Elektronik_9-2023.pdf

(42064 KB) Pobierz
9
/
2023
www.elektronikaB2B.pl
MAGAZYN ELEKTRONIKI PROFESJONALNEJ
Elektronik
15,00zł (w tym 8%VAT)
ISSN -1428-4030
INDEKS 340 731
wrzesień
Czym jest courtyard
i do czego można go użyć w projekcie PCB – str. 68
Przekaźniki
elektromagnetyczne
Niezmiennie od dziesiątków lat przekaź-
niki elektromagnetyczne łączą obwo-
dy w urządzeniach elektronicznych i elek-
trycznych, zapewniając wysokie parame-
try użytkowe za niewielką cenę. Ich trwa-
łość i duża odporność na przeciążenia oka-
zują się na tyle ważne dla inżynierów, że nie
tylko nie zastępują w wielu obwodach ich
przez wersje półprzewodnikowe, ale z po-
wodzeniem aplikują je w nowych obszarach
aplikacyjnych. Przekaźniki elektromagne-
tyczne są fenomenem techniki, bo cały czas
uznawane są za produkty perspektywicz-
ne, zawsze obecne i istotne, a nowe pomysły
w zakresie miniaturyzacji, wysokiej jakości
wykonania, niskiego poboru mocy przez
cewkę elektromagnesu w tych elementach
zawsze budzą zainteresowanie.
Patrz str. 16
Czy AI może zużywać
mniej energii?
Sztuczna inteligencja jest technologią,
dla której nowych zastosowań przy-
bywa praktycznie każdego dnia. Prze-
widuje się, że ma szansę zmienić wie-
le dziedzin naszego życia – niestety ro-
sną obawy, że nie wszystkie na korzyść.
Chociaż bowiem oczekuje się, że AI po-
może znaleźć lek na raka, z drugiej stro-
ny może wyeliminować z rynku pracy
przedstawicieli niektórych zawodów.
Na fali zachwytu nad jej potencjałem
dotychczas nie wspominano również
o tym, że zużywa ogromne ilości ener-
gii. W obliczu kryzysów energetyczne-
go oraz klimatycznego, z którymi zma-
ga się świat mówi się jednak o tym coraz
częściej i coraz głośniej.
Patrz str. 12
Prywatne sieci 5G
Prywatne sieci komórkowe nie są no-
wością. Korzystano z nich już przed erą
LTE, jednak dopiero wraz z rozwojem sieci
5G zyskują popularność. Przedsiębiorstwa
decydują się na nie w  dwóch sytuacjach
– gdy warunki sprawiają, że transmisja
w sieci publicznej nie jest tak niezawodna
jak wymaga tego zastosowanie i w infra-
strukturze krytycznej, gdzie konieczne są
małe opóźnienia i wysoki poziom bezpie-
Patrz str. 84
czeństwa transmisji.
W numerze
Spisek
żarówkowy
iluzja czy rzeczywistość? .................
str. 4
Tranzystory MOSFET
do aplikacji konwersji mocy ............
str. 46
Stabilizatory LDO – zakłócenia,
kompromisy projektowe,
aplikacje i trendy ..............................
str. 64
Oprogramowanie dla urządzeń IoT
Rola oprogramowania w procesie projektowania urządzeń IoT jest niewątpliwie
niezwykle istotna. Stopień skomplikowania oprogramowania bez wątpienia
zależy od rodzaju urządzenia. Nie ulega wątpliwości, że firmware przezna-
czony dla czujnika temperatury będzie kilka rzędów wielkości mniej zło-
żony niż w przypadku kontrolera pełniącego kluczową rolę w skompli-
kowanym przemysłowym procesie produkcyjnym. Ogólny trend
pokazuje jednak istotny wzrost liczby funkcji realizowanych
przez pojedynczy moduł IoT.
Patrz str. 49
Złącza i interfejsy do wizualizacji informacji
w wyświetlaczach przemysłowych – str. 52
Elektronik
www.elektronikaB2B.pl
numer 316 wrzesień 2023 r.
Przekaźniki elektromagnetyczne
Od redakcji
Spisek
żarówkowy
iluzja czy rzeczywistość?
We wrześniu tego roku zakres sprzętu, który podpada pod ograniczenia nakła-
dane przez dyrektywę RoHS, obejmie popularne świetlówki liniowe T5 i T8. Do
tej pory były one zwolnione z zakazu w drodze wyjątku, mimo że zawierają rtęć.
Tym samym nie będzie można produkować ani wprowadzać na rynek żadnych źró-
deł oświetlenia tego typu, a więc poza wersjami liniowymi, także świetlówek kom-
paktowych. Te, które są jeszcze w sprzedaży, mogą być wyprzedawane, ale nowe
już nie będą wytwarzane. Decyzja ta kończy pewną epokę i domyka istniejącą już
prawie 30 lat listę ograniczeń związanych z metalami ciężkimi (ołów, rtęć, kadm)
oraz specyficznymi substancjami, jak np. plastyfi katory tworzyw sztucznych, jaką
przyniosła w branży dyrektywa RoHS. Jest to też linia mety dla rynku oświetlenio-
wego, który praktycznie zakończył ewolucję w kierunku ledowych źródeł światła
i w obszarze konsumenckim w zasadzie porzucił inne technologie.
Czy było warto? Trudno o lepszy moment na podsumowanie.
Oświetlenie ledowe miało mieć same zalety, tj. zapewnić bardzo małe zużycie
energii przy jednocześnie długiej żywotności. Stąd pierwotnie wyższe ceny zakupu
miały zostać zrekompensowane w czasie, a wartością dodaną była wysoka jakość
światła i małe wymiary sprzyjające integracji w oprawach. Niestety wiele produk-
tów pojawiających się na rynku miało kiepską jakość i o deklarowanej wieloletniej
trwałości można było jedynie pomarzyć. Jakość światła też mocno odbiegała od
tego, co dawały lampy halogenowe, a słaby współczynnik oddawania barw utrud-
niał użycie w wymagających miejscach, np. sklepach z żywnością. Nic dziwnego,
że zastąpienie oświetlenia klasycznego przez ledowe zostało nazwane spiskiem ża-
rówkowym i postrzegane jako przymus.
Oczywiście z  czasem jakość ledowych źródeł światła się poprawiała.
Współczynnik CRI z początkowych 70 szybko poszybował na 80, a dzisiaj kupno
źródła z CRI 90 nie jest problemem. Oddawanie barw zdecydowanie się poprawi-
ło i już nikt nie narzeka, że wygląda w łazience jak trup. Wraz z kolejnymi rekor-
dami wydajności świetlnej emiterów i lepszymi zasilaczami moc pobierana przez
oświetlenie zmniejszyła się wyraźnie, nawet o kilkadziesiąt procent. Podobnie jest
z jakością – lepsze zasilacze, nowe rozwiązania z pręcikami zasilanymi bezpośred-
nio napięciem sieci i większa wydajność świetlna powodują, że o „spisku” przesta-
liśmy rozmawiać.
Oświetlenie ledowe zapewniło dużo lepsze możliwości integracji, bo na rynku
jest coraz więcej opraw z diodami zintegrowanymi. To spory krok naprzód w po-
równaniu do stanu pierwotnego, gdzie do zwykłych opraw wkręcało się po pro-
stu żarówki LED-owe. Ma ono większą funkcjonalność, gdyż lampy sterowane pi-
lotem, z regulacją jasności, odcienia światła białego, podłączane przez Wi-Fi są
czymś zwyczajnym.
Korzyścią z ledów jest mniejsze zanieczyszczenie środowiska. Nawet jeśli nie do-
tyczy to elektrośmieci, to z pewnością zaliczyć można do tego rtęć i ołów. Aspekt
ekonomiczny też przestał być dyskusyjny. Nawet jeśli dawniej na skutek kiepskiej
jakości koszt posiadania oświetlenia ledowego nie przebijał znacząco rozwiązań
tradycyjnych, to teraz przy drogim prądzie i lepszej jakości nikomu się nie chce
sprawdzać czy to się opłaca.
Świetlówki liniowe odchodzą do muzeum techniki, ale następuje to po około 80
latach obecności na rynku. Podobnie było z żarówkami wolframowymi, zatem po-
wolne doskonalenie technologii, wieloletni czas życia produktów są zapewne cechą
charakterystyczną tego sektora, który z jednej strony jest konsumencki, a z drugiej
profesjonalny. Z ledami zapewne będzie podobnie.
Robert Magdziak
4
Wrzesień 2023
Elektronik
Zgłoś jeśli naruszono regulamin