Podręcznik-Szkoła-dla-narzeczonych WYBIERAM CIEBIE.pdf

(8763 KB) Pobierz
Wybieram Ciebie…
Podręcznik metodyczny do programu warsztatów
Szkoła dla narzeczonych
Marta Komorowska-Pudło
Szczecin 2015
Podręcznik sfinansowany w ramach realizacji
Wojewódzkiego Programu Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na lata 2014-2020
REGION DLA RODZINY
Spis treści
SPIS TREŚCI
WSTĘP
Wprowadzenie i integracja grupy
1. Narzeczeństwo…………………………………………………………………………………….9
1.1. Narzeczeństwo…………………………………………………………………………………9
1.2. Zadania narzeczonych………………………………………………………………………….9
1.3. Czynniki warunkujące trwałość związku małżeńskiego z okresu przedmałżeńskiego………...9
1.3.1. Poznawanie siebie i narzeczonego (narzeczonej)………………………………………9
1.3.2. Wzory wyniesione z domu rodzinnego………………………………………………..10
1.3.3. Dojrzałość osobowa i dojrzałość do zawarcia małżeństwa……………………………10
1.3.4. Wybór partnera życiowego…………………………………………………………….10
1.3.5. Motywacja zawarcia związku………………………………………………………….10
1.3.6. Oczekiwania wobec małżeństwa i rodziny…………………………………………….11
1.3.7. Inne uwarunkowania…………………………………………………………………...11
1.4. „Co przysięgam podczas ceremonii ślubnej?” - Jak wypełniać wartość tej przysięgi?..............11
1.5. Budowanie związków przedmałżeńskich w analizach psychologii społecznej………………..12
1.6. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………...15
2. Miłość……………………………………………………………………………………………….22
2.1. Składniki miłości………………………………………………………………………………..22
2.2. Miłość dojrzała to nie uczucie – to postawa…………………………………………………….23
2.3. Rodzaje i dynamika miłości……………………………………………………………………..23
2.4. Zakochanie czy miłość?................................................................................................................25
2.5. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia……………………………25
3. Kohabitacja czy narzeczeństwo i małżeństwo?...............................................................................34
3.1. Cechy i zadania związku małżeńskiego i kohabitacyjnego……………………………………...34
3.2. Typy związków małżeńskich i kohabitacyjnych………………………………………………...35
3.3. Małżonkowie a kohabitanci – różnice psychospołeczne warunkujące trwałość związku……….36
3.4. Za czy przeciw kohabitacji? Argumenty wskazujące na ryzyko tworzenia związków
kohabitacyjnych………………………………………………………………………………….37
3.5. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………….38
4. Jakość małżeństwa a fazy życia rodzinnego………………………………………………………43
4.1. Prawidłowości i zagrożenia w różnych fazach życia rodziny……………………………………43
4.1.1. Okres narzeczeństwa……………………………………………………………………..43
4.1.2. Ślub i małżeństwo bez dzieci…………………………………………………………….43
4.1.3. Pojawienie się dziecka w rodzinie………………………………………………………..44
4.1.4. Rodzina z dzieckiem w wieku szkolnym………………………………………………...46
4.1.5. Rodzina z dzieckiem w wieku dojrzewania……………………………………………...47
4.1.6. Rodzina z dzieckiem dorosłym, opuszczającym dom……………………………………47
4.1.7. Rodzina w fazie „pustego gniazda”……………………………………………………...48
4.1.8. Faza „odchodzenia” – zamykanie cyklu życia rodzinnego………………………………48
Marta Komorowska-Pudło, Fundacja „Rodzina-Rozwój-Sukces”
Strona 2
Spis treści
4.2. Uwarunkowania trwałości i powodzenia małżeństwa …………………………………………..49
4.3. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………….50
5. Osobowość narzeczonych…………………………………………………………………………..52
5.1. Prawo do indywidualności i autonomii w harmonii z życiem w związku………………………52
5.1.1. Reguły harmonijnego życia w związku………………………………………………….52
5.1.2. Harmonizowanie cech osobowości małżonków…………………………………………52
5.2. Cechy dojrzałej i niedojrzałej osobowości……………………………………………………….55
5.3. Poczucie własnej wartości a relacje intymne w związku………………………………………...56
5.4. Różnice temperamentalne małżonków…………………………………………………………..58
5.5. Potrzeby małżonków……………………………………………………………………………..59
5.6. System wartości małżonków……………………………………………………………………..61
5.7. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………….63
6. Inteligencja emocjonalna i społeczna fundamentem udanych relacji…………………………...78
6.1. Istota i natura emocji……………………………………………………………………………..78
6.2. Akceptacja emocji a kontrola zachowań…………………………………………………………78
6.3. Emocje człowieka – sposoby ich rozumienia, określania i „wentylacji”………………………...79
6.4. Inteligencja emocjonalna i społeczna……………………………………………………………80
6.5. Stres a funkcjonowanie człowieka……………………………………………………………….81
6.6. Wzajemne okazywanie sobie uczuć a jakość związku…………………………………………..83
6.7. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………….84
7. Kobieta i mężczyzna – dwa różne światy………………………………………………………….94
7.1. Kształtowanie się płciowości i jej integracja…………………………………………………….94
7.2. Płaszczyzny różnic między kobietami i mężczyznami…………………………………………..95
7.2.1. Różnice w seksualności…………………………………………………………………..95
7.2.2. Różnice w umysłowości (funkcjonowaniu poznawczym)……………………………….97
7.2.3. Różnice w emocjonalności……………………………………………………………….98
7.2.4. Różnice w funkcjonowaniu społecznym (w relacjach z innymi)………………………...99
7.2.5. Różnice w działaniu…………………………………………………………………….100
7.2.6. Różnice w źródłach poczucia własnej wartości………………………………………...101
7.2.7. Różnice organiczne i w sposobie życia…………………………………………………101
7.2.8. Różnice w dzieciństwie…………………………………………………………………102
7.3. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………...102
8. Komunikacja w związku…………………………………………………………………………..106
8.1. Komunikacja bez przemocy – język żyrafy…………………………………………………….106
8.2. Bariery komunikacyjne…………………………………………………………………………107
8.3. Komunikacja werbalna i niewerbalna…………………………………………………………..107
8.4. Aktywne słuchanie……………………………………………………………………………...108
8.5. Empatia…………………………………………………………………………………………110
8.6. Asertywność…………………………………………………………………………………….110
8.7. Zasady efektywnej komunikacji……………………………………………………………….111
Marta Komorowska-Pudło, Fundacja „Rodzina-Rozwój-Sukces”
Strona 3
Spis treści
8.8. Komunikacja w narzeczeństwie i małżeństwie…………………………………………………113
8.9. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………...114
9. Rozwiązywanie konfliktów……………………………………………………………………….122
9.1. Istota, natura i struktura konfliktów……………………………………………………………122
9.2. Rodzaje konfliktów…………………………………………………………………………….123
9.3. Przyczyny konfliktów między narzeczonymi i małżonkami…………………………………..124
9.4. Strategie i style rozwiązywania konfliktów……………………………………………………125
9.5. Zasady rozwiązywania konfliktów……………………………………………………….…….127
9.6. Konsekwencje występowania konfliktów w małżeństwie……………………………………..128
9.7. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia…………………………...129
10. Seksualność małżonków…………………………………………………………………….……..135
10.1. Istota, sfery i integracja seksualności……………………………………………………….135
10.2. Różnice psychoseksualne między kobietami i mężczyznami………………………………138
10.3. Uwarunkowania jakości życia seksualnego w małżeństwie………………………………...141
10.4. Przeszkody w satysfakcjonujących relacjach seksualnych………………………………….143
10.5. Satysfakcja seksualna a jakość więzi małżeńskiej, miłości i komunikacji………………….146
10.6. Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia………………………..150
11. Rodzicielstwo……………………………………………………………………………………....157
11.1 Od czego zależy, czy zostaniemy rodzicami? Fizjologia płodności………………………..157
11.2 Postawy wobec rodzicielstwa……………………………………………………………….162
11.3 Metody planowania rodziny………………………………………………………………...163
11.4 Uwarunkowania rozwoju dziecka w okresie płodowym……………………………………165
11.5 Podstawy metodyczne prowadzenia zajęć, załączniki i bibliografia………………………..170
Marta Komorowska-Pudło, Fundacja „Rodzina-Rozwój-Sukces”
Strona 4
Wstęp
Wstęp
Okres narzeczeństwa to szczególnie ważny czas związany z najważniejszą decyzją
życiową – wyboru partnera małżeńskiego. Pierwszy okres w dynamice rozwoju miłości jest
ściśle związany z fazą namiętności i budowania intymności, a dopiero w dalszej konsekwencji
– zaangażowania, czyli trzech elementów warunkujących pełną i dojrzałą miłość. Ze względu
na różnorodne uwarunkowania podejmowania decyzji małżeńskich ważne jest, by młodzi
ludzie opierali je na wiedzy i niezbędnych umiejętnościach związanych z budowaniem i
utrzymywaniem relacji z drugą osobą w związku. Istotne jest, by wybór partnera na małżonka
nie opierał się jedynie na uczuciowym aspekcie więzi, któremu, często towarzyszy tzw. efekt
„różowych okularów”. Psychologiczne prawo Yerkesa-Dodsona, związane z działaniem
silnych emocji na jakość podejmowanych decyzji i działań człowieka, wskazuje, że jeśli
osoba znajduje się na poziomie bardzo silnego zaangażowania emocjonalnego w jakąś ważną
dla niego relację lub działanie, ma zwykle osłabioną jakość funkcjonowania struktur
poznawczych, czyli spostrzegania, myślenia, podejmowania decyzji, rozumowania i
rozwiązywania problemów. Ponadto nikła jest wiedza społeczeństwa o prawach rozwojowych
miłości, szczególnie w aspekcie koncepcji R. Sternberga, a także o zasadach efektywnej
komunikacji inter- i intrapersonalnej, czyli elementach szczególnie istotnych w budowaniu
trwałej i wysokiej jakościowo relacji z drugim człowiekiem. Niski poziom wiedzy o
seksualności człowieka, o płodności i metodach planowania rodziny powoduje, że bardzo
często małżeństwa zawierane są przez osoby już oczekujące dziecka, nie zawsze więc
motywy wyboru współmałżonka są oparte o inne szczególnie ważne motywy. Tymczasem z
badań własnych wynika, że związki małżeńskie zawarte w wyniku pojawienia się ciąży w
dużym stopniu skazane są na porażkę w aspekcie różnych obszarów psychospołecznego
funkcjonowania małżonków, co w konsekwencji wiąże się z wysokim ryzykiem rozpadu tych
związków i zwiększaniem odsetka rodzin monoparentalnych, czy później konkubenckich lub
patchworkowych.
Możliwość udziału młodych ludzi w proponowanych zajęciach psychoedukacyjnych
„Szkoły dla Narzeczonych” jest niezwykle cennym elementem psychoprofilaktyki
małżeństwa i rodziny, którą będą oni w przyszłości tworzyć.
Adresaci
Wśród uczestników szkolenia powinny znaleźć się osoby, które dysponują wykształceniem
związanym z pedagogiką, psychologią i naukami o rodzinie
Czas trwania warsztatów:
50 godzin
Metody prowadzenia zajęć:
Główną metodą prowadzenia warsztatów będzie aktywna praca na zajęciach. Będą one
polegały m.in. na:
Marta Komorowska-Pudło, Fundacja „Rodzina-Rozwój-Sukces”
Strona 5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin