Jerzy Zajadło - Dylematy humanitarnej interwencji.pdf

(17942 KB) Pobierz
Jerzy Zajadło Dylematy
interwencji
humanitarnej
JERZY
ZAJADŁO
DYLEMATY
HUMANITARNEJ
INTERWENCJI
Historia — etyka — polityka — prawo
Gdańsk 2005
Zdjęcie na okładce:
EAST NEWS
Rwanda 1995, australijski żołnież UN niesie osierocone
dziecko z plemienia Hutu.
Projekt okładki:
Dorota Sokołowska
Oytat na stronie sąsiedniej:
Hugo Grotius, O prawie wojny ipokoju, wstęp i ttumaczenie R. Bierzanek,
Warszawa
1957, ks. II, rozdz. XXVL
O przyczynach wszczynania wojen w
obronie innych, s. 178—180.
Wydawca:
Arche s. c., Gdańsk 2005
tel. (0-58) 768-50-44
fax (0—58) 768-50—46
Druk:
WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z 0.0.,
ul. Św. Piotra 12
tel. (58) 621 70 26
ISBN 83-89356-26—0
... Ostatnią i najbardziej szeroką przyczyną wszczynania wojen w obro-
nie innych są więzy łączące ludzi między sobą; przyczyna ta bodaj że sama
wystarcza do udzielenia pomocy. Seneka powiada: «Ludzie urodzili się,
żeby sobie nawzajem pomagać». Powstaje tutaj kwestia, czy człowiek ma
obowiązek bronić człowieka, a naród — inny naród przed krzywdą. [...)
Sporną jest również rzeczą, czy sprawiedliwa jest przyczyna wojny rozpo-
czętej w obronie obcych poddanych przed krzywdą ze strony ich władcy. Jest
rzeczą bezsporną, że od czasu utworzenia społeczności państwowych wład-
cy każdej takiej społeczności nabyli szczególne prawo w stosunku do swoich
poddanych. [...] Ale ma to miejsce tylko wówczas, gdy poddani naprawdę
dopuszczają się przestępstw; dodajmy, że także wtedy, gdy sprawa jest wąt-
pliwa; dla tych bowiem celów wprowadzono podział państw między wład-
ców, Ale nie wówczas, gdy krzywda jest oczywista; jeżeli zatem jakiś Buzy-
rys, Falarys lub Diomedes z Tracji wyprawia ze swoimi poddanymi rzeczy,
na które żaden uczciwy człowiek nie może się zgodzić, wówczas nie będzie
przeszkód, by znalazło tutaj zastosowanie prawo ludzkiej społeczności...
Hugo Grotius, „O prawie wojny i pokoju”
SPIS
TREŚCI
ROZDZIAŁ 1
Zamiast wprowadzenia: spory wokół legalności i legitymizacji
BOManikaroej AntERNEBGIU coast
WAN M Aaa.
1. Uniwersalizm praw człowieka, suwerenność państw, humanitarna
9
9
20
IROCTWZNEWL GG
AG
RAE
GN
AWA
2. Krftern podziału, Eonflikt Warto
da moda
3. Dehmcja huaniaciej interwencji -2...-06:4444,.. 28
$, JAKAŻ
4. Warunki dopuszczalności humanitarnej interwencji .................. 31
5. Humanitarna interwencja: historia — etyka — polityka —
A PRAWO won
ARRASÓG CE
OOĘ BADA
GREKA 4 35
ROZDZIAŁ 2
PRAStORA CA
RAA
AGAIN
o AU NGAAIA NGO
PANDA 42
1. Humanitarna interwencja a tradycja wojny sprawiedliwej —
= problem metodologicznym
000
AMEA... 42
2. Hugo Grocjusz i Emeryk de Vattel — dwie tradycje teorii
prawa „międzymarodowezo wn
4001 „ror BAALL IA. 51
3. Interwencjonizm w XIX i na początku XX w. — intervention
ADOMANU O Sob rook hp
WAOKIEJIELNaodÓW EM
OO
ooo
RA R ZERACEA 62
00M
AROĄ ŁOM 82
ROZDZIAŁ 3
ZIMNA WOJNA 20
EGAKO MACAAROM NRA
88
lekar NarodówsZjednoczonych SUE 2 AMA ONAA A 88
2. Interwencja w Pakistanie Wschodnim .....---u:use:ssusasasasasanansaeaa 104
3.„dnterwencja w. Ugańdzie oSA
OO NEA
111
4... Interwencja w.Kambodży..-
2800
60 AOC,
117
5. Interwencja w Afryce Centtalnejana
maso KAKA. 21
GR KIUIÓWYTJWAN
AO
W YO
NO NON ZTARORATANAR 124
W AT
ROZDZIAŁ 4
Historia najnowsza ...1.2020224042440+00000500s0540000009oor 130
owocowa ocean owad 0ob
Ode
1. Lata 90. XX w. — dekada humanitarnej interwencji ............... 130
AMIDLTRZCWEIWAF ZAWARTO
AW
NTIEM 137
BndocórwencjawAtakid ao MA WK 142
iwa
Zgłoś jeśli naruszono regulamin