Ziomek J. Wizerunki polskich pisarzy katolickich.pdf

(1141 KB) Pobierz
JERZY ZIOMEK
WIZERUNKI
POLSKICH PISARZY KATOLICKICH
Szkice i polemiki
WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE
POZNAŃ
1963
SPIS RZECZY
Hanny Malewskiej Księgi Kronik ....
Antoniego Gołubiewa Księgi Rodzaju
-
. .
Zofii Kossak Księgi Powtórzonego Prawa .
Jerzego Zawieyskiego Księgi Hioba .
.
Jana Dobraczyńskiego Księgi (bez) Wyjścia 141
.
.
7
49
79
. 105
TO
już nie recenzje, a jeszcze nie historia literatury. Szkice,
które tu prezentuję, nie są zbiorem prasowych omówień, ale
powstały od razu z myślą o książce. Są rezultatem ponownego
odczytania całego w miarę możności pisarskiego dorobku pięciu
autorów. Na historycznoliterackie ujęcie wypadnie jeszcze poczekać,
na razie po drodze do takiej syntezy warto zatrzymać się na etapie,
który nazwałbym etapem pierwszego rekonesansu. Na tym etapie
jeszcze nie zabiegamy o spokój bezstronnej oceny, ale już możemy
uzbroić szkice w dokumentację dłuższego cytatu, przypisu, przegląd
stanowisk krytyków i recenzentów.
W
tych rozważaniach pojawiać się często będzie problem:
pisarze katoliccy czy literatura katolicka?
sposób
jednoznaczny i przystający do wszystkich omawianych tu twórców
problemu tego rozstrzygnąć się nie da. Wypada jednak wytłumaczyć
się przed czytelnikiem i autorami z dokonanego wyboru nazwisk.
Spośród współczesnych polskich pisarzy katolickich te pięć
nazwisk pojawia się najczęściej w prasie i na kartach wypożyczeń
bibliotecznych. Te pięć nazwisk — to zarazem cały wachłarz
poziomów, na tyle szeroko rozwarty, by można było sprawdzać
artystyczną płodność doktryny w sytuacjach korzystnych raz dla jej
zwolenników, innym razem dla jej przeciwników.
Żaden chyba z omawianych w tym tomie twórców nie zgłosi
pretensji do samego faktu zaliczenia go do pisarzy
W
5
katolickich. To zwalnia mnie od wstępnego definiowania terminu
„literatura katolicka”. Nie ma zresztą takiej apriorycznej definicji.
Można by się o nią pokusić dopiero po przeprowadzeniu analizy. Na
razie wystarczy, jeśli powiem, że owo zaliczenie nastąpiło na
podstawie samookreślenia. Inaczej mówiąc, nikt nie może być na-
zwany pisarzem katolickim, jeśli sam sobie tego nie życzy. Jeszcze
inaczej: szkice o pisarzach katolickich są właśnie szkicami na temat
artystycznych skutków owego samookreślenia.
maj 1962
Zgłoś jeśli naruszono regulamin