(001) Berlin 1945.pdf

(3196 KB) Pobierz
HISTORYCZNE BITWY
ZDZISŁAW STĄPOR
BERLIN
1945
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 2005
WSTĘP
II  wojna  światowa  trwała  dokładnie  6  lat.  Rozpoczęła  się 
1  września  1939  r.  zbrojną napaścią hitlerowskich  Niemiec 
na Polskę, zakończyła zaś 2 września  1945 r. bezwarunkową 
kapitulacją  Japonii. 
W  Europie  koniec  wojny  nastąpił  o  całe  cztery  miesiące 
wcześniej.  Pierwszy  dzień  pokoju  —  9  maja  1945  r. 
—  historia  utrwaliła  jako  Dzień  Zwycięstwa  narodów 
sprzymierzonych  nad  faszyzmem.  Trzeba  jednak  pod­
kreślić,  że  przerwanie  działań  wojennych  nie  było  je­
dnoczesne  na  wszystkich  frontach  europejskich.  Proces 
stopniowego  wygasania  walk  trwał  dość 'długo. 
Na  centralnym  odcinku  frontu  zachodniego  wojska 
niemieckie  po  przegranej  bitwie  w  Zagłębiu  Ruhry  prak­
tycznie  zaniechały  walk już  w  pierwszej  dekadzie  kwietnia. 
29  kwietnia  jednostronnie  kapitulowały  zgrupowania  bro­
niące  się  we  Włoszech.  W  ślad  za nimi  uczyniły  to  wojska 
w północno-zachodnich  Niemczech,  Holandii,  Szlezwiku-
-Holsztynie i Danii (4 maja) oraz na południowym skrzydle 
frontu  zachodniego  (5  maja). 
Najdłużej  i  w  sposób  niezwykle  zaciekły  broniły  się 
niemieckie  zgrupowania  na froncie  wschodnioeuropejskim. 
Złożyły  one  broń  —  i  to  nie  wszystkie  —  dopiero  8  maja 
6
1945  r.  Tego  dnia  w  Karlshorst  —  podmiejskiej  dzielnicy
Berlina  —  przedstawiciele  sił  zbrojnych  hitlerowskiej
Rzeszy  podpisali  akt  bezwarunkowej  kapitulacji  wojsk  na
ziemi,  morzu  i  w  powietrzu  oraz  wszystkich  sił,  znaj­
dujących  się  pod  rozkazami  dowództwa  niemieckiego
—  Naczelnemu  Dowództwu  Armii  Radzieckiej  i  Naczel­
nemu  Dowództwu  ekspedycyjnych  sił  sprzymierzonych.
Niemieckie  Naczelne  Dowództwo  miało  niezwłocznie
wydać  rozkazy  wszystkim  niemieckim  dowódcom  sił  lądo­
wych,  morskich  i  powietrznych  oraz  sił  znajdujących  się
pod  rozkazami  dowództwa  niemieckiego,  zaprzestania
działań  wojennych  8  maja  1945  r.  o  godz.  23.01  czasu
środkowoeuropejskiego.
Grupa Armii „Środek", walcząca na południowym skrzy­
dle  frontu  wschodniego,  odmówiła  jednak  wykonania
postanowień  aktu  bezwarunkowej  kapitulacji  i  wycofując
się  w kierunku  zachodnim zamierzała  poddać  się  wojskom
amerykańskim.
W  konsekwencji  ostatnie  strzały  na  europejskim  teatrze
działań II wojny światowej padły na terytorium Czechosłowa­
cji  11  maja  1945 r., a więc w trzecim dniu po wejściu w życie
aktu  bezwarunkowej  kapitulacji  hitlerowskich  Niemiec.
W toku operacji praskiej  (6-11  V  1945  r.) wojska radzieckie,
polskie, czechosłowackie i rumuńskie rozbiły ostatnie zgrupo­
wania  hitlerowskiego  Wehrmachtu,  wyzwalając  środkowe
i  zachodnie  obszary  naszego  południowego  sąsiada.
O  militarnej  klęsce  Niemiec,  która  zmusiła  hitlerowski
reżim do bezwarunkowej  kapitulacji,  ostatecznie zadecydo­
wały  rezultaty  podjętej  wiosną  1945  r.  wielkiej  ofensywy
sił  zbrojnych  państw  koalicji  antyhitlerowskiej.  Wspólnym
wysiłkiem  wojsk  radzieckich  i  polskich,  uderzających  16
kwietnia znad Odry  i  Nysy  Łużyckiej  na Berlin,  oraz  armii
zachodnich  sojuszników,  które  w  końcu  marca  rozwinęły
działania  zaczepne  znad  Renu  w  głąb  Niemiec,  zostało
odniesione wówczas decydujące zwycięstwo nad III  Rzeszą.
7
Natarcie  wojsk  radzieckich  i  polskich,  przeprowadzone
w  okresie  od  16 kwietnia  do  8  maja  1945  r.  między  Odrą
i  Nysą  Łużycką  a  Łabą,  jest  powszechnie  znane  pod
nazwą  operacji  berlińskiej,  niekiedy  określanej  mianem
bitwy  o  Berlin.  Uczestniczyły  w  niej  trzy  wielkie  zgrupo­
wania  radzieckich  sił  zbrojnych:  1  Front  Białoruski
marszałka Gieorgija Żukowa, 2 Front Białoruski marszałka
Konstantego  Rokossowskiego  i  1  Front  Ukraiński  mar­
szałka  Iwana  Koniewa  oraz  rzut  operacyjny  Wojska
Polskiego  złożony  z  dwóch  silnie  wzmocnionych  armii:
1  armii  WP  pod  dowództwem  gen.  dyw.  Stanisława
Popławskiego  i  2  armii  WP  dowodzonej  przez  gen.  dyw.
Karola  Świerczewskiego.
Operacja  berlińska  stanowiła  część  składową  ostatniej
ofensywy  sprzymierzonych  na  europejskim  teatrze  wojny
i odegrała w  niej  niezmiernie  istotną rolę.  Skala i  rozmach
zbrojnych  starć  na  berlińskim  obszarze  operacyjnym  były
ogromne.  Z  obu  stron  walczących  wzięło  w  nich  udział
ponad  3,5  min  żołnierzy,  50  tys.  dział  i  moździerzy,  ok.
8 tysięcy czołgów i dział pancernych oraz 9 tys. samolotów.
W  ciągu  trzech  tygodni  nieustannych  i  zaciekłych  walk
Armia  Radziecka  i  współdziałające  z  nią  Wojsko  Polskie
rozbiły  potężne  zgrupowanie  nieprzyjaciela,  liczące  70
dywizji  piechoty,  12  dywizji  pancernych  i  11  dywizji
zmotoryzowanych. Do niewoli wzięto ok. 480 tys. żołnierzy
niemieckich,  zdobyto  ponad  1500  czołgów  i  dział  pancer­
nych,  4500  samolotów,  prawie  11  tys.  dział  i  moździerzy
oraz  wiele  innego  sprzętu  bojowego.
W czasie działań  zaczepnych  na  zachód od Odry  i  Nysy
Łużyckiej  wojska  radzieckie  i  współdziałające  z  nimi
polskie  jednostki  wojskowe  rozbiły  główne  siły  Wehr­
machtu,  osłaniające  Berlin  od  wschodu,  opanowały  stolicę
III  Rzeszy  oraz  nad  rzekami  Eldą  i  Łabą  nawiązały
styczność  z  nacierającymi  od  zachodu  wojskami  sojusz­
ników. Ostatni bastion faszyzmu w Europie przestał istnieć.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin