzory, takie jak stulecia, były czymś więcej
niż arbitralnymi podziałami. W przypadku fantastyki naukowej XX wiek tak naprawdę rozpoczął się
około 1895 roku, kiedy ukazały się pierwsze opowiadania H.G. Wellsa, największego pisarza w
wypartej obecnie energicznej tradycji literackiej, zwanej Romansem Naukowym. Wells miał wielu
współczesnych piszących Romanse naukowe, takich jak George Griffith i M.P. Tarcza; poprzednicy
to Juliusz Verne i Sir Edward Bulwer-Lytton. Jednak tradycja ta zakończyła się za życia Wellsa,
chociaż Brian Stableford w swojej książce Scientific Romance in Britain, 1890–1950 (1985)
przywraca termin, który wyszedł z użycia podczas II wojny światowej, aby podkreślić różnice
między ewolucją kultury amerykańskiej i amerykańskiej Brytyjska fantastyka naukowa. Na przykład
Olaf Stapledon, S. Fowler Wright, Aldous Huxley i George Orwell można słusznie uznać za autorów
późnych przykładów Romansu Naukowego.
Jednak Wells, zwłaszcza w swoich dziełach z lat 1895–1911, był dla wielu innych pisarzy
piszących w wielu językach głównym wzorem do odkrywania eksplozji idei i technologii, którą
zapowiadał nadejście nowego stulecia. Nie jedyny model, spieszę dodać. Zamieściłem piękną historię
J.H. Rosny aîné z języka francuskiego w tej antologii. Kiedy w latach dwudziestych nowego stulecia
gatunki science fiction zaczęły się łączyć, stało się oczywiste, że wielu wcześniejszych pisarzy,
przede wszystkim Jules Berne, ale także wielu innych, od Mary Shelley i Edgara Allana Poe po Fitz-
Jamesa O'Brien i Sir Edward Bulwer-Lytton mogliby dostarczyć wariantowe modele dla science
fiction. Wells był jednak tą iskrą, która rozpaliła ten gatunek.
Ogień science fiction w Stanach Zjednoczonych zapłonął dopiero w kwietniu 1926 roku, kiedy
redaktor i wydawca Hugo Gernsback założył Amazing Stories – pierwszy magazyn poświęcony
nowemu gatunkowi, który stał się niejako kominkiem. Aby podać przykłady nowej literatury, którą
miał wspierać i publikować, Gernsback wypełnił części swoich numerów „klasycznymi
przedrukami” Wellsa i wielu innych wymienionych powyżej. A w swoim często cytowanym
pierwszym wstępniaku, w którym zdefiniował naukowość (termin science fiction powstał dopiero w
Zgłoś jeśli naruszono regulamin