Paweł Kuca, Wojciech Furman, Kazimierz Wolny-Zmorzyński - Dzienniki regionalne w Polsce. Stan na koniec grudnia 2013 roku.pdf

(3177 KB) Pobierz
Dzienniki
regionalne
w Polsce
Stan na koniec grudnia 2013 roku
Redakcja naukowa
Paweł Kuca
Wojciech Furman
Kazimierz Wolny-Zmorzyński
WYDAWNICTWO
UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
RZESZÓW 2014
Recenzował
dr hab. MAREK JACHIMOWSKI, prof. UŚ
Opracowanie redakcyjne i korekta
LUCYNA SOLAK
Projekt okładki
ZBIGNIEW CHMIELEWSKI
Opracowanie techniczne i
łamanie
DOROTA KOCZĄB
© Copyright by
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Rzeszów 2014
ISBN 978-83-7996-079-8
1074
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO
35-959 Rzeszów, ul. prof. S. Pigonia 6, tel. 17 872 13 69, tel./faks 17 872 14 26
e-mail: wydaw@univ.rzeszow.pl; http://wydawnictwo.univ.rzeszow.pl
wydanie I, format B5, ark. wyd. 13,5, ark. druk. 16,0, zlec. red. 70/2014
Druk i oprawa: Drukarnia Uniwersytetu Rzeszowskiego
SPIS TREŚCI
WSTĘP .....................................................................................................................
Ryszard Filas
– „Dziennik Polski” ......................................................................
Lidia Pokrzycka
– „Dziennik Wschodni” ........................................................
Jolanta Kępa-Mętrak
– „Echo Dnia” ................................................................
Monika Worsowicz
– „Express Ilustrowany”..................................................
Paweł Kuca
– Gazeta Codzienna „Nowiny” .....................................................
Paweł Urbaniak
– „Gazeta Lubuska” ................................................................
Jarosław Reszka
– „Gazeta Pomorska” .............................................................
7
16
28
35
47
56
68
80
Zbigniew Natkański
– „Gazeta Współczesna” ............................................... 101
Paulina Olechowska
– „Głos – Dziennik Pomorza” ..................................... 110
Rafał Polak
– „Kurier Poranny” ......................................................................... 131
Paulina Olechowska
– „Kurier Szczeciński” ................................................... 136
Justyna Kubik
– „Nowa Trybuna Opolska” ..................................................... 152
Robert Stopikowski
– „Polska Dziennik Bałtycki” ......................................... 166
Monika Worsowicz
– „Polska Dziennik Łódzki” ........................................... 179
Jolanta Dzierżyńska-Mielczarek
– „Polska Dziennik Zachodni”............... 192
Ryszard Filas
– „Polska Gazeta Krakowska” .................................................... 206
Paweł Urbaniak
– „Polska Gazeta Wrocławska” ............................................ 218
Marcin Piechocki
– „Polska Głos Wielkopolski” ........................................... 229
Lidia Pokrzycka
– „Polska Kurier Lubelski” .................................................... 245
Dominik Szczepański
– „SuperNowości” ........................................................ 250
WSTĘP
Redaktorzy książki
Polskie dzienniki regionalne
postawili sobie niezwykle
ambitne i trudne zadanie. Postanowili bowiem zaprezentować gazety szczycą-
ce się kilkudziesięcioletnią historią, licznymi zespołami redakcyjnymi, rozbu-
dowaną i złożoną treścią, niepodważalną i zwykle wysoką pozycją na swych
regionalnych rynkach wydawniczych. Nie dość tego – zadanie to powierzyli aż
16 autorom, którzy co prawda ograniczeni zostali schematem wypowiedzi, to
jednak wykazali się oryginalnością spojrzenia, inwencją twórczą, ale też swo-
istym subiektywizmem wynikającym m.in. z faktu, że pisali o gazetach, które
stanowią ich codzienną lekturę i bez których zapewne nie wyobrażają sobie
funkcjonowania swych regionalnych i lokalnych społeczności.
Nim odeślemy Czytelników do tych opracowań wypada zauważyć, że
z różnych powodów nie udało się zaprezentować całego zbioru badanej prasy.
Z danych gromadzonych przez Związek Kontroli Dystrybucji Prasy wynika, że
u schyłku 2013 roku wydawano w Polsce 25 dzienników regionalnych.
W niniejszej publikacji zabraknie zatem charakterystyki, co prawda specjali-
stycznego, ale jednak regionalnego, katowickiego „Sportu”, „Polski Metropolii
Warszawskiej” oraz pomorskich: „Expressu Bydgoskiego”, „Gazety Olsztyń-
skiej/Dziennika Elbląskiego” i „Nowości – Dziennika Toruńskiego”. Jedyne, co
może w tym wypadku uczynić piszący te słowa, to odesłać Czytelników do
pozycji zwartej, która w znacznej mierze omawia brakujące pisma
1
.
Przystępując do charakterystyki całego zbioru analizowanych gazet, wypa-
da przypomnieć, że zapoczątkowane w 1989 roku przekształcenia polityczno-
-społeczne natychmiast znalazły odzwierciedlenie także w regionalnych syste-
mach prasowych. Ugrupowania polityczne, które przejęły władzę, podejmowały
zabiegi o pozyskanie wpływów w pismach o zasięgu regionalnym. Występowały
w ramach różnorodnych spółek nierzadko wspomaganych kapitałem zagra-
nicznym
2
. Szczególnie burzliwe zmiany na tych rynkach zaszły w latach 1989–
1991 – między wyborami parlamentarnymi a zakończeniem pierwszego etapu
pracy Komisji Likwidacyjnej Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej (RSW).
J. Lindner,
Nadzieje i porażki. Dzieje prasy w woj. pomorskim po 1989 roku,
Toruń 2011.
Szerzej na ten temat: E. Ciborska,
Transformacja prasy byłej PZPR,
„Zeszyty Prasoznaw-
cze” 1992, nr 1–2; D. Gdańska,
Transformacja dzienników poczytelnikowskich (1989–1992),
tamże; D. Grzelewska,
Transformacja pism popołudniowych (1989–1992),
tamże.
2
1
8
Wstęp
Zjawiska zachodzące na poszczególnych rynkach regionalnych opisane
zostały w różnym stopniu. Wiele wiemy o tym, co działo się np. w Krakowie,
Wrocławiu, Gdańsku, Lublinie i Częstochowie
3
, a nieco mniej o innych mia-
stach
4
. Niezależnie jednak od stopnia zaawansowania badań stwierdzić moż-
na, że wprowadzane na rynek nowe gazety regionalne największe sukcesy
odniosły w pierwszych miesiącach edycji, kiedy bezkompromisowo walczyły
z reliktami poprzedniego systemu, upowszechniały idee i poglądy znane wcze-
śniej jedynie w elitarnych kręgach społecznych. Radykalizm tych gazet i – w pew-
nym sensie – awangardowość zyskiwały im na starcie wielu czytelników, ale
z biegiem czasu ta formuła traciła na atrakcyjności. Gazety te pozbawione
poważnych podstaw ekonomicznych stopniowo znikały z rynku prasowego.
Lepiej powiodło się nowym regionalnym pismom, które początkowo mia-
ły charakter informacyjno-publicystyczny, później zaś przybrały kierunek
popularny, a niekiedy sensacyjny. Bodaj najciekawszym tego przykładem były
związane początkowo ze Zjednoczeniem Chrześcijańsko-Narodowym łódzkie
„Wiadomości Dnia”. Pismo wydawała spółka Lus, a następnie bawarska grupa
kapitałowa
5
. Mimo niezbyt wysokiego nakładu (50 tysięcy egzemplarzy)
„Wiadomości” miały aż pięć mutacji i szeroko rozbudowany system pozyski-
wania inseratów. Gwarantowało to dziennikowi dobrą kondycję ekonomiczną.
Choć polska gospodarka została poddana twardym prawom rynku, nie od
razu jego mechanizmy przełożyły się na funkcjonowanie systemu prasowego.
Znaczny wzrost cen papieru i druku, a co za tym idzie cen prasy, doprowadził
co prawda do dramatycznego spadku nakładów jednorazowych, szczególnie
widocznego w latach 1990–1991, ale nie miało to wpływu na liczbę wydawa-
nych dzienników. O ile bowiem w 1989 roku było ich 59, to w 1992 roku dru-
kowano ich 80.
Publikowali na ten temat m.in.: H. Galus,
Najnowsza historia prasy gdańskiej 1945–1998,
Gdańsk 1999; W. Pepliński,
Gdańskie i pomorskie media po 1989 roku. Wybór szkiców i esejów
z lat 1991–2001,
Gdańsk 2007; W.M. Kolasa,
Prasa Krakowa w dekadzie przemian 1989–1998.
Rynek – polityka – kultura,
Kraków 2004; A. Szynol,
Prasa codzienna na Dolnym Śląsku
w latach 1989–2003,
Wrocław 2004; L. Pokrzycka,
Prasa w Lublinie (1989–2003). Realia wol-
nego rynku,
Lublin 2006, taż,
Prasa ogólnoinformacyjna w regionie lubelskim po 1989 roku,
Lublin 2009; J. Dzierżyńska-Mielczarek,
Polskie media lokalne w latach 1989–2011. Studium na
przykładzie Częstochowy,
Kielce 2013.
4
Zob. W.M. Kolasa,
Polskie media lokalne i regionalne po 1989 roku. Wybór publikacji
z lat 1989–2005
[w:]
Polskie media lokalne na przełomie XX i XXI wieku. Historia – teoria –
zjawiska,
Kraków 2007.
5
Grupa ta początkowo odżegnywała się od związków z koncernem z Passau. Zob. „Press”
1997, nr 4.
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin