Historyczne Bitwy 064 - Warszawa 1920, Lech Wyszczelski.pdf

(3367 KB) Pobierz
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Zdzisław Byczek
Redaktor: Barbara Kosiorek-Dulian
Redakcja map: Maria Stępniowska
Redaktor techniczny: Maria Braszczyk
Korekta: Beata Jankowska
© Copyright by Lech Wyszczelski, Warszawa 1995
Wydanie II. Rok wydania 1997
ISBN 83-11-08399-1
HISTORYCZNE BITWY
LECH WYSZCZELSKI
WARSZAWA 1920
Wydawnictwo Bellona
Warszawa
1997
WSTĘP
Bitwa warszawska zalicza się do największych starć zbrojnych
w dziejach oręża polskiego. Decydowała nie tylko o wyniku
prowadzonej wojny, ale o losach narodu polskiego, który dopiero
co uwolnił się od ponad wiekowej niewoli i który stanął przed
realną groźbą kolejnego zniewolenia oraz narzucenia siłą nie
chcianego systemu społeczno-politycznego. Bitwa ma także wy­
miar europejski. Porównywana być może tylko z takimi sław­
nymi zwycięstwami oręża polskiego, jak bitwa pod Grunwaldem
i pod Wiedniem. Te wszystkie trzy bitwy decydowały o przy­
szłych losach kontynentu. Bitwa grunwaldzka zahamowała eks­
pansję germańską na wschód, pod Wiedniem została złamana
potęga turecka, a pod Warszawą pokrzyżowane plany bolszewi­
ków eksportu rewolucji na zachód Europy.
Wybitny dyplomata brytyjski, ambasador tego kraju w Berlinie
i jednocześnie szef specjalnej misji wysłanej do Polski, bezpośre­
dni obserwator bitwy o Warszawę, Edgar Vincent wicehrabia
d'Abernon. określił ją jako „osiemnastą decydującą bitwę w dzie­
jach świata” pisząc m.in.: „[...] Założenie niniejszej książki
oparte jest na przekonaniu, iż w roku 1920 stoczona i wygrana
została bitwa równej doniosłości dla całego świata, a nie mniej
decydująca od Sedanu i Marny, przez swoje znaczenie dla
kultury, wiedzy, religii i politycznego rozwoju ludzkości”
1
.
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, po analizie już częściowo
dostępnej dokumentacji rosyjskiej, że rozgromienie wojsk pol­
E. Vincent wicehrabia d ’ A b e r n o n ,
Osiemnasta decydująca bitwa w
dziejach
świata
pod Warszawą 1920 r.,
Warszawa 1990, s. 13.
1
4
skich pod Warszawą jednoznaczne z zajęciem całej Polski ozna­
czałoby narzucenie Polakom obcego i nie chcianego systemu
bolszewickiego. Oznaczałoby ponowne zniewolenie narodowe
i społeczne, okrojenie terytorialne i sprowadzenie do roli repub­
liki rad kierowanej z Moskwy.
Międzynarodowe znaczenie bitwy warszawskiej polega na
tym, że cele strategiczne Rosji Radzieckiej wybiegały znacznie
poza doprowadzenie do militarnego rozgromienia Polski. Bol­
szewicy uznali bowiem, że w 1920 r. są już na tyle silni, by
przystąpić do realizacji głównego celu strategicznego - rewolucji
światowej. Porażka militarna Wojska Polskiego w bitwie war­
szawskiej jednoznaczna z klęską militarną Polski umożliwiłaby
Armii Czerwonej eksport rewolucji na zachód Europy. Wice­
hrabia d’Abernon pisał w tej kwestii: „[...] Zasadnicze znaczenie
polskiego zwycięstwa nie ulega najmniejszej wątpliwości; gdyby
wojska sowieckie przełamały opór armii polskiej i zdobyły
Warszawę, wówczas bolszewizm ogarnąłby Europę Środkową,
a, być może, przeniknąłby i cały kontynent”
2
. Wśród współczes­
nych historyków przeważa pogląd, że z pewnością we władanie
komunistów dostałaby się cała Europa.
Zagrożenie, jakie dla narodu polskiego niosła porażka w walce
z Armią Czerwoną, spowodowało, że w zmaganiach na przedpo­
lach Warszawy ścierało się nie tylko regularne wojsko, ale także
tysiące ochotników, całe społeczeństwo zaś nie szczędziło wspar­
cia materialnego i moralnego. Bez tego poparcia trudno byłoby
liczyć na zwycięstwo. Nie było ono także darem sił nadprzyro­
dzonych, lecz opierało się na wymiernym czynniku materialnym.
Okupione zostało tysiącami poległych, dziesiątkami tysięcy ran­
nych i chorych.
W bitwie warszawskiej uczestniczyło czynnie lub biernie nie­
mal całe społeczeństwo polskie. Ucichły na ten czas swary
i waśnie partyjne. W Rządzie Obrony Narodowej skupili się
przedstawiciele wszystkich liczących się partii politycznych. Po
raz pierwszy i ostatni stanowiska ministerialne piastowali i naj­
wyższe funkcje państwowe pełnili jednocześnie Józef Piłsudski
i Roman Dmowski - wielcy antagoniści polityczni.
2
Tamże,
s. 17-18.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin