ANTONY C. SUTTON Zachodnia technologia i Radziecki rozwój gospodarczy w latach 1945 do 1965. CZĘĆ PIERWSZA Mechanizmy transferu: 1945-1965 ROZDZIAŁ PIERWSZY Lend Lease i Umowa dotyczšca rurocišgu, 19411946 Istniejš dwa aspekty transferów Lend Lease: transporty realizowane w ramach pięciu protokołów dostaw z lat 1941-45 oraz powišzane programy i transporty realizowane w ramach umowy rurocišgowej z padziernika 1945 r. wojny z Japoniš i objęcia towarów inwentaryzacjš lub zaopatrzeniem w dniu 2 wrzenia 1945 r. PROGRAM LEND LEASING ZSRR: PROTOKOŁY DOSTAW Negocjacje w sprawie Pierwszego Protokołu Dostaw rozpoczęły się 7 grudnia 1941 r., ale zostały przełożone na 28 grudnia z powodu przystšpienia Stanów Zjednoczonych do wojny z Japoniš. Kilka radzieckich prób wojskowych zawartych w Pierwszym Protokole nie mogło zostać spełnionych lub musiało zostać zmniejszonych, i chociaż Departament Wojny był w stanie spełnić większoć zobowišzań, nie mógł poczštkowo spełnić wszystkich prób o ciężarówki, działa i lekkie bombowce, działa przeciwlotnicze , działa przeciwpancerne i modzierze. Departament Wojny dostarczył czołgi, ciężarówki i samoloty, 100 000 telefonów polowych, 500 000 mil polowego przewodu telefonicznego, 20 000 ton toluolu, 12 600 ton skóry i 1 500 000 par butów wojskowych. W ramach tego protokołu udostępniono około 1 752 000 ton dostaw. Drugi protokół dostaw, znany jako Protokół waszyngtoński, został podpisany 6 grudnia 1942 r., a Departament Wojny udostępnił około 770 000 krótkich ton materiałów i 3 274 000 ton przez wszystkie agencje amerykańskie. Departament Wojny dostarczył samoloty, jeepy, działa przeciwlotnicze, materiały wybuchowe, toluol, traktory, radioodbiorniki, odzież, telefony polowe i sygnalizację przewodowš, zestawy do ładowania akumulatorów, lampy i komponenty radiowe. Przedmioty, o które prosili Sowieci, ale nie były oferowane przez Stany Zjednoczone w tym protokole, obejmowały materiał plandekowy, lornetki polowe, lokalizatory radiowe, radiolatarnie, stereoskopowe instrumenty obserwacyjne dla artylerii, ciężarówki do naprawy radia oraz lekkie warsztaty naprawcze czołgów i ciężarówek. Trzeci protokół zaopatrzeniowy, znany jako protokół londyński, został podpisany w Londynie 19 padziernika 1943 r. Departament Wojny złożył znaczne oferty na wszystkie sowieckie proby, z wyjštkiem dalekopisów i lokomotyw, gdzie zaoferował od 500 do 700 lokomotyw wbrew probom 2000 do 3000. Łšcznie dostarczone przez Departament Wojny wyniosły 1 466 000 ton, w tym znaczne iloci lokomotyw, wagonów kolejowych, przemysłowych wózków podnonikowych, traktorów, dwigów (konstrukcje mobilne i typy do użytku portowego), łopaty elektryczne i dalekopis . Stany Zjednoczone rozpoczęły również produkcję na rachunek sowiecki 600 lokomotyw parowych i zakup 10 000 platform i 1 000 wywrotek. Czwarty protokół dostaw, podpisany w lutym 1944 r., obejmował drugš połowę 1944 i 1945 r. Obejmował on znaczne dostawy radiolokatorów, traktorów, dużych radiostacji, dwigów, łopat, butów i rodków medycznych; głównš nowš pozycjš w ramach tego protokołu był mobilny sprzęt budowlany. NAS . oferty wyniosły łšcznie 1 700 000 ton, a także sprzęt portowy (o wartoci 10 mln USD), w tym dwigi pływajšce, portalowe i samojezdne dla portów Morza Czarnego oraz ciężkie dwigi dla Murmańska i Archangielska. Następujšce oferty USA zostały odrzucone przez Sowietów: niestandardowe kombinowane zasilacze, lokomotywy elektryczne linii głównej i proszek nitroglicerynowy. Pišty protokół dostaw, podpisany w marcu 1945 r., obejmował pojazdy samochodowe, dwigi i łopaty, traktory, sprzęt do budowy dróg, lokomotywy, częć urzšdzeń sygnalizacyjnych, ale głównie sprzęt przemysłowy. Istniały dodatkowo programy podporzšdkowane głównym protokołom dostaw Lend Lease. Obejmowały one arktyczny program zaopatrywania sowieckich portów arktycznych, program Outpost dotyczšcy budowy portów na sowieckim Dalekim Wschodzie oraz bardzo ważny program północno-syberyjskiej trasy lotniczej, a także Projekt Milepost wspierajšcy radzieckie dalekie Operacje wschodnie. Program Północno-Syberyjskiej Trasy Powietrznej majšcy na celu utworzenie transsyberyjskiego systemu dróg lotniczych został poczštkowo zaproponowany Rayowi Ellisowi, dyrektorowi Wydziału Radiowo-Radarowego Zarzšdu ds. główne ustalenia protokołu dostaw. Sprzęt składajšcy się z nadajników, odbiorników i wyposażenia zasięgu dla omiu głównych i 50 mniejszych stacji, o wartoci 1,2 miliona dolarów, został zamówiony i zasadniczo przydzielony do 30 marca 1945 roku na 7000 mil dróg lotniczych z pięcioma 200-milowymi liniami zasilajšcymi. 2 Zwišzek tego programu z alianckimi operacjami wojennymi jest niejasny. SKŁAD LEND LEASING DOSTAW DO ZWIĽZKU RADZIECKIEGO Około 98 procent amerykańskiego eksportu do Zwišzku Radzieckiego w okresie od czerwca 1941 do wrzenia 1945 składało się z dostaw Lend Lease. Kategoria I obejmowała statki powietrzne i wyposażenie statków powietrznych. W ramach Lend Lease wysłano łšcznie 14 018 samolotów; samoloty te obejmowały samoloty pocigowe, lekkie bombowce, rednie bombowce, jeden ciężki bombowiec, samoloty transportowe, latajšce łodzie, samoloty obserwacyjne i zaawansowane trenażery. Ponadto wysłano trenażery łšcz oraz znacznš iloć mat do lšdowania samolotów i sprzętu komunikacyjnego. Kategoria II obejmowała zaopatrzenie wojskowe wszystkich typów. Do Zwišzku Radzieckiego dostarczono około 466 968 pojedynczych pojazdów. Pojazdy bojowe obejmowały 1239 czołgów lekkich, 4957 czołgów rednich, około 2000 dział samobieżnych, 1104 półgšsienicowe i 2054 opancerzone samochody zwiadowcze. Wród 2293 pojazdów obsługi uzbrojenia znajdowało się 1534 samochodów terenowych do napraw i 629 transporterów czołgów. Ciężarówki obejmowały 47 728 jeepów, 24 564 trzy-ćwierćtonowych ciężarówek, 148 664 półtoratonowych ciężarówek, 182 938 dwuipółtonowych ciężarówek oraz mniejsze iloci dwuipółtonowych ciężarówek amfibie, pięciotonowe ciężarówki i ciężarówki specjalnego przeznaczenia Wysłano również 32 200 motocykli i 7570 cišgników gšsienicowych z 3216 zapasowymi silnikami do cišgników. Cały sprzęt zaopatrzono w częci zamienne i amunicję zgodnie ze standardami US Army. W sumie 325 784 ton materiałów wybuchowych obejmowało 129 667 ton bezdymnego proszku i 129 138 ton trotylu. Sprzęt łšcznoci bezprzewodowej stanowił znacznš częć wszystkich przesyłek i obejmował nie mniej niż 35 779 stacji radiowych (do jednego kilowata). Powišzany sprzęt obejmował stacje radiowe o większej mocy, lokalizatory radiowe 705 radionamierników, 528 radiowysokociomierzy, 800 radiokompasów, 63 radiolatarnie oraz duże iloci lamp radiowych, częci składowych, akcesoriów oraz sprzętu pomiarowego i testujšcego. Maszyny budowlane o wartoci ponad 10 milionów dolarów obejmowały 5 599 000 dolarów sprzętu do budowy dróg i samolotów oraz 12 459 000 sprzętu opłakiwanego przez cišgniki, a także miksery i układarki o wartoci 2 099 000 dolarów oraz sprzęt do budowy kolei o wartoci 635 000 dolarów. Wyposażenie kolejowe obejmowało 1900 lokomotyw parowych, 66 lokomotyw spalinowo-elektrycznych, 9920 wagonów platform, 1000 wywrotek, 120 cystern i 35 wagonów ciężkiego sprzętu, co daje łšcznie 13 041 jednostek kolejowych. Inne wysłane artykuły wojskowe obejmowały 15 mostów kolejowych, pięć przenonych rurocišgów, 62 przenone zbiorniki magazynowe, 100 000 latarek z suchymi ogniwami i 13 mostów pontonowych. Kategoria III obejmowała sprzęt morski i morski. Statki niezwišzane z walkš obejmowały 90 statków do przewozu ładunków suchych, dziesięć tankowców oceanicznych, dziewięć tankowców Wye, trzy lodołamacze, 20 holowników, jeden szkuner parowy, 2398 pływaków pneumatycznych, jednš łód motorowš i dwa pływajšce warsztaty naprawcze. Okręty bojowe wysłane do Zwišzku Radzieckiego obejmowały 46 cigaczy okrętów podwodnych (1 10 stóp), 57 cigaczy okrętów podwodnych (65 stóp), 175 łodzi torpedowych oraz 24 łodzie torpedowe dostarczone z Wielkiej Brytanii, 77 trałowców, 28 fregat, 52 małe jednostki desantowe i osiem jednostek desantowych do czołgów (i kolejne dwie jednostki do lšdowania czołgów z Wielkiej Brytanii) wraz z szecioma barkami towarowymi Grupa maszyn do napędu statków obejmowała 3320 morskich silników wysokoprężnych 4297 morskich silników benzynowych, 108 drewnianych silników gazowych, 2150 silników zaburtowych Wały i ruby okrętowe o wartoci 254 000 USD, przekładnie sterowe o wartoci 50 000 USD, 40 akumulatorów do łodzi podwodnych oraz częci i wyposażenie (o wartoci 2 774 000 USD) do morskich maszyn napędowych. Specjalne wyposażenie statku obejmowało stacje ratownicze i sprzęt do nurkowania o wartoci 1 047 000 USD, aparaturę strumieniowš o wartoci 109 000 USD, jednš komorę ratunkowš dla łodzi podwodnej, aparaturę destylacyjnš o wartoci 36 000 USD i różne specjalne wyposażenie transportowe o wartoci 44 000 USD. Wysłano również sprzęt trałujšcy dla trałowców o wartoci 3 778 000 USD , mechaniczne i elektryczne wyposażenie holowników o wartoci 545 000 USD oraz mechaniczne i elektryczne wyposażenie promów o wartoci 1 717 000 USD. Duża iloć artylerii morskiej i amunicji obejmowała 1849 dział Oerlikon i sprzęt do dział morskich o wartoci 52 692 000. W kategorii IV wysłano ponad 4,2 mln ton artykułów spożywczych. Dostawy te obejmowały 1 154 180 ton pszenicy, mški pszennej, produktów przemiału zboża i nasion; ponad 672 000 ton cukru; 782 973 ton konserw mięsnych, w tym 265 569 ton tuszonki; 730 902 ton kiełbasy, tłuszczu, masła i smalcu; 517 522 ton oleju rolinnego; oraz 362 421 ton mleka w proszku, jaj, sera i produktów odwodnionych. Wysłano również 9000 ton mydła i 61 483 ton różnych produktów spożywczych. Dostawy o największym znaczeniu dla tego badania należały do kategorii V maszyny i urzšdzenia o wartoci ponad 1 miliarda dolarów. Grupy V-1/3B obej...
Pawulon66