Baldwin Heartsong Ukraińska szachownica.txt

Natylie Baldwin, Kermit Heartsong
Kto i po co wywołał wojnę na Ukrainie?
Przełożył Jerzy Morka
Wrocław 2018
WSTĘP
Po zakończeniu zimnej wojny Rosjanie w swojej postawie i nastawieniu względem Amerykanów okazywali wiele dobrej woli. Uwielbiali amerykańską muzykę oraz amerykańskie filmy i żywili nadzieję, że na równych i sprawiedliwych warunkach zostaną przyjęci do wspólnoty zachodniego świata. Była to doskonała okazja, aby dzięki temu znacząco zintensyfikować i poszerzyć międzynarodową współpracę.
9 lutego 1990 roku James Baker, sekretarz stanu w administracji prezydenta Gergea H.W. Busha, zawarł dżentelmeńska umowę z Michaiłem Gorbaczowem. Uzgodnił, że w zamian za zgodę na członkostwo zjednoczonych Niemiec w NATO, sojusz nie będzie już dalej rozszerzany na wschód. W ten sposób stworzono podstawy ogólnoświatowej współpracy, a także zręby re-alpolitik, mające stanowić kanon geostrategicznych i geopolitycznych relacji. Wielu oczekiwało, że owocem takich stosunków będzie tzw. pokojowa dywidenda, czyli konkretne korzyści wynikające z ograniczenia wyścigu zbrojeń.
Niestety, szansę tę zmarnowano, głównie za sprawą triumfalistycznej postawy amerykańskiej klasy politycznej oraz jej dążenia do zachowania dotychczasowej potęgi i bogactwa, których źródłem był dotychczasowy stan rzeczy, oparty na całkowicie przeciwnych przesłankach i założeniach politycznych. Dlatego, po kilku zaledwie latach od chwili złożenia przez Ba-kera wspomnianej obietnicy Gorbaczowowi, rozpoczął się marsz na wschód i przyłączanie byłych państw satelickich ZSRR do NATO.
17 września 1997 ukazała się książka Zbigniewa Brzezińskiego zatytułowana The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives [tytuł polski: Wielka szachownica]. Autor stwierdza w niej jednoznacznie, że „najważniejsze zadanie polega na tym, aby w Europie i Azji nie pojawił się żaden współzawodnik zdolny zdominować ten kontynent i rzucić wyzwanie Ameryce”’ Od chwili rozpadu Związku Radzieckiego, strategia opisana w Wielkiej szachownicy jest konsekwentnie wcielana w życie, a Waszyngton gorączkowo stara się ją zrealizować do końca, czyli nie dopuścić do urzeczywistnienia się rosyjskich oraz rzekomych chińskich dążeń zmierzających do podporządkowania sobie Euroazji.
Zapoczątkowany z inicjatywy Waszyngtonu proces poszerzania NATO doprowadził do tego, że do roku 2009 Sojusz powiększył się o dwanaście nowych państw członkowskich ze środkowej i wschodniej części Europy.
Wszystkie cytaty z książki Zbigniewa Brzezińskiego pochodzą z jej polskiego wydania w tłumaczeniu T. Wyżyńskiego, Politeja, Warszawa 1997 (wszystkie przypisy oznaczone gwiazdką pochodzą od tłumacza).
10
NATO stoi teraz u granic Federacji Rosyjskiej, podejmując wobec niej wrogie i prowokacyjne działania: na Ukrainie w 2004 roku, w Gruzji w 2008 roku, i ponownie na Ukrainie w roku 2014. Geostrategiczne cele Waszyngtonu, czyli niedopuszczenie do integracji Rosji z Europą, odebrania jej zdolności do działań zbrojnych poza własnymi granicami oraz ograniczanie jej potencjału ekonomicznego, składają się na ostateczny gambit, którego celem jest zaszachowanie Rosji i na stałe uczynienie z niej państwa wasalnego.
Wygląda jednak na to, że starania USA i NATO zmierzające do dania mata Rosji nie powiodą się, ponieważ zręczne ekonomiczne, polityczne i taktyczne posunięcia rosyjskiego prezydenta Władimira Putina zmieniły obraz gry. Ich skutek jest taki oto, że Rosja, wykorzystując gambit Zachodu, czyli strategię Wielkiej Szachownicy, gotowa jest do dania mata Zachodowi.
Potencjalnymi tego konsekwencjami jest rezygnacja z rozliczeń w pe-trodolarach, rychły upadek amerykańskiego imperium, perspektywa rozpadu NATO oraz głęboka recesja i kryzysy ekonomiczne, które w nadchodzących dziesięcioleciach mogą stać się udziałem Zachodu.
Ukraińska szachownica opowiada o historycznych i geostrategicznych posunięciach USA oraz NATO podejmowanych od czasu rozpadu Związku Radzieckiego, a zmierzających do uzyskania hegemonii w Euroazji. Analizujemy w niej szczegółowo niedotrzymane obietnice USA oraz NATO, ich geostrategię i popełnione błędy. Mówimy także o tym, w jaki sposób, poprzez ekspansję na wschód, USA wspólnie z NATO zamieniły własne zwycięstwo w klęskę i zapoczątkowały proces rychłego odzyskania przez Rosję statusu światowego mocarstwa.
U opoki nie jesteś postrzegany jako zwolennik interwencji, w Waszyngtonie nie traktują cię serio.
Mikę Lofgren, wieloletni pracownik obu izb Kongresu, ekspert ds. obronności
Natylie Baldwin
CZĘŚĆ I Repertuar debiutowy* i nie tylko
Repertuar debiutowy to zestaw otwarć najczęściej używanych przez danego szachistę. Na wyższym poziomie mistrzowie, znając repertuar debiutowy swoich przeciwników, przygotowują konkretne warianty przeciw konkretnym rywalom. Czasami próbują zaskoczyć przeciwników posunięciem, które wcześniej nie było znane w praktyce, dokładnie przeanalizowanym w za ciszu domowym. Posunięcie, które otwiera nowe możliwości w znanym otwarciu jest nazywane nowinką. Doświadczeni mistrzowie dysponują również bogatym repertuarem pułapek debiutowych, skutecznych przeciw słabszym graczom.
Rozdział 1
KONIEC ZIMNEJ WOJNY
W roku 1985, kiedy władzę w Związku Radzieckim objął Michaił Gorbaczow, zimna wojna trwała w najlepsze i nie było żadnych widoków na jej zakończenie, a powodem tego była po części nieudolna dyplomacja, po części zaś głęboka nieufność w stosunkach między tak zwanymi supermocarstwami. Zimna wojna i wyścig zbrojeń miały negatywne następstwa ekonomiczne zarówno dla Związku Radzieckiego, jak i dla Stanów Zjednoczonych. W przypadku ZSRR były one jednak znacznie poważniejsze i bardziej dotkliwe. Przyniosły spadek wzrostu gospodarczego, spowolnienie rozwoju technologicznego i modernizacji kraju, ponieważ gigantyczne środki inwestowano w przemysł obronny, któremu od końca lat dwudziestych XX wieku nadano w gospodarce radzieckiej wyjątkowy i priorytetowy status (Matlock 2010; Cooper 1991).
Związek Radziecki toczył również wówczas wojnę z partyzantami w Afganistanie, która była dla niego dodatkowym obciążeniem ekonomicznym i negatywnie wpływała na nastroje społeczne. Gorbaczow uznał, że wynegocjowanie zakończenia tego konfliktu oraz zimnej wojny pozwoli mu na dokonanie niezbędnych reform, gdyż dzięki temu możliwe będzie wykorzystanie pieniędzy przeznaczanych na wyścig zbrojeń oraz dozbrajanie armii i finansowanie z tych środków rozwoju infrastruktury cywilnej, a co za tym idzie podniesienie społecznego morale, poważnie nadwątlonego wskutek przeciągającej się wojny (Cohen 2011; Matlock 2010).
Poważnym błędem byłoby jednak twierdzić, że jedyną przyczyną rozpadu Związku Radzieckiego był wyścig zbrojeń. Administracja Reagana zwiększyła budżet obronny, zwłaszcza zaś nakłady w sektorze hi-tech. Sowietom trudno byłoby szybko na to zareagować, jako że realizowali oni właśnie jedenasty plan pięcioletni (1980-1985), a wszelkie w nim zmiany wymagały długofalowych przedsięwzięć. Dwunasty plan pięcioletni, obowiązujący od roku 1986, również nie przewidywał żadnych zmian, których należałoby oczekiwać jako reakcji na politykę obronną USA. Nie ma żadnych konkretnych dowodów na to, że ZSRR w tamtym okresie w istotny sposób zmienił swoją politykę gospodarczą odnoszącą się do wydatków wojskowych. Wydatki na obronę nie zmieniły się aż do roku 1988, kiedy to zaczęły się zmniejszać (Reynolds 2011; Cooper 1991).
18
Kolejnym czynnikiem, mającym kluczowe znaczenie dla zachowania wydolności radzieckiego system gospodarczego, były dostawy energii. Zdaniem Douglasa Reynoldsa, eksperta w dziedzinie gospodarki energetycznej, aż do tamtego czasu, mimo zapóźnienia technologicznego, mniejszej wydajności i braku oficjalnie usankcjonowanej przedsiębiorczości prywatnej, gospodarka radziecka nieźle konkurowała z Zachodem. Przyczyną tego była niezwykle tania energia z paliw kopalnych, będąca siłą napędową powojennego światowego rozwoju gospodarczego. Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Związek Radziecki posiadały gigantyczne zasoby paliw kopalnych, a szczyt swoich mocy wydobywczych osiągnęły odpowiednio w roku 1970 i 1988 (Reynolds 2011).
W 1977 roku CIA oszacowała, że ZSRR zbliża się do osiągnięcia maksimum swoich możliwości w wydobywaniu oraz przetwarzaniu ropy. Przewidywała, że osiągnie go na początku lat osiemdziesiątych, to zaś skutkować będzie niemożnością zabezpieczenia wszystkich potrzeb wewnętrznych i niezdolnością do wywiązania się ze zobowiązań dotyczących jej dostaw do państw satelickich w Europie Wschodniej oraz utrzymania na dotychczasowym poziomie sprzedaży ropy i gazu Zachodowi, z której pochodziło 40 procent twardowalutowych dochodów ZSRR (CIA Memorandum; Schweizer 1994).
William Casey, dyrektor CIA, który - według relacji jego współpracowników - zimnowojenną rywalizację ze Związkiem Radzieckim uważał za kontynuację walki dobra ze złem przeciwko totalitaryzmowi hitlerowskich Niemiec, na początku 1981 roku przedstawił Reaganowi raport wywiadu, który podobno szczegółowo opisywał zagrożenia gospodarcze, przed jakimi stanął ZSRR. Szczególny nacisk położono w nim na te, które miały związek z wydobywaniem oraz dostawami ropy i gazu.
Powstał wówczas plan zintensyfikowania tajnych operacji i wojny ekonomicznej, których celem było osłabienie ZSRR. Zakładał on: 1) zwiększenie wsparcia dla ruchu Solidarności w Polsce, 2) zwiększenie finansowej oraz militarnej pomocy dla afgańskich mudżahedinów, 3) zintensyfikowanie operacji propagandowych, 4) blokowanie ZSRR dostępu do zaawansowanej technologii oraz 5) zmniejszenie radzieckich dochodów w twardej walucie poprzez obniżanie, we współpracy z Arabią Saudyjską, cen ropy oraz ograniczanie radzieckiego eksportu ropy i gazu do Europy Zachodniej.
Plan ten uzyskał oficjalną aprobatę w postaci kilku dyrektyw dotyczących bezpieczeństwa narodowego (National Security Decision Directives, NSDD), podpisanych prze...