Pomerania Luty 2022.pdf

(3251 KB) Pobierz
Pomerania
MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY | ROK ZAŁOŻENIA 1963 | CENA 5,00 zł | NR 2 (561) | LUTY 2022
NOWI PART!
MÓMË
NAUCZANIA JĘZYKÓW MNIEJSZOŚCIOWYCH
ZAWIROWANIA WOKÓŁ
SUBWENCJONOWANIA
ISSN 0238-9045 NR INDEKSU 371939 PL
www
.
miesiecznikpomerania
.
pl
rok józefa wybickiego
9 770238 904906
DOBRZE WËZWËSKÓNY CZAS.
GÔDÓMË Z BÒŻENĄ ÙGÒWSKĄ
02
KOLEJNY TOM W LUBIANEJ SERII VADEMECUM KASZUBSKIE
POPULARYZUJĄCEJ WIEDZĘ O KASZUBACH
JUŻ DO NABYCIA W KSIĘGARNI INTERNETOWEJ
KASZUBSKAKSIAZKA.PL
„TEATR KASZUBSKI”
pióra prof. Daniela Kalinowskiego
to pozycja obowiązkowa dla miłośników
kultury kaszubskiej.
Kiedy powstał teatr kaszubski? Czy nadal istnieje?
Jaka jest jego tradycja? Kim byli najważniejsi przedstawiciele?
Gdzie mieszczą się ośrodki teatralne na Kaszubach?
Na te i inne pytania próbujemy odpowiedzieć
w najnowszej publikacji Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
i Instytutu Kaszubskiego.
ZAPRASZAMY DO LEKTURY!
www.KaszubskaKsiazka.pl
Pomerania
3
JAN WYROWIŃSKI
NR 2 (561) | LUTY 2022
Oświadczenie w sprawie odrzucenia przez
Sejm RP poprawki nr 3 Senatu RP do projektu
ustawy budżetowej na 2022 r.
Zawirowania wokół subwencjonowania
nauczania języków mniejszościowych
Mómë nowi part!
Dobrze wëzwëskóny czas. Gôdómë z Bòżeną
Ùgòwską
Naje Skrë (dzél 2)
40
41
44
46
Z Krisã Górsczim jesmë jedny mëslë
ŁUKÔSZ ZOŁTKÒWSCZI
ŁUKÔSZ ZOŁTKÒWSCZI
MATÉÙSZ BÙLLMANN
Nawetka zemia mô tuwò jinszą farwã
Nordowé pòwiôstczi. Górôl na Kaszëbach
Òd bónkra pò mòbilkã i S6. Gôdómë z Léną
Pranszkòwą z dodomù Stenka
Kòżdi dzéń na stoczni je jak ùczba. Gôdómë
z Òliwerã Kòrzepã
Z Kociewia
4
ŁUKASZ GRZĘDZICKI
6
8
GRACJÓN FÓPKA
GRACJÓN FÓPKA
50
JUSTINA PRANSZKE
12
SZËMÓN PIÉRZ
NATALIÔ KŁOPÒTK-GŁÓWCZEWSKÔ, ALEKSANDRA
DZIĘCIELSKA-JASNOCH, KRZYSZTOF KORDA
MAREK ADAMKOWICZ
51
52
53
MARIA PAJĄKOWSKA-KENSIK
TOMASZ SŁOMCZYŃSKI
15
18
Rozmowa z dr. Leszkiem Molendowskim
Zimowe troski i przyjemności na Kaszubach
w okresie międzywojennym
Generał Józef Haller w Gdańsku 10 lutego
1920 roku
Pierszé Zéńdzenia Ùtwórców
Kaszëbskò-Pòmòrsczi Lëteraturë w aktach
gduńsczi Służbë Bezpiekù (dzél 4)
Gdańsk mniej znany
Słomka z kapelusza
PIOTR SCHMANDT
JÓZEF BORZYSZKOWSKI
Andrzej Arendt – artysta i działacz kaszubski,
wychowawca kolejnych pokoleń twórców
Lektury
26
56
59
60
JERZY NACEL
P.D.
Roda. Piesniô na drzewiany perkùsje
32
Wiôlgô òdpòwiedzalnosc. Gôdómë z Marta
Bòbkòwską.
DARK MAJKÒWSCZI
SŁÔWK FÒRMELLA
34
61
66
67
68
Klëka
MATEÙSZ TITËS MEYER
TÓMK FÓPKA
MARTA SZAGŻDOWICZ
W najich szkòłach
NAJÔ ÙCZBA. Edukacyjny dodôwk nr 2 (154)
35
38
RAFAŁ NOWAKOWSKI
TOMÔSZ FÓPKA
Sëchim pãkã ùszłé
Z bùtna
Smaki i aromaty Pomorza
Midzëetniczné gòdowé spiéwë z Lãbòrga
RÓMK DRZÉŻDŻÓNK
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji. Zrealizowano
ze środków Województwa Pomorskiego.
Fot. Karol Przybyła
Pomerania
MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY
ADRES REDAKCJI
ul. Straganiarska 20–23 / 80-837 Gdańsk
tel. 58 301 90 16 / 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
REDAKTOR NACZELNY
Sławomir Lewandowski
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Dariusz Majkowski (zastępca redaktora naczelnego)
Aleksandra Dzięcielska-Jasnoch
(sekretarz redakcji,
Najô Ùczba)
Krystyna Sulicka
Bogumiła Cirocka
Ludmiła Kucharska
Ka Leszczyńska (redaktorka techniczna)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Piotr Dziekanowski (przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Ewa Górska
Stanisław Janke
Piotr Lessnau
Wiktor Pepliński
Danuta Pioch
Edmund Szczesiak
Bogdan Wiśniewski
TŁUMACZENIA NA JĘZYK KASZUBSKI
Dariusz Majkowski
ZDJĘCIE NA OKŁADCE
Zorza polarna widziana z plaży w Dębkach
Fot. Karol Przybyła
WYDAWCA
Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk
DRUK
Wydawnictwo ,,Bernardinum" Sp. z o.o.
ul. Biskupa Dominika 11, 83-130 Pelplin
Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania
i redagowania artykułów oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść
ogłoszeń i reklam.
Od redaktora
„Poetka, tłumaczka, nauczycielka,
aktywna kaszubska działaczka,
od dziecka związana
z kaszubszczyzną” – czytamy
we wstępie do wywiadu z Bożeną
Ugowską. Justyna Pranszke pyta
swoją rozmówczynię między
innymi o jej rodzinne strony, naukę
w wejherowskim liceum, o studia
na Uniwersytecie Gdańskim
i o klub „Pomorania”, który dla
wielu jego członków, również dla
Bożeny Ugowskiej, był zaczątkiem wielkiej kaszubskiej
przygody. Z rozmowy dowiemy się także o miłości
działaczki do poezji, co poskutkowało napisaniem
rozprawy doktorskiej z twórczości Stanisława Pestki,
dziennikarza i literata, choć bardziej kojarzonego
z działalnością społeczną. Zachęcam czytelników
„Pomeranii” do przeczytania tego ciekawego wywiadu.
W lutowym wydaniu „Pomeranii” kontynuujemy
temat subwencjonowania nauki języków
mniejszościowych i języka regionalnego. Jak można
przeczytać w oświadczeniu wydanym przez prezesa
ZKP Jana Wyrowińskiego, którego treść publikujemy
na łamach tego numeru, „sytuacja napawa niepokojem
co do przyszłości warunków nauczania języka
kaszubskiego”. Pierwszy artykuł Łukasza Grzędzickiego
opublikowaliśmy w „Pomeranii” w styczniu. Dziś ten
sam autor poddaje analizie ostatnie decyzje Sejmu w tej
sprawie.
Sławomir Lewandowski
PRENUMERATA
z dostawą do domu
!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną
dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenume-
raty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami
brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy:
• dokonać wpłaty na konto:
PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13,
Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk,
podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki
zamawiającej) oraz dokładny adres
• złożyć zamówienie w Biurze ZG ZKP,
tel. 500 183 832
e-mail: prenumerata@kaszubi.pl
80-837
GDAŃSK, ul. Straganiarska 20-23
tel. 058 301 27 31, tel./fax: 058 346 26 13
NIP: 583-20-81-684
biuro@kaszubi.pl
www.kaszubi.pl
Gdańsk, 28 stycznia 2022 r.
L.dz. 51/2022
Oświadczenie
w sprawie odrzucenia przez Sejm RP poprawki nr 3 Senatu RP
do projektu ustawy budżetowej na 2022 r.
Z
żalem przyjąłem fakt nieuwzględnienia przez Sejm RP poprawki nr 3 Senatu RP do
projektu budżetu państwa na 2022 r. zmierzającej do przywrócenia wysokości części
subwencji ogólnej
dla jednostek samorządu terytorialnego naliczanej z tytułu
nauczania
języków mniejszościowych i języka regionalnego (kaszubskiego). Niestety, apele płynące
z naszego środowiska nie przekonały większości posłów do przywrócenia kwoty tej
subwencji do wysokości
zaproponowanej przez rząd we wrześniu 2021 r. w przedłożonym
wówczas Sejmowi RP projekcie budżetu państwa na 2022 r. Pomimo uspokajających
deklaracji przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki, zaistniała sytuacja napawa
niepokojem co do przyszłości warunków nauczania języka kaszubskiego w polskich szkołach
na Pomorzu i respektowania praw obywateli polskich niezależnie od ich przynależności
narodowej lub etnicznej.
Wyrażam wdzięczność tym parlamentarzystom, którzy byli otwarci w Sejmie
i Senacie
na nasze argumenty i wsparli nasze postulaty. Szczególnie dziękuję senatorowi
Kazimierzowi Kleinie –
przewodniczącemu Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego
i jednocześnie przewodniczącemu senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.
Dziękuję również wszystkim działaczom ZKP i innych środowisk
oraz przedstawicielom
samorządów, których ta sprawa nie pozostawiła obojętnymi.
Wprowadzona w ustawie budżetowej zmiana sprawi, że najprawdopodobniej
niebawem administracja rządowa podejmie prace legislacyjne w obszarze warunków
nauczania języków mniejszościowych i języka regionalnego. Będziemy je pilnie i krytycznie
monitorować. Oczekujemy, że projekty właściwych aktów wykonawczych będą poddane
rzetelnym konsultacjom społecznym. Jako Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie jesteśmy
udziałem w tych konsultacjach żywotnie zainteresowani.
Prezes
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
Jan Wyrowiński
Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego,
KRS: 0000228279, Organizacja Pożytku Publicznego, konto: 85 1020 1811 0000 0402 0123 9185
Oświadczenie z 28 stycznia br. podpisane przez prezesa ZKP Jana Wyrowińskiego
Pomerania nr 2 (561) / Luty 2022
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin