Dwójnik szeregowy RLC w obwodzie prądu sinusoidalnego.
Przy połączeniu szeregowym przez wszystkie elementy przepływa ten sam prąd elektryczny. Przyjmijmy, że ten prąd jest opisany następującym równaniem.
Wykorzystując prawo Ohma możemy policzyć wartości skuteczne napięć na oporniku, cewce i kondensatorze.
(1)
(2)
(3)
Napięcie całkowite obliczymy z II prawa Kirchhoffa (jest ono prawdziwe dla wartości chwilowych napięć)
Dodawanie wartości chwilowych napięć zastępujemy dodawaniem wektorów odwzorowujących te napięcia.
Rysujemy wykres wektorowy pamiętając, że napięcie na cewce wyprzedza prąd o , na kondensatorze opóźnia się o , a na oporniku jest w fazie z prądem.
Przeprowadzamy dodawanie wektorów. Z trójkąta prostokątnego wyznaczamy napięcie całkowite U oraz kąt φ.
(4)
Podstawiając w miejsce , , iloczyny wyrażone wzorami (1), (2), (3)
Możemy wyrażenie (4) doprowadzić do postaci:
(5)
Z - impedancja dwójnika RLC
- reaktancja obwodu
Prawo Ohma ma postać
U=I•Z lub I=U•Y (6)
gdzie
Jeżeli φ>0 to obwód ma charakter indukcyjny
Jeżeli φ<0 to obwód ma charakter pojemnościowy
Jeżeli φ=0 to obwód ma charakter rezystancyjny
Jeśli boki trójkąta napięć podzielimy przez prąd otrzymamy trójkąt podobny. Jest to trójkąt impedancji.
Wykresy wektorowe dla φ<0 oraz dla φ=0 są pokazane niżej.
Zadanie 1
Do szeregowego obwodu RLC o R=60Ω, L=100mH, C=28,6μF doprowadzono napięcie U=50V o częstotliwość f=50Hz.Oblicz wartość prądu płynącego w obwodzie oraz spadki napięcia na poszczególnych elementach.
Dane:
R=60Ω
L=100mH
C=28,6μF
f=50Hz
U=50V
Szukane:
I, ,,
Rozwiązanie:
Obliczamy reaktancję indukcyjną i pojemnościową:
Ze wzoru (5) obliczamy impedancję:
Z= 100Ω
Z prawa Ohma obliczamy prąd:
I= 0,5A
Obliczamy napięcia na poszczególnych elementach
Zadanie 2
Do dwójnika jak na rysunku doprowadzono pewne napięcie. Woltomierz podłączony do punktów a i b pokazał napięcie skuteczne U = 5V. Jakie jest napięcie zasilające dwójnik?
Dane
U=?
R=40Ω
=50 Ω =80 Ω
=50 Ω =120 Ω
Z=56,6 Ω
U=5,66V
demonofthefall