Przewodnik po sanktuarium św. Michała na górze Gargano.docx

PRZEWODNIK po SANKTUARIUM

ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA
na GÓRZE GARGANO

Opracował ks. Jan Bogacki CSMA

Wydawnictwo “Michael”
2009
V wydanie

WPROWADZENIE

TTTApulii, południowo-wschodnim re-
W gionie Włoch, na Górze Gargano, w
mieście Monte Sant’Angeło znajduje się
najsłynniejsze w Kościele Rzymsko - Kato-
lickim sanktuarium ku czci Świętego Micha-
ła Archanioła. Na szczycie góry wznosi się
niezwykła, jedyna w swoim rodzaju Bazyli-
ka, którąstanowią usytułowane wokół groty
budowle, świadczące o jej XV-wiecznej hi-
storii. Od wieków jest to miejsce modlitwy i

pojednania, sławne w całym chrześcijańskim

świecie. Anonimowy pisarz, żyjący tysiąc łat temu, pozostawił o nim następujące świadectwo: “Sank-
tuarium Świętego Michała Archanioła sławne jest nie z blasku swoich marmurów, ale z cudownych
wydarzeń, które tu miały miejsce: w swojej formie jest skromne, ale bogate w niebiańskie cnoty,
ponieważ sam Święty Michał Archanioł zbudował go i poświęcił, pomny na ludzką słabość sam
zstąpił z nieba, aby w owym czasie ludzie mogli stać się uczestnikami dzieł Bożych”.

Drogi Pielgrzymie, pragniemy ofiarować Ci ten przewodnik jako pomoc w poznaniu tego jedyne-
go w swoim rodzaju Sanktuarium Sw. Michała Archanioła. Nie jest to podręcznik do historii, ani
dzieło naukowe, ale prosta, ciekawie wykonana książka, która może Ci towarzyszyć w pielgrzymce.
Mamy nadzieję, że będzie ona także miłą i pożyteczną pamiątką, która wzbogaci twoją bibłiotekę.
Przewodnik składa się z czterech części. Pierwsza - zawiera historię powstania tego miejsca a także
opis objawień Świętego Michała na górze Gargano; druga część jest szczegółowym opisem Bazyliki
- Sanktuarium pod wezwaniem Świętego Michała, z uwzględnieniem muzeum dewocjonaliów i tak
zwanej krypty w której znajduje się muzeum rzeźby w kamieniu; trzecia część - przybliża zwiedzają-
cym postać Świętego Michała Archanioła oraz prezentuje aktualnych kustoszy sanktuarium; cześć
czwarta - ukazuje niektóre zabytkowe obiekty miasta Monte Sant 'Angeło. Całość zamykają infor-
macje o życiu Sanktuarium. Życzymy duchowych owoców pielgrzymki do Sanktuarium Sw. Michała
Archanioła, które z woli Bożej powstało na szczycie góry, jak gdyby “zawieszone ” między niebem
a morzem, między Bogiem a człowiekiem.

Początki Sanktuarium

Priamo della Quercia.

Gargano i byk. Galeria Obrazów w Lucca.

P

oczątki Sanktuarium sięga-
ją końca V i pierwszych

dziesięcioleci VI wieku. Naj-
starsze źródła pisane świad-
czące o starożytności tego
miejsca to: dwa listy papie-
ża Gelazego I pisane na prze-
łomie 493/494 roku, pierwszy
do biskupa Giusto z Larino i
drugi do biskupa Herculentiu-
sa (492 - 496) z Potenza, a tak-
że krótka wzmianka w Marti-
rologium Geronimiańskim pod
datą 29 września.

Innym źródłem pisanym jest
tzw. Liber de apparitione sanc-
ti Michaelis in Monte Gar-
gano. Wersja z VIII wieku
przedstawia w sposób szcze-
gółowy a zarazem sugestyw-
ny cudowne wydarzenia, które
dały początek kultowi Święte-
go Michała Archanioła na Gó-
rze Gargano. Wydarzenia te są
związane z objawieniami, trzy
z nich przedstawione w do-
kumencie w sposób prosty a
zarazem barwny miały miej-
sce w piątym wieku, czwarte,
równie cudowne jak poprzed-
nie, dokonało się kilka wie-
ków później.

Pierwsze objawienie
(Epizod zagubienia
byka)

P

ierwsze objawienie, które
według tradycji miało miej-

sce w roku 490, jest określane
jako epizod zagubienia byka.
Pewnego dnia bogatemu wło-
ścianinowi z Siponto (według
niektórych identyfi-kowany z
Elvio Emanuele, przywódcą
wojsk Sipontu) doniesiono o
zagubieniu się najpiękniejsze-
go byka z jego stada, pasące-
go się na wzgórzach Garga-
no. Właściciel po usilnych po-
szukiwaniach we wszystkich
możliwych miejscach, w koń-
cu znalazł go na szczycie góry,
klęczącego u wejścia do groty.
W odruchu gniewu napiął luk
i wypuścił strzałę, aby ukarać
śmiercią nieposłuszne zwierzę.
Ale strzała zamiast ugodzić by-
ka, w sposób niewytłumaczal-
ny zawróciła i zraniła strzela-
jącego.

Wstrząśnięty tym wypadkiem
właściciel udał się do biskupa,
aby mu donieść o niezwykłym
wydarzeniu, jakie miało miej-
sce na szczycie góry. Biskup
niezwłocznie zarządził trzy dni
modlitw i pokuty. Kiedy chy-
lił się ku wieczorowi ostatni
dzień modlitw, biskupowi uka-
zał się Święty Michał Archa-
nioł i przemówił do niego tymi
słowami: Ja jestem Archanioł
Michał, stojący przed obliczem
Boga. Grota jest mnie poświę-

cona; ja sam jestem jej strażni-
kiem... Tam, gdzie się otwiera
skała, będą przebaczone grze-
chy ludzkie... Modlitwy, które
będziecie tu zanosić do Boga,
zostaną wysłuchane. Idź w gó-
ry i poświęć tę grotę dla kultu
chrześcijańskiego.

Ponieważ ta góra była tajemni-
cza i prawie niedostępna, a po-
nadto była także miejscem kultu
pogańskiego, biskup długo wa-
hał się, zanim zdecydował się
wypełnić polecenie Archanioła.

Drugie objawienie
(Epizod zwycięstwa)

D

rugie objawienie Świętego

Michała zwane epizodem

Zwycięstwa, tradycyjnie dato-
wane jest na rok 492. Według
dzisiej- szych historyków wy-
darzenia do których to obja-
wienie nawiązuje, miały miej-
sce podczas wojny między księ-
ciem Longobardzkim Grimoal-
do a Grekami w latach 662-663,
kiedy to zwycięstwo, odniesio-

Bazylika w Siponto.

5

Ostatnie objawienie

B

ył rok 1656, na terenie dzi-
siejszych Włoch szalała

dżuma. Miejscowy biskup Al-
fons Puccinelli, zdając sobie
sprawę z niebezpieczeństwa
jakie groziło miastu, zwrócił
się z prośbą o pomoc do Św.
Michała. Duszpasterz chciał
wręcz wymóc wolę Bożą wkła-
dając w ręce figury Św. Mi-
chała tekst modlitwy sformu-
łowanej w imieniu wszystkich
mieszkańców miasta. I oto 22
września o świcie, podczas
modlitwy w pokoju pałacu bi-
skupiego w Monte Sant’An-
gelo, usłyszał jakby trzęsienie
ziemi. W olśniewającym bla-
sku ukazał mu się Św. Michał,
polecając aby poświęcił kamy-
ki pochodzące z groty, na któ-
rych ma być wyżłobiony znak
krzyża i dwie litery M.A. (Mi-
chał Archanioł). Według słów
Archanioła ktokolwiek będzie
posiadał i ze czcią przecho-
wywał taki kamyk, uchroni
się od choroby. Biskup z wia-
rą przyjął polecenie Zwiastu-
na Bożych Wyroków. Zgod-
nie z obietnicą Św. Michała,
nie tylko miasto, ale i wszyscy
ci, którzy posiadali poświęco-
ne kamyki, w krótkim czasie

POCZĄTKI SANKTUARIUM

Wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II - 24 maja 1987 r.

zostali uwolnieni od zarazy.

Na wieczną pamiątkę tego cu-
du, biskup zarządził wzniesie-
nie pomnika ku czci Św. Mi-
chała na placu naprzeciw pała-
cu bisku- piego, w którym mia-
ło miejsce to cudowne wyda-
rzenie. Napis w języku łaciń-
skim umieszczony na pomniku
jeszcze dziś przypomina nam o
tym niezwykłym wydarzeniu:

Księciu Aniołów,
Zwycięzcy zarazy
Patronowi i Opiekunowi
pomnik
NA WIECZNĄ WDZIĘCZNOŚĆ
Alfonso Puccinelli
1656

A/. Tiąuino, 1994 r. - Krzyżowcy u Grocie - fragment
drzwi z brązu znajdujących się na górnym dziedzińcu.

7

Niebiańska Bazylika

Ś

więta Grota od wieków jest
ośrodkiem niezliczonych

pielgrzymek, miejscem modli-
twy, a przede wszystkim, miej-
scem pojednania z Bogiem.
Objawienia są znakiem, za-
proszeniem danym człowieko-
wi, aby się ukorzył przed ma-
jestatem Boga. Na przestrze-
ni piętnastu wieków chrześci-
janie z całego świata przyby-
wali do sanktuarium na gó-
rze Gargano, do domu Bożego
i bramy niebios, aby odnaleźć
pokój i przebaczenie w ramio-
nach Bożej miłości, aby uczcić
Św. Michała Archanioła, Księ-
cia wojsk niebieskich, głosząc
tak jak On, całym swoim ży-
ciem, Któż jak Bóg!.

Wśród pielgrzymów, którzy na-
wiedzili to miejsce znajdowało
się wielu papieży, między in-
nymi: Gelazy 1, Św. Leon IX,
Urban II, Aleksander III, Grze-
gorz X, Św. Celestyn V, Jan
XXIII (jako kardynał), Jan Pa-
weł II. Przybyło tu też wielu
władców takich jak: Ludwik II,

SANKTUARIUM ŚW. MICHAŁA na GÓRZE GARGANO

Otton III i jego matka Teofana,
Henryk II, Matylda z Canos-
sa, Karol I Andegaweński, Al-
fons Aragoński, Ferdynand Ka-
tolik, królowie burbońscy Fer-
dynand I i Ferdynand II, Wik-
tor Emanuel III i Hubert II Sa-
voia, Zygmunt Stary - król Pol-
ski. Wśród pątników na prze-
strzeni wieków byli też liczni
przywódcy rządów i ministro-
wie oraz wielu świętych, m. in.,
Anzelm, Bernard z Chiaraval-
le, Gulielm z Vercelli, Franci-
szek z Asyżu, Brygida Szwedz-
ka, Bona z Pisy, Alfons Liguori,
Gerard z Maiella, Ojciec Pio
z Petralcina oraz tysiące piel-
grzymów wywodzących się ze
wszystkich narodów, którzy w
tym szczególnym miejscu, po-
przez potężne wstawiennictwo
Św. Michała Archanioła odnaj-
dowali przebaczenie, nadzieję
i pokój ducha.

W

okół świętego miejsca ob-
jawień powstały pierwsze

zabudowania mieszkalne dając
początek temu tak niezwykłe-
mu miastu, które, można by po-
wiedzieć, nie z woli ludzkiej,
ale przez tajemnicze zrządze-
nie Boże powstało. Nazywa się
ono Monte SanfAngelo: Góra
Świętego Anioła. Nazwa ta po-
chodzi od patrona tego miejsca
i właśnie dzięki niemu miasto
to jest znane i podziwiane na ca-
łym świecie.

Znajdujące się na wysokości
około 850 metrów nad pozio-
mem morza Monte SanfAnge-
lo jest także dzisiaj ważnym cen-
trum kulturalnym dla Gargano,
tak dzięki bogactwu swej histo-
rii, jak też ze względu na waż-
ne osobistości, które tutaj prze-
bywały i działały. Bardzo su-
gestywne są tradycje ludowe
przechowywane i przekazywa-
ne od wieków do dnia dzisiej-
szego przez mieszkańców tego
miejsca. Miasto w swojej hi-
storii znajdowało się pod pano-
waniem różnych ludów: mie-
dzy innymi Bizantyjczyków, po
nich Longobardów, którzy wła-

Monte SanfAngelo
śnie Świętego Michała obrali za
swojego Patrona. W IX wieku
gród zniszczyli Saraceni. Poko-
nali ich Karolingowie, którzy
także powierzyli się opiece Św.
Michała Archanioła. W 982 ro-
ku miasto z kolei zostało podda-
ne wpływom greckim. Następ-
nie Normanowie utworzyli na
tych terenach księstwo nazwa-
ne: “Honor Monte SanfAnge-
lo”. Po nich przybyli Szwabi, po
których objął panowanie na tym
terenie Karol I Andegaweński,
wielki protektor Niebiańskiej
Bazyliki. W końcu XV wieku,
po okresie Aragońskim, teryto-
rium to stało się przez trzy wieki
własnością rodziny genueńskiej
Grimaldi. Od tego czasu zaczy-
na się powolny upadek politycz-
nego znaczenia miasta, ale ro-
śnie coraz bardziej sława i zna-
czenie tego miejsca jako sank-
tuarium Sw. Michała Archanio-
...