To roztwór zawierający potas i jod, w wodzie destylowanej. Jest stosowany jako forma leczenia alternatywnego razem z lekami stosowanymi w leczeniu chorób tarczycy, choć trzeba podkreślić, że nie jest on standardem w leczeniu – ten nadal stanowią przede wszystkim leki w formie tabletek, zaś płyn Lugola wręcz nie jest zalecany przez grono lekarzy. Co jednak warto wiedzieć o płynie Lugola?
Płyn Lugola to wodny roztwór jodku potasu. Ponieważ krystaliczny jod jest bardzo trudny do rozpuszczenia w wodzie destylowanej, należy użyć jodek potasu – jod związany z cząsteczkami potasu właśnie. Roztwór Lugola w standardowym stężeniu ma następujący skład: 100 mg/ml jodku potasu i 50 mg/ml jodu. Zmieniając proporcje, można otrzymać roztwory jodu w wymaganych stężeniach, zwykle 1%, 2% lub 5%.
Oficjalnie służy wyłącznie do dezynfekcji ran. Jego spożycie powoduje poważne zaburzenia żołądkowo-jelitowe i ciężkie reakcje alergiczne. W medycynie alternatywnej stosowany doustnie w leczeniu tyreotoksykozy w celu ochrony tarczycy przed radioaktywnym jodem oraz w leczeniu niedoboru jodu, zwykle do czasu wykonania zabiegu chirurgicznego.
Dawkowanie tego leku różni się w zależności od choroby oraz ogólnego stanu zdrowia i predyspozycji. Poniżej podane informacje nie stanowią porady lekarskiej, są jedynie ogólną informacją na bazie opinii użytkowników płynu Lugola.
Do podawania doustnego (w formie roztworu):
• Młodzież i dorośli powinni stosować płyn w ilości 1 ml, 3 razy dziennie.
• W przypadku dorosłych, nastolatków i dzieci przed operacją tarczycy stosuje się 3-5 kropli o objętości około 0,1 do 0,3 ml dziennie przez 10 dni przed operacją i podaje się je razem z przepisanymi lekami na tarczycę.
• Z kolei dawkę 130 ml należy stosować tylko raz na 10 dni dla dorosłych i nastolatków w celu ochrony tarczycy przed narażeniem na promieniowanie radioaktywne. Dla dzieci wartość ta wynosi 65 ml.
• Płyn Lugola jest stosowany w ilości 0,1-0,3 ml, 3-4 razy dziennie u dorosłych i nastolatków w leczeniu niedoboru jodu. Dawka do stosowania u dzieci powinna zostać określona przez lekarza.
• W przypadku pominięcia dawki należy jak najszybciej przyjąć ją ponownie. Jeśli zaś zbliża się czas przyjęcia następnej dawki, nie stosuj pominiętej dawki i wróć do normalnego schematu dawkowania. Nigdy nie bierz podwójnej dawki produktu.
Lek należy przyjmować doustnie, zawsze zgodnie z zaleceniami. Nigdy nie należy stosować produktu bez rozcieńczenia. Można na przykład zastosować go, mieszając dawkę ze szklanką wody lub soku owocowego.
Do płukania (tak zwanego “pędzlowania”) gardła lub migdałków (w celach antybakteryjnych) użyj roztworu kilku kropli (4-5) w 100 ml przegotowanej wody. Preparat ten można stosować do płukania kilka razy dziennie.
Roztwór zawiera 2,53 mg jodu całkowitego na 0,05 ml kropli, czyli około 5 mg w 1 ml płynu. Najczęstsze zastosowanie to 5% roztwór 5% jodu zmieszany z 10% jodkiem potasu w wodzie destylowanej, o całkowitej zawartości jodu wynoszącej 126,4 mg/ml.
Jodek potasu zawarty w płynie Lugola sprawia, że elementarny jod jest rozpuszczalny w wodzie poprzez tworzenie trijodku. Płyn Lugola nie zawiera alkoholu, co dla niektórych osób jest ciekawostką, ponieważ duża część społeczeństwa jest błędnie przekonana o zawartości alkoholu w płynie Lugola (być może z powodu jego właściwości antybakteryjnych).
Radioaktywny jod może zostać uwolniony do środowiska podczas zdarzeń radiacyjnych, takich jak awarie elektrowni jądrowych (których przykładem jest znana awaria elektrowni jądrowej pod Czarnobylem na Ukrainie). Wskutek takich wydarzeń radioaktywny jod może przedostać się do naszego organizmu nawet poprzez oddychanie. Jod promieniotwórczy wchłaniany jest przez tarczycę i może zwiększać ryzyko wystąpienia raka tego narządu u noworodków, dzieci i ogółu społeczeństwa przez wiele lat po ekspozycji. Płyn Lugola był stosowany do ochrony tarczycy przed radioaktywnym jodem. Taka ochrona przede wszystkim powinna dotyczyć noworodków, dzieci i młodzieży, a także dorosłych do 40 roku życia, bowiem ludzie starsi są znacznie mniej narażeni na raka tarczycy, aniżeli młodzi.
W medycynie znana jest również jodyna – roztwór jodu na bazie spirytusu (w przeciwieństwie do płynu Lugola, bazującego na wodzie). To rozwiązanie jest stosowane jako środek dezynfekujący. Nie należy mylić tych dwóch produktów, ponieważ mają one inny skład, stężenie i nieco inne działanie.
Trzeba mieć świadomość, że płyn Lugola może być szkodliwy dla organizmu. Przyjmowanie dużych dawek jodu w żadnej formie nie jest dobrym rozwiązaniem dla zdrowia, a już na pewno powinno być zawsze kontrolowane przez specjalistę. Nadmiar jodu może prowadzić do różnego typu zaburzeń, jak na przykład:
• bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka,
• ślinotok, pieczenie w jamie ustnej,
• obrzęk i nieżyt nosa,
• niedoczynność/nadczynność tarczycy,
• metaliczny posmak w ustach,
• nieregularne bicie serca,
• bóle głowy,
• gorączka, katar i kichanie.
Ponadto jod łatwo przenika przez barierę łożyskową i może wpływać na płód.
Jeśli którykolwiek z tych objawów utrzymuje się i/lub nasila się po stosowaniu jodu (płynu Lugola), należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Jak już wiadomo, jodyna to alkoholowy roztwór jodu, zatem nie nadaje się ona do “domowej produkcji” płynu Lugola. Aby przygotować płyn Lugola, weź pod uwagę poniższe informacje:
Składniki:
• Proszek jodu: 5 g
• Woda destylowana: 100 ml
• Jodek potasu: 10 g
Przygotowanie:
Jodek potasu najpierw rozpuszcza się w wodzie destylowanej. Potem powoli dodawaj kryształki jodu i dalej potrząsaj zlewką (probówką), aż się rozpuszczą. Na koniec przefiltruj powstały roztwór. Natomiast nie zaleca się przygotowywania płynu Lugola samodzielnie w domu, najlepiej zaufać w tym przypadku specjaliście lub gotowemu produktowi.
dr Bartek KulczyńskiDyplomowany Dietetyk, absolwent Wydziału Nauk o Żywności i Żywieniu
Od 2018 roku wykładowca na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Aktualnie prowadzi największy kanał YouTube w Polsce o zdrowiu "dr Bartek Kulczyński". Jako dietetyk z wykształcenia, specjalizuje się w dietoterapii chorób sercowo-naczyniowych – miażdżycy, podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi i nadciśnienia tętniczego krwi. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych o zasięgu krajowym i zagranicznym. Swoją wiedzę aktualizuje i poszerza poprzez uczestnictwo w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych. Przez wiele lat był członkiem Polskiego Towarzystwa Dietetyków, Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych i Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą. Prywatnie pasjonat wypraw rowerowych i spływów kajakowych. Na blogu Apteki Nowa Farmacja dzieli się zgromadzoną przez siebie wiedzą pisząc artykuły na temat m.in. odpowiedniego żywienia.
bartek26