Smoleńsk 1609-1611.pdf

(6975 KB) Pobierz
KATARZYNA SŁODOWY
SMOLEŃSK 1609-1611
R i
'
s
H I S T O R Y C Z N E B I T WY
KATARZYNA SŁODOWY
SMOLEŃSK 1609-1611
BELLONA
WARSZAWA
WSTĘP
Oblężenie Smoleńska, o którym m owa w niniejszej
książce, przypadło na lata 1609-1611. Prowadził je król
Zygmunt III Waza. Do oblężenia doszło w następstwie wy­
darzeń, które rozgrywały się wówczas na terenie Państwa
Moskiewskiego. Otóż kilkakrotna zmiana panujących na
tronie moskiewskim doprowadziła jednocześnie do osła­
bienia tego kraju. Z sytuacji tej skorzystał Zygmunt III Wa­
za, który postanowił, po pierwsze, podbić Smoleńsk, po
drugie, uzyskać Czapkę Monomacha, czyli koronę carów
rosyjskich. Niestety, nie udało mu się zasiąść na carskim
tronie, odniósł jednak wspaniałe zwycięstwo, zdobywając
Smoleńsk po 20 miesiącach oblężenia.
Zakres chronologiczny pracy obejmuje okres od 1609
do 1611 roku. Aby jednak wprowadzić w wydarzenia, które
rozgrywały się w tym czasie, uwzględniono także krótkie
informacje poprzedzające ten okres, a niewątpliwie wią­
żące się z tematem. Pierwsza data, 1609 rok, ma związek
z układem moskiewsko-szwedzkim zawartym w Wybor-
gu. W ydarzenie to nie pozostało bez wpływu na decyzję
Zygmunta III Wazy co do podjęcia interwencji w Państwie
Moskiewskim. Druga zaś data łączy się z obradami sejmu
walnego, który odbył się wówczas w RzeczypospoHtej po
zdobyciu Smoleńska. Daty te obejmują więc okres od poja­
wienia się koncepcji osadzenia na tronie carskim najpierw
królewicza, a później króla, poprzez próby zrealizowania
owych planów, aż do momentu zdobycia potężnej twierdzy
smoleńskiej i triumfalnego powrotu króla do Rzeczypo­
spolitej, a tym samym utraty marzeń Zygmunta III Wazy
0 carskim tronie.
Książka składa się z ośmiu rozdziałów. Rozdział pierw­
szy ukazuje teatr działań wojennych. Zawarto w nim infor­
macje niezbędne do zrozumienia, w jakich warunkach od­
bywało się oblężenie oraz jakie wiązały się z nim trudności.
Poza tym znajduje się tu opis samej twierdzy smoleńskiej
1jej potężnych, trudnych do zdobycia murów.
Rozdział drugi omawia wojskowość moskiewską oraz
polsko-litewską. Ukazuje poszczególne formacje wojsko­
we występujące wówczas w obu państwach, rodzaje ich
uzbrojenia oraz taktykę.
Rozdział trzeci ukazuje pojawienie się koncepcji inter­
wencji w Państwie Moskiewskim, przesłanki, które wpły­
nęły na decyzję Zygm unta III o wyprawie oraz metody,
jakimi król starał się skłonić szlachtę do poparcia jego pla­
nów. Ukazano w nim także podział, który nastąpił w gronie
doradców królewskich w związku z kierunkiem wyprawy
(Moskwa kontra Smoleńsk).
Kolejny rozdział - czwarty - opisuje bezpośrednie przy­
gotowania do interwencji zbrojnej na wschodzie. Prezentuje
metody, którymi starano się pozyskać poparcie społeczeń­
stwa Rzeczypospolitej dla wojny moskiewskiej, wymienia
także niezbędne na ten ceł fundusze. Zawiera również infor­
macje na temat zaciągów wojskowych i ogólnej liczebności
wojska w poszczególnych okresach oblężenia Smoleńska,
a także oddziałów magnatów, którzy swoimi siłami wsparli
przedsięwzięcie króla.
W rozdziale piątym, obejm ującym okres od 28 m a­
ja 1609 do 2 października 1609 roku, om ówiono trasę
marszu wojsk Rzeczypospolitej: od wyjazdu Zygm unta
III Wazy z Krakowa po koncentrację wojsk pod murami
Smoleńska. Zawarto tu też informacje dotyczące założe­
nia obozu i rozmieszczenia wojsk pod murami twierdzy
smoleńskiej.
Rozdział szósty poświęcony jest wydarzeniom, które
rozgrywały się poza Smoleńskiem. Opisano tu działania
zbrojne pod Białą, Carowym Zajmiszczem, Moskwą, bitwę
pod Kłuszynem oraz pertraktacje prowadzone z obozem
tuszyńskim i zakończone układem z 14 lutego 1610 roku.
Rozdział siódmy zawiera konkretne informacje na te­
mat wszystkiego, co działo się jednocześnie zarówno pod
twierdzą smoleńską, jak i w samej twierdzy w okresie od
29 września 1609 do 13 czerwca 1611 roku. Na wstępie
szczegółow o om ówiono siły zgrom adzone do obrony
Smoleńska włącznie z określeniem garnizonów i broni roz­
mieszczonej na poszczególnych basztach. Następnie opisa­
no próby zdobycia Smoleńska zarówno poprzez szturmy,
jak drogą pertraktacji. W tej części pracy można wyróżnić
trzy okresy. Pierwszy, to działania wojenne pod twierdzą
pod kierownictwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego,
drugi - dowodzenie wojewody bracławskiego Jana Potoc­
kiego, a trzeci - jego brata Jakuba Potockiego. Wydarzenia,
które rozgrywały się wówczas pod Smoleńskiem, zostały
opisane nie tylko z perspektywy oblegających, ale także
oblężonych. Celowe stało się ukazanie sytuacji panującej
w obozach pod murami twierdzy, jak również problemów,
z jakimi borykali się smoleńszczanie, tak długo opierając
się wojskom polsko-litewskim. Rozdział ten kończy zdoby­
cie Smoleńska i wzięcie do niewoli m.in. dowódcy obrony
tej twierdzy, wojewody Michała Szeina.
Ostatni rozdział - ósmy - opisuje radość, która zapano­
wała w Rzeczypospolitej po otrzymaniu wieści o zdobyciu
Smoleńska oraz triumfalny sejm w Warszawie, który odbył
się jesienią 1611 roku. Omówiono tu także okolicznościowe
panegiryki sławiące zwycięstwo Zygmunta III Wazy pod
Smoleńskiem oraz wybite z tej okazji medale.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin