Boreml 1831(1).pdf

(4696 KB) Pobierz
Bellona SA prowadzi sprzedaż wysyłkową wszystkich swoich książek
z rabatem.
www.ksiegarnia.bellona.pl
Nasz adres:
Bellona SA
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
Dział Wysyłki tel.: (22) 45 70 306, 652 27 01
fax (22) 620 42 71
Internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@bellona.pl
Ilustracja na okładce: Bartłomiej Drejewicz
Redaktor prowadzący: Kornelia Kompanowska
Redaktor merytoryczny i korekta: Sylwia Piecewicz
Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik
©
Copyright by Dariusz Ostapowicz, Warszawa 2010
©
Copyright by Bellona Spółka Akcyjna, Warszawa 2010
ISBN 978-83-11-11708-2
HISTORYCZNE BITWY
DARIUSZ
OSTAPOWICZ
BOREML 1831
BELLONA
Warszawa
WSTĘP
Armaty pod Stoczkiem zdobywała wiara
Rękami czarnymi od pługa.
Panowie w stolicach kurzyli cygara,
Radzili o braciach zza Buga
1
Wiersz Gustawa Ehrenberga wprowadza nas w atmosferę
wydarzeń wojny 1831 roku, przywodzi na myśl przebieg
walki, postać dowódcy spod Stoczka — gen. dyw. Józefa
Dwernickiego, dalsze losy jego korpusu, wysłanego na
Wołyń w celu wsparcia miejscowych insurgentów oraz rolę
ziem zabużańskich w dziejach politycznych i militarnych
powstania, a nawet szerzej — w stosunkach polsko-
-rosyjskich w epoce porozbiorowej, bez czego trudno
byłoby zrozumieć sens chwycenia za broń.
W książce uwagę poświęcono dwóm bitwom. Pierwsza,
pod Boremlem, stoczona na Wołyniu nad Styrem 19
kwietnia 1831 roku, została oceniona wysoko przez naj­
lepszych polskich historyków wojskowości i znawców
epoki. Polska kawaleria dokonała w niej najświetniejszej
— w opinii prof. Wacława Tokarza — szarży w powstaniu
1
wybór i oprac. W. Panek, Warszawa 1988, (tekst 3).
Marsz, marsz Polonia. Pieśni, z którymi szliśmy do niepodległości
,
6
listopadowym. „Zwycięstwo pod Boremlem” — pisze
Tokarz — było „jedyną wielką rozprawą kawalerii w tej
wojnie”, w której dominowały działania piechoty i ar­
tylerii
2
.
Autor biografii generała Dwernickiego — prof. Broni­
sław Pawłowski — uważa, że „Dwernicki okazał się
wodzem w całym znaczeniu tego słowa, a każdy z jego
podwładnych był bohaterem”. I dodaje znamienny komen­
tarz: „Bitwa pod Boremlem, uważana sama w sobie bez
żadnego względu na okoliczności, które ją poprzedziły
i po niej nastąpiły, pozostanie jak najświetniejszym
pomnikiem dla wodza i jego żołnierzy”
3
. W książce tej są
rozpatrywane zasygnalizowane w przytoczonym cytacie
okoliczności, które złożyły się na to, że — wbrew
zamierzeniom dowództwa — wyprawa zakończyła się
klęską, a sama bitwa, mimo sporego sukcesu taktycznego,
nie mogła wpłynąć na ostateczny los korpusu ponoszącego
straty w ludziach i amunicji, przypartego w końcu do
granicy austriackiej i zmuszonego do jej przekroczenia,
gdzie został internowany przez zaborcę. Jednocześnie,
rozpatrując przebieg całej wyprawy gen. Dwernickiego,
należy
podkreślić związek między decyzją dowódcy
o marszu wzdłuż granicy a działaniami partyzantów
wołyńskich i podolskich. Z jednej strony niepowodzenie
wyprawy przyczyniło się walnie do szybkiego upadku
powstania na Ukrainie, z drugiej — klęska ta wpłynęła na
losy korpusu. „Dwernicki, wyborny organizator, praw­
dziwy ojciec i wychowawca swoich żołnierzy, miał okazać
się w tej wojnie dowódcą kawalerii bardzo dużej miary,
pełnym inicjatywy, wiary w powodzenie oraz zaufania do
siebie i swoich żołnierzy. Jego dużą wadą była natomiast
skłonność do «chodzenia luzem», która już w czasie
W. T o k a r z ,
Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831,
Warszawa 1994,
s. 294.
3
B. P a w ł o w s k i ,
Dwernicki
, Poznań 1927, s. 79-80.
2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin