Rozdział 11. Współużytkowanie zasobów
W tym rozdziale:
· Omówienie współdzielenia
· Współdzielenie folderów i napędów
· Współdzielenie plików
· Współdzielenie drukarek i innych zasobów
Zanim będziesz mógł przez sieć używać plików, folderów lub drukarek musisz najpierw je udostępnić. Udostępnianie oznacza pozwalanie innym użytkownikom na otwieranie plików z Twojego komputera, zapisywania plików na twoich dyskach oraz na drukowanie na Twojej drukarce. W sieci możesz współdzielić wszystkie zasoby komputera, lub tylko wybrane. Na przykład możesz nie chcieć pozwolić swoim dzieciom na czytanie plików z twojego dysku, ale możesz im pozwolić na używanie drukarki.
Jednym z powodów dla których podłącza się komputery do sieci jest chęć współdzielenia zasobów. Termin zasób odnosi się do plików, folderów, dysków, drukarek, napędów CD-ROM, napędów Zip lub Jaz oraz większości innych zasobów podłączonych do Twojego komputera.
Najprawdopodobniej w domu będziesz chciał współdzielić swoje zasoby z partnerem lub dziećmi. Ty i Twój partner możecie współdzielić pliki, zawierające na przykład listy, informacje o wydatkach lub drzewo genealogiczne. Starsze dzieci w domu mogę współdzielić swoje prace domowe, tak że będziesz mógł przejrzeć je przed drukowaniem.
Oczywiście możesz w domu współdzielić drukarki, napędy CD-ROM oraz inny sprzęt, co pozwoli Ci na zaoszczędzenia pieniędzy. Zamiast kupować drukarkę dla każdego użytkownika, możesz współdzielić ze wszystkimi drogą drukarkę laserową.
Oczywiście możesz ograniczyć dostęp do współdzielonych zasobów, szczególnie gdy na komputerze przechowujesz tajne dane, lub masz drogi sprzęt którego nie chciałbyś udostępniać dzieciom. Jeżeli nie chcesz udostępniać zasobów w sieci, to nie musisz tego robić.
Możesz ograniczyć dostęp do udostępnionych zasobów. Czasami jest to konieczne, bo dziecko może nieświadomie usunąć pliki które zostały stworzone przez program księgowy. Możesz także nie chcieć, aby ktoś czytał twoją twórczość lub pamiętnik. Możesz także chcieć ograniczyć dostęp do drogiej kolorowej drukarki laserowej.
PORADA BIUROWA
W przypadku sieci w małym biurze musisz brać pod uwagę bezpieczeństwo plików zawierających listy płac, ważne informacje o klientach. Zawsze uważnie podchodź do współdzielenia informacji, które powinny pozostać tajne. Zamiast je współdzielić rozważ możliwość umieszczenie ich w oddzielnym komputerze do którego nie każdy będzie miał dostęp.
Windows pozwala Ci na ograniczanie dostępu do zasobów przez określanie trybu dostępu. Oto możliwe typy dostępu:
· Tylko do odczytu. Ten tryb dostępu pozwala na otwieranie, kopiowanie i oglądanie plików. Nie pozwala on jednak na usuwanie lub modyfikowanie czegokolwiek. Tego trybu dostępu możesz użyć gdy chcesz na przykład udostępniać różne szablony listów. W tym przypadku każdy użytkownik będzie mógł skopiować taki szablon na swój dysk, a następnie będzie on mógł zmodyfikować jego zawartość pod kątem swoich potrzeb i zapisać lokalnie na swoim dysku.
· Pełny dostęp. Pełny dostęp pozwala wszystkim użytkownikom na otwieranie, zmienianie oraz usuwanie plików i folderów. Użyj tego trybu dostępu jeżeli chcesz modyfikować pliki razem z innymi użytkownikami w sieci.
· Zależny od hasła. W tym trybie możesz uzależnić tryb dostępu do plików od podanego hasła. Na przykład możesz dać hasło pełnego dostępu swojemu partnerowi, co uniemożliwi dzieciom możliwość modyfikacji (choć da im dostęp). Hasła mogę ograniczać zarówno dostęp w trybie tylko do odczytu, jak i w trybie pełnego dostępu.
UWAGA
Znacznie mniejszą kontrola nad zasobami masz w przypadku systemów operacyjnych innych niż Windows 95 i 98 (takich jak Windows 3.11, Macintosh i inne). Więcej informacji na ten temat zawiera dokumentacja systemów poświęcona udostępnianiu zasobów w sieci.
Istnieją pewne zasady udostępniania, które musisz znać zanim rozpoczniesz współdzielenie zasobów. Możesz współdzielić wszystkie zasoby komputera, dzięki czemu każdy będzie miał do niego dostęp. Możesz także ograniczyć dostęp do poszczególnych zasobów wybierając tylko określone zasoby jako udostępnione.
Rysunek 11.1 przedstawia współdzielone dyski w programie Eksplorator Windows. Komputer ma udostępnione dyski C oraz D (napęd CD-ROM), na co wskazuje wyciągnięta ręka na ich ikonach. Po prawej stronie znajdują się osobno współdzielone foldery (także zaznaczone wyciągniętą ręką).
Rysunek 11.1. Współdziel z innymi w sieci napędy i pliki swojego komputera
Jeżeli chcesz, aby wszyscy mieli dostęp do wszystkich Twoich folderów udostępnij dysk na którym te foldery się znajdują. Jeżeli będziesz współdzielił dysk – taki jak napęd C, napęd Zip, czy CD-ROM – to automatycznie będziesz współdzielił każdy foldery znajdujący się na nim.
Jeżeli nie chcesz współdzielić jednego lub więcej dysku, powinieneś go nie udostępniać. Zamiast tego udostępnij foldery, które chcesz współdzielić na C. Nie możesz udostępniać całego dysku i jednocześnie chronić na nim określonych plików i folderów, więc bądź ostrożny.
W przypadku biura dokładnie pomyśl, zanim dasz wszystkim pełny dostęp do wszystkich zasobów. Jeżeli pracownicy będą niezadowoleni z pracy, to mogą zaszkodzić ważnym plikom.
Na Twoim komputerze Windows znajduje się wiele folderów. Nie musisz ich wszystkich udostępniać. Udostępnienie całego dysku jest z pewnością najłatwiejsze i zajmuje niewiele czasu. Jednak aby oszczędzić sobie późniejszego bólu głowy powinieneś wybierać określone foldery do współdzielenia.
Na przykład nie musisz współdzielić folderu Windows. Folder ten zawiera pliki potrzebne do działania systemu, włączając w to fonty, pliki konfiguracyjne, programy i pliki pomocy. Nie ma potrzeby udostępniania tego folderu.
Podobnie nie musisz udostępniać folderu Program Files. Zawiera ona wiele folderów z aplikacjami, takimi jak Internet Explorer, Microsoft Office, Outlook, NetMeeting i inne. Każdy z tych folderów zawiera pliki pozwalające na uruchomienie określonego programu. Najprawdopodobniej inne komputery zawierają dokładnie te same pliki, więc nie musisz z nimi współdzielić swoich.
Jeżeli jednak ktoś w sieci potrzebuje danych zawartych w którymś z tych folderów to możesz go udostępnić. Założymy, że używasz osobistego programu księgowego Quicken. Możesz udostępnić swojemu partnerowi dane znajdujące się w folderze Twojego konta (np. w folderze C:\Program Files\QuickenW\My data).
Nie współdziel folderów zawierających sterowniki urządzeń. Sterowniki urządzeń to programy pozwalające na uruchomienie w systemie takich urządzeń jak napędy CD-ROM, karty sieciowe i inne. Na moim komputerze nie współdzielę następujących folderów: plugplay, Ethernet, Iomega, Cdrom, Eapci i innych, ponieważ zawierają one dane potrzebne jedynie mojemu komputerowi. Jeżeli ktoś przez przypadek usunąłby część tych plików system przestałbym poprawnie funkcjonować.
Możesz także udostępniać foldery zawierające dane, które ktoś inny potrzebuje. Takimi folderami są Moje Dokumenty, oraz inne foldery w których przechowujesz swoje dane. Możesz także udostępniać foldery z programami które inna osoba może skopiować, takimi jak na przykład WinZip.
Gdy przyznasz pełny dostęp do dysku to nie będziesz mógł ograniczać dostępu do zawartych w nim folderów. Możesz jednak to zrobić jeżeli będziesz udostępniał foldery osobno.
Gdy wybierzesz folder do współdzielenia będziesz mógł określić tryb w jakim będzie o dostępny. Jeżeli nadasz jedynie uprawnienia to odczytu, to użytkownicy będą mogli otwierać i odczytywać pliki, ale nie będą mogli usuwać ich i dokonywać w nich zmian. Dzięki temu zabezpieczysz pliki przed przypadkowym skasowaniem. Załóżmy, że chcesz udostępnić folder zawierający program WinZip. Użycie trybu tylko do odczytu gwarantuje, że pewnego dnie nie otworzysz pustego folderu.
Rysunek 11.2 przedstawia Otoczenie sieciowe Exploratora Windows oraz folder udostępniony przez komputer o nazwie Pluton. Oto opis współdzielonych folderów komputera Pluton:
· Download to folder zawierający pliki pobrane z Internetu.
· Hp deskjet to udostępniona drukarka podłączona do komputera Pluton.
· Laborki sem7 to folder zawierający dokumenty ze studiów.
· Muzyka to folder zawierający pliki z utworami muzycznymi.
· Praca zawiera pliki tworzone w pracy.
· Skrzynka to folder z możliwością zapisu, na którym można zostawiać swoje pliki.
Rysunek 11.2. Komputer Pluton udostępnia tylko niektóre swoje foldery
Współdzielone foldery innych komputerów z sieci nie są wyróżnione ikoną wyciągniętej ręki. Tylko Twoje udziały są zaznaczane w ten sposób.
Poza wybraniem folderów, które chcesz współdzielić musisz także określić tryb dostępu i ewentualnie przypisać dostępowi hasło. Na przykład możesz przydzielić pełny dostęp do folderu tylko użytkownikom, którzy znają hasło. W taki sposób możesz dać pełne prawa do folderu partnerowi, a dzieciom pozwalać tylko na jego odczyt.
W przypadku firmy chronienie folderów hasłami jest dobrym rozwiązaniem. Używaj haseł do folderów, do których tylko jedna lub dwie osoby potrzebują dostępu. Pamiętaj jednak, że jeżeli hasło wyjdzie na jaw wszyscy będą mieli do nich dostęp.
Każdemu folderowi możesz przypisać inny tryb dostępu. Możesz na przykład jednej osobie przydzielić dostęp w trybie tylko do odczytu, a innej przydzielić pełny dostęp. Możesz tego dokonać nadając zasobowi odpowiednie hasła, a następnie odpowiednio je podać użytkownikom. Użytkownik, który dostanie hasło tylko do odczytu nie będzie mógł modyfikować zawartości udziału, podczas gdy druga osoba będzie miała do niego pełny dostęp.
Rysunek 11.3 przedstawia okno dialogowe Wprowadź hasło sieciowe, które pojawia się gdy chcesz otworzyć zasób chroniony hasłami. Jeżeli poprawnie wprowadzisz hasło będziesz mógł zasób otworzyć. W przeciwnym wypadku Windows wyświetli okno dialogowe „Hasło jest niepoprawne” i odmówi dostępu do zasobu.
Rysunek 11.3. Ograniczenie dostępu za pomocą haseł.
Sieć Windows pozwala na łatwe współdzielenie folderów i innych zasobów. Tworzenie każdego udziału wykonywane jest w ten sam sposób. Zanim rozpoczniesz współdzielić zasoby w sieci musisz najpierw zainstalować sprzęt i oprogramowanie sieciowe.
PATRZ TAKŻE
Rozdziały 6. i 7. omawiają sposoby łączenia komputerów w sieć. Rozdział 8. przedstawia w jaki sposób zainstalować karty sieciowe i inne urządzenia sieciowe. Rozdział 9. Wyjaśnia w jaki sposób zainstalować i włączyć usługi sieciowe.
W systemie Windows 95 i 98 możesz współdzielić każdy dysk, włączając w to dyski twarde, napędy dyskietek, napędy Zip, Jaz, MiniDisc, CD-ROM i taśmowe. Współdzielenie tych napędów pozwala zapisywać na nich pliki i wykonywać kopie zapasowe. Możesz na przykład pozwolić swojemu dziecku na zapisywanie plików graficznych na swoim dodatkowym twardym dysku. Możesz zapisywać pliki na napędzie Zip partnera, ponieważ Twój komputer takiego napędu nie posiada. Współdzielenie daje wszystkim dostęp do takich urządzeń, których nigdy nie mieliby szansy mieć w swoim komputerze.
Gdy współdzielisz dysk udostępniasz również wszystkie dane znajdujące się na tym dysku, czyli wszystkie foldery i pliki. Z tego powodu udostępnienie całego dysku powinieneś dokładnie przemyśleć. Możesz nie chcieć udostępniać niektórych folderów na tym dysku. Możesz także mieć tam pewne programy, których nie chcesz przez przypadek stracić.
Jeżeli posiadasz drugi dysk to wykorzystanie go do przechowywania danych może być dobrym pomysłem. Na tym drugim dysku nie będziesz trzymać żadnych ważnych programów ani danych. W przypadku zniszczenia danych z tego dysku szkody będzie można łatwo naprawić. Na drugim dysku możesz przechowywać kopie zapasowe, pliki graficzne, dokumenty i inne dane.
Współdziel także takie dyski jak napędy taśmowe, Zip oraz Jaz – w celu wykonywania na nich kopii zapasowych. Będziesz jednak musiał chodzić wymieniać w nich media, chyba że ktoś inny to za Ciebie zrobi.
Współdziel napędy CD-ROM aby mieć możliwość szybkiego instalowania oprogramowania. W tym celu wybierz komputer o najszybszy napędzie CR-ROM.
Tworzenie udziału z dysku jest identyczne z tworzeniem udziału z folderu. Więcej szczegółów znajdziesz dalej w tym rozdziale.
Po zainstalowaniu odpowiedniego oprogramowania i sprzętu, możesz przy pomocy Exploratora Windows, lub okna Mój komputer wybrać odpowiednie foldery do współdzielenia. Inni użytkownicy będą je widzieć w Otoczeniu sieciowym. Otoczenie sieciowe jest programem używanym do przeglądania wszystkich komputerów w sieci. Więcej informacji na ten temat zawiera rozdział 13.
Możesz zlokalizować i udostępnić folder za pomocą Eksploratora Windows lub za pomocą okna Mój komputer. Poprzednie rysunki pokazywały współdzielone foldery w Eksploratorze. Aby otworzyć Eksplorator Windows wybierz z menu StartðProgramyðEksplorator Windows.
Ten przykład pokazuje ten proces z wykorzystaniem okna Mój komputer. Aby otworzyć to okno dwukrotnie kliknij na ikonę Mój komputer znajdującą się na pulpicie. Rysunek 11.4 przedstawia okno mój komputer. Początkowe okno wyświetla dyski i określone foldery.
Rysunek 11.4. Okno Mój komputer zawiera wszystkie napędy, foldery i inne zasoby Twojego komputera
Możesz wybrać każdy lokalny napęd, aby go współdzielić, albo możesz otworzyć napęd i przeglądać jego zawartość. Okno zmieni się i będzie pokazywać zawartość otworzonego napędu, co przedstawia rysunek 11.5.
Rysunek 11.5. Przeglądanie folderów na dyski
Po otworzeniu okna Mój komputer lub Eksploratora Windows i zlokalizowaniu żądanego folderu możesz go udostępnić. Podobne kroki można wykonać w przypadku dysku z tym, że w pierwszym kroku wybierasz dysk, a następne kroki są identyczne.
Aby udostępnić folder musisz wykonać następujące czynności:
Rysunek 11.6. Domyślnie zasób nie jest współdzielony
Możesz ograniczyć dostęp do współdzielonego folderu wybierając tryb dostępu, chroniąc zasób hasłem, lub robiąc jedno i drugie. Wybranie typu dostępu dotyczy wszystkich użytkowników.
Możesz także chronić zasób hasłem, tak że tylko użytkownicy je znający będą mieli do niego dostęp. Hasło może chronić cały dostęp do zasobu, lub tylko uniemożliwiać w nim zapis.
Rysunek 1.17 przedstawia folder, który jest współdzielony w trybie pełnego dostępu i zabezpieczony hasłem. Zauważ, że zamiast hasła pojawiają się gwiazdki, dzięki czemu nikt nie może odczytać go z ekranu. Dostęp do folderu mają tylko osoby znające ustawione tutaj hasło.
Rysunek 11.7. Ograniczenie dostępu do osób które znają hasło
Aby ograniczyć dostęp do zasobu wykonaj następujące czynności:
· Tylko do odczytu. Wybierz tą opcję aby umożliwić jedynie czytanie zawartości zasobu. Możesz nie łączyć tego ograniczenia z hasłem. Jeżeli jednak chcesz dodatkowo zabezpieczyć zasób hasłem wprowadź je w pole Hasło tylko do odczytu.
· Pełny. Ta opcja pozwoli na pełny dostęp do wybranego zasobu. Jeżeli chcesz przypisać do zasobu chroniące go hasło wprowadź je w polu Hasło pełnego dostępu.
Gdy współdzielisz folder lub napęd wszystkie pliki w nim zawarte są także współdzielone. Gdy współdzielisz pliki użytkownicy z sieci mogę je otwierać, modyfikować i usuwać (w ramach przysługujących im praw – przyp. tłum.).
Naprawdę posiadasz niewielką kontrolę nad plikami znajdującymi się we współdzielonym folderze lub dysku. Widnows oferuje opcje nadawania plikom atrybutów takich jak ukryty lub tylko do odczytu, ale można je zmieniać ze zdalnego komputera.
W tym przypadku najlepszym rozwiązaniem jest wstrzymanie się od współdzielenia czegokolwiek, co nie powinno być oglądane przez innych użytkowników. Musisz także zadbać o lokalne bezpieczeństwo tych plików. Każdy kto ma fizyczny dostęp do komputera może pominąć okno logowania i oglądać wszystkie zasoby komputera. Zabezpieczenie Twojego komputera oferują programy firm trzecich, takie jak Fortres 101. Więcej informacji na ten temat zawiera rozdział 2.
System Windows NT obsługujący system plików NTFS (New Technology File System) pozawala stosować zabezpieczenia danych na poszczególnych komputerach.
W czasach systemu DOS mogłeś ukrywać pliki, tak że nikt inny nie mógł ich oglądać. Sposób ten jest dobry, ale nie działa w Windows 95 i 98. Windows ma bowiem opcje pozwalającą na wyświetlanie ukrytych plików, nawet jeżeli znajdują się one na innym komputerze.
Jeżeli w Windows 95 lub 98 nadasz plikowi atrybut „ukryty” to nie będzie on wyświetlany na liście plików folderu. Aby odwołać się do tego pliku musisz znać jego dokładną nazwę. Ale gdy inny użytkownik będzie przeglądał udział z ukrytym plikiem może mieć możliwość widzenia go na liście plików, co przedstawia rysunek 11.8. Plik ten pojawia się u użytkowników którzy we właściwościach Eksploratora ustawili pokazywanie ukrytych plików. Mówiąc w skrócie taki sposób ukrywania ważnych plików wcale nie musi działać.
Rysunek 11.8. Ukryte pliki dla innych użytkowników wcale nie musze być ukryte
Na rysunku 11.8 znajduje się plik dsound, który na komputerze Agatha na atrybut ukryty. Z tego powodu posiada on lekko wyblakłą ikonę. Każdy może otworzyć ten plik mimo, że posiada on atrybut „tylko do odczytu”. Zmiana atrybutów również jest możliwa, co zostało omówione w następnym podrozdziale.
Aby ukryć plik otwórz Eksplorator Windows i naciśnij na ikonie pliku prawy klawisz. Wybierz Właściwości i zakładkę Ogólne. Przedstawia to rysunek 11.9. Teraz możesz ustawić właściwości Ukryty i Tylko do odczytu. Możesz także usunąć te atrybuty, nawet z nie swoich plików.
Rysunek 11.9. Przypisywanie atrybutów plikom w oknie dialogowym Właściwości
To czy pliki ukryte są wyświetlane zależy od opcji folderów. Ukryte pliki są wyświetlane, gdy opcja folderów Pliki ukryte jest ustawiona na Pokaż wszystkie pliki (patrz rysunek 11.10). Ustawienia te są inne na każdym komputerze.
Rysunek 11.10. Niektórzy użytkownicy chcą widzieć wszystkie pliki na swoim komputerze
Aby ustawić opcje Pokaż wszystkie pliki musisz wykonać następujące kroki:
1. Otwórz Eksplorator Windows i wybierz WidokðOpcje folderów. Pojawi się okno dialogowe Opcje folderów.
2. Wybierz zakładkę Widok.
3. Na liście ustawień zaawansowanych zaznacz opcję „Pokaż wszystkie pliki”, co umożliwi Ci oglądanie ukrytych plików. Możesz ewentualnie zaznaczyć opcję „Nie pokazuj plików ukrytych”, co ukryje te pliki przed wyświetlaniem w Eksploratorze.
4. Naciśnij OK. aby zamknąć okno dialogowe.
Atrybut Tylko do odczytu uniemożliwia innym użytkownikom modyfikację plików. Każdy użytkownik może otworzyć taki plik, ale nikt nie może go zmienić, bądź usunąć. To jednak nie zabezpiecza przed wykonaniem kopii tego pliku, lub zapisaniem go pod inną nazwą. Taki nowy plik może być już modyfikowany.
Użycie atrybutu Tylko do odczytu może być dobrym rozwiązaniem dla niektórych plików, takich jak firmowe szablony. Użytkownicy mogę uzyskiwać do nich dostęp, następnie zapisywać u siebie na dysku i modyfikować. Dzięki temu szablon będzie taki sam dla każdego użytkownika.
Wadą takiej metody jest możliwość zmiany tego atrybutu przez każdego użytkownika. Można tego dokonać otwierając Eksplorator Windows, a następnie okno dialogowe Właściwości interesującego nas pliku. Następnie należy usunąć z pliku atrybut Tylko do odczytu.
PORADA
Wady atrybutów Ukryty i Tylko do odczytu pojawiają się tylko przy udostępnianiu folderów lub dysków. Gdy ich nie udostępniasz nikt nie może ich modyfikować, ani oglądać.
Niektóre aplikacje pozwalają na przypisywanie hasła do zapisywanego pliku. Przykładem takiej aplikacji jest Microsoft Word, pozwalający na przypisywanie do...
kwas27