Historyczne Bitwy 050 - Grunwald 1410 - A. Nadolski.pdf

(3042 KB) Pobierz
Opracowanie graficzne serii:
Ilustracja na okładce -
Redaktor: Barbara Kosiorek-Dulian
Redaktor techniczny: Maria Braszczyk
©
Copyright by Andrzej Nadolski
Łódź 1993
ISBN 83-11-08200-6
WSTĘP
Bitwa stoczona w roku 1410 pod Grunwaldem i Stębar­
kiem przez połączone siły Królestwa Polskiego i Wielkiego
Księstwa Litewskiego z wojskami Zakonu Krzyżackiego
należy do najważniejszych wydarzeń w średniowiecznych
dziejach Europy Środkowo-Wschodniej. Wiąże się z nią
zasadnicza przemiana w układzie sił tej części kontynentu.
Zapoczątkowany został zmierzch kolonialnego imperium
utworzonego przez niemieckie zakony rycerskie na połu­
dniowych i wschodnich wybrzeżach Bałtyku. Jednocześnie
rozpoczęła się najświetniejsza epoka w dziejach Polski
i Litwy połączonych pod panowaniem dynastii jagielloń­
skiej, bez względu na to, jakie, często bardzo luźne, formy
przyjmował ten związek w ciągu pierwszych dwóch wieków
swego istnienia.
W historii wojskowej średniowiecza bitwa grunwaldzką
zajmuje znaczące miejsce przede wszystkim ze względu na
swoje rozmiary. Już dla współczesnych było to „wielkie
pobicie”, „ein grosser.streit”, „maxima strages”. Średnio­
wieczni, a za nimi po części i późniejsi autorzy, mnożyli
w nieskończoność stany liczebne obu walczących stron,
dochodząc aż do 6 milionów i to tylko po stronie pol­
sko-litewskiej! Spekulacje te nie mają oczywiście nic wspól­
nego z rzeczywistością, są jednak odbiciem wrażeń, jakie
na opinii europejskiej wywarła skala zmagań na Polach
Grunwaldu.
O
znaczeniu działań uwieńczonych bitwą rozegraną 15
lipca 1410 r. decydują także w niemałym stopniu oryginal­
ne i na swój czas nowatorskie rozwiązania operacyjne
zastosowane przez dowództwo połączonych wojsk pol­
sko-litewskich.
Walnemu zwycięstwu odniesionemu nad potężnym wro­
giem, jakim było pruskie państwo Krzyżaków, od razu
przypisano w Polsce doniosłe znaczenie. Już w roku 1411,
na polecenie króla Władysława, dzień 15 lipca został uzna­
ny za oficjalne święto państwowe, pierwsze w naszych
dziejach. W roku 1420 arcybiskup gnieźnieński i pierwszy
prymas Polski Mikołaj Trąba, ten sam, który w latach
Wielkiej Wojny 1409-1411 jako podkanclerzy i bliski
współpracownik Jagiełły był jednym ze współtwórców zwy­
cięstwa, polecił, aby rocznicę bitwy obchodzono uroczyście
we wszystkich kościołach Królestwa.
W czasach późniejszych tradycja Grunwaldu w Polsce
przygasała lub odżywała, głównie w zależności od tego, jaki
obrót przyjmowały stosunki polsko-niemieckie. Szczególne^
go
wyrazu nabrała u schyłku XIX i w początku XX w., gdy
naród polski, pozbawiony bytu państwowego i wegetujący
pod władzą trzech zaborców, dostrzegł konieczność stawie­
nia czoła wzbierającej fali pruskiego wojowniczego na­
cjonalizmu. Zjednoczone pod przewodnictwem Prus Niem­
cy Bismarcka i Wilhelma II nawiązały do spuścizny po
Zakonie Krzyżackim, traktując ją jako ważny składnik
własnej imperialistycznej ideologii, szczególnie wrogiej wo­
bec całego świata słowiańskiego, a przede wszystkim wo­
bec Polaków. Rozpoczęto restaurację zamku malborskiego
jako widomego symbolu władania i kulturotwórczej roli
Niemców na słowiańskim Wschodzie, a poległego pod
Grunwaldem wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen
uznano za bohatera, który padł w walce „o niemiecki byt
i niemieckie prawo”.
Akcja ta wywołała zrozumiałą reakcję ze strony polskiej.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin