Bronz Zygmunt Jędrzejczyk Stanisław - Zdrowie z naturą. Medycyna naturalna.doc

Zygmunt Bronz Stanisław Jędrzejczyk

Zdrowie z naturą

Medycyna tradycyjna

Q/GONG MOKSA ŚWIECE HOP/ AKUPUNKTURA HOMEOPATIA

Wstęp

Według opinii wielu naukowców, lekarzy i autorytetów w dziedzinie medycyny natural­nej czynnikiem sprzyjającym powstawaniu wielu chorób, a szczególności chorób cywili­zacyjnych, jest rozluźnienie więzów integrujących człowieka z jego środowiskiem naturalnym oraz ignorowanie przez niego odwiecznych praw natury. Takie lekceważe­nie dziedzictwa biologicznego, które zespoliło nas odwiecznymi prawami z energetycz­nym systemem wszechświata, nie może być zrekompensowane „syntetyczną naturą" w formie pigułek i witamin. Nie są one w stanie na trwałe przywrócić nam wewnętrz­nego spokoju, dobrego samopoczucia, radości życia i spokojnego snu. Człowiek musi ponownie odnaleźć swoje biologiczne dziedzictwo poprzez nawiązanie utraconej więzi z przyrodą. Aby móc na nowo odczuć piękno i harmonię otaczającej nas natury oraz osiągnąć stan pełnego zrównoważenia psychosomatycznego, próbujemy sięgać do dawnych, dalekowschodnich systemów i metod, które stosowane są od wieków aż po dzień dzisiejszy. To że przetrwały tyle stuleci, będąc przekazywanymi z pokolenia na pokolenie, i są ponownie odkrywane oraz doceniane, niezaprzeczalnie świadczy o tym, iż spełniły pokładane w nich nadzieje na poprawę zdrowia i kondycji psychicznej. I właśnie w takim systemem, który fascynuje ludzkość od ponad 3 tysięcy lat jest tradycyjna medycyna chińska.

Źródłem i istotą metod leczniczych dalekowschodniej medycyny tradycyjnej jest nie­okiełznane i płynne krążenie energii w organizmie. Prawidłowe krążenie energii życio­wej jest podstawowym warunkiem zdrowia. Na tej podstawowej zasadzie oparty jest zarówno Quigong, jak i moksoterapia. Każdej z tych metod poświęcony jest osobny rozdział niniejszej książki. Zrozumienie tych metod byłoby niemożliwe bez zapoznania się z mapą meridianów i przynależnych do nich punktów akupunktury, przez które przepływa energia. Na omówienie energetycznego przebiegu meridianów oraz lokaliza­cji anatomicznej i właściwości leczniczych ważniejszych punktów akupunktury również przeznaczono jeden rozdział.

Rosnąca popularność wśród naturoterapeutów i coraz częstsze wykorzystywanie przez nich ludowej metody polegającej na świecowaniu uszu aromatycznymi świecami Indian Hopi skłoniła mnie do zawarcia w tej książce również rozdziału przybliżającego ten temat. Metoda ta - o dużych walorach higienicznych i profilaktyczno-zachowawczych - stosowana była już w starożytności, i to nie tylko przez ludy Chin i Tybetu, ale także przez Egipcjan, Greków i Sumerów.

Wszystkie trzy wymienione metody leczenia są metodami naturalnymi, niefarmakolo-gicznymi i przy prawidłowym stosowaniu nie wykazują żadnych działań ubocznych.

Quigong, zwany także uzdrawiającymi ćwiczeniami chińskimi, polega na zharmonizowa­niu wyobraźni i procesów myślowo-koncentrujacych z właściwym oddychaniem i ćwi­czeniami ruchowymi. Podczas tych ćwiczeń zdolni jesteśmy nie tylko kierować własną energią życiową w meridianach, ale możemy również kumulować energię w centrum

ll

Wstęp

energetycznym DANTIAN. Regularne uprawianie Quigongu uzupełnia energię, a w oko­licznościach szczególnych pozwala na uwolnienie nagromadzonych jej rezerw i wykorzy­stanie ich do zwalczenia choroby. Zjawisko to zwane jest niekiedy "cudownym ozdro-wieniem".

Wybitny znawca akupunktury prof. dr med. Zbigniew Garnuszewski zabiegi ogrzewania metodą moksa zaleca przede wszystkim w tych przypadkach, w których zawodzi me­dycyna. Terapia moksowania jest bardzo przyjemna i całkowicie bezbolesna. Zabiegi moksowania polegają na ogrzewaniu określonych punktów akupunktury żarzącym się cygarem uformowanym z chińskich ziół moksy. Zabiegi ogrzewania moksą poprawiają krążenie energii życiowej w meridianach, znoszą uczucie zimna i chłodu, usprawniają krążenia krwi, uśmierzają ból, działają przeciwzapalnie oraz - co szczególnie ważne - zwiększają siły odpornościowe organizmu. Tradycyjna medycyna chińska głosi, że osoby regularnie stosujące moksę znacznie rzadziej chorują i żyją dłużej. Świecowanie uszu aromatycznymi świecami Indian Hopi to również zabieg naturalny, bezbolesny i całkowicie bezpieczny. Podczas świecowania uszu ruch ciepłego powietrza oraz powstające podciśnienie oczyszcza uszy z nadmiaru wosku, oraz przyjemnie stymu­luje rozliczne receptory nerwowe i punkty akupunktury ucha. Zabieg daje przyjemne poczucie odprężenia i relaksu, poprawia ostrość słuchu, zmniejsza bóle głowy oraz rozładowuje stres i nadmierną pobudliwość nerwową.

Oddając do rąk czytelników niniejszą książkę, chciałbym wspomnieć, że inspiracją do jej napisania była fascynacja jakiej uległem podczas kolejnych podróży na Daleki Wschód, w tym wielokrotnych do Chin, jak również do Korei i Mongolii. Nie były to wyjazdy turystyczne, lecz szkoleniowe i naukowe, które odbywałem jako uczeń i asys­tent wspólnie z profesorem Zbigniewem Garnuszewskim - niekwestionowanym autory­tetem i ojcem akupunktury polskiej, v-ce prezydentem Światowej Federacji Akupunktury w Pekinie.

Poznanie naturalnych metod tradycyjnej medycyny chińskiej u samego źródła oraz po­nad dwudziestoletnie praktykowanie ich wśród tysięcy pacjentów niech będzie skromną rekomendacją ich wielowiekowego triumfu i prawdziwego renesansu, jakie przeżywają nie tylko w Chinach, ale również w krajach każdego z kontynentów.

Aby metody te okazały się swoistym antidotum na szerzące się choroby współczesnej

cywilizacji,

Dr nauk rehabilitacji

Zygmunt Bronz

12

Zygmunt Bronz

QlGONG MEDYCZNY

14 MERIDIANÓW

CZYLI

UZDRAWIAJĄCE

ĆWICZENIA CHIŃSKIE

Ludzie nie umierają,

tylko popełniają powolne samobójstwo...

Sofokles

Wprowadzenie              C

Według opinii wielu autorytetów naukowych czynnikiem sprzy­jającym powstawaniu chorób cywilizacyjnych jest rozluźnie­nie więzów integrujących człowieka z naturalnym środowis­kiem oraz ignorowanie przez niego praw natury. Dziedzictwo biologiczne, które zespoliło nas odwiecznymi prawami z ener­getycznym systemem wszechświata nie może być zastąpione „syntetyczną naturą" w postaci pigułek i witamin. One nie przywrócą nam dobrego samopoczucia, wewnętrznego spo­koju, radości życia i spokojnego snu. Człowiek ponownie musi nawiązać utracony kontakt z przyrodą. Aby na nowo odczuwać piękno i harmonię otaczającej natury oraz uzyskać stan pełnego zrównoważenia psychosomatycznego, sięgamy do dawnych dalekowschodnich systemów i metod, które prze­trwały aż po dzień dzisiejszy. A skoro przetrwały tyle stuleci, przekazywane z pokolenia na pokolenie, spełniały widocznie pokładane w nich nadzieje i oczekiwania. I właśnie takim systemem, który fascynuje ludzkość od z górą 3 tysięcy lat, jest chiński Qigong.

System leczniczo-ruchowy

Ten system leczniczo-ruchowy nie tylko wyrównuje niedostat­ki ruchu, ale przede wszystkim przez odpowiednie ćwiczenia oddechowe wzmacnia potencjał energetyczny organizmu oraz pobudza i usprawnia krążenie energii życiowej w meridianach. Natomiast przez odpowiednie ćwiczenia relaksujące i kon­centrujące zapewnia odprężenie i wewnętrzny spokój. Mimo wspaniałego rozkwitu współczesnej medycyny, nikt nie kwestionuje uzdrawiającego wpływu ćwiczeń OJgongu, a wręcz przeciwnie. Niektóre kliniki stosują ten system jako podstawową metodę, zwłaszcza w leczeniu chorób długotrwa­łych i chronicznych, szczególnie w astmie, bólach głowy, do­legliwościach reumatoidalnych, bólach kręgosłupa, nadciśnie­niu tętniczym, bezsenności, nerwicach wegetatywnych itp.

15

QlGONG MEDYCZNY 14 MERIDIANÓW

Systematyczne praktykowanie Qigongu daje trwałą poprawę zdrowia, podnosi odporność ustroju i wzmaga jego witalność. Ludzie zdrowi odczuwają wzrost energii życiowej, mniej się męczą i na ogół mają lepsze samopoczucie; dłużej żyją. Syste­matyczne ćwiczenia są najlepszą receptą na długie życie bez chorób i cierpienia, przy zachowaniu dobrej sprawności ru­chowej.

Ćwiczenia ruchowe w Qigongu są delikatne i płynne. Nie po­wodują zmęczenia, a łagodne, naprzemianstronne napięcia i rozluźnienia mięśni delikatnie masują punkty akupunktury, usprawniając funkcje psychosomatyczne organizmu. Ćwiczyć mogą wszyscy, niezależnie od wieku. Dlatego też Chińczycy zaliczają Qigong, obok akupunktury i moksoterapii, do naj­większych klejnotów w skarbcu tradycyjnej medycyny. O jego skuteczności i przydatności najlepiej świadczy fakt, że prze­trwał burzliwe dzieje i nigdy nie stracił na popularności. W ostatnim okresie przeżywa swój triumf i prawdziwy rene­sans nie tylko w Chinach, ale także w wielu innych krajach świata, o czym mogłem przekonać się podczas moich wielo­krotnych pobytów w Chinach, a ostatnio również w Stanach Zj ednoczonych.

Qigong jest metodą samoleczenia, która może stanowić swoiste antidotum na szerzące się choroby współczesnej cywilizacji.

Mądry człowiek powinien wiedzieć, że zdrowie jest jego najcenniejszą własnością i powinien uczyć się, jak sam może leczyć swoje choroby...

Hipokrates

Qigong meridianowy

Kierowanie energią Qi

Ojgong jest powszechnie znaną w Chinach i od dziesiątków wieków stosowaną metodą zapewniającą sprawną dystry­bucję energii życiowej Qi w 14 meridianach. Istotą Qigongu meridianowego jest więc utrzymanie i usprawnianie krąże­nia Qi w 12 meridianach klasycznych i w dwóch meridianach cudownych. Sprawne krążenie energii jest podstawowym wa­runkiem zachowania dobrego zdrowia i samopoczucia, a na­wet życia. Toteż jakiekolwiek zakłócenie przepływu energii życiowej Qi w meridianach, jej nierównomierna dystrybucja bądź formowanie się zatorów energetycznych może prowa­dzić do zaburzania prawidłowej funkcji narządów, a w kon­sekwencji do różnych dolegliwości i schorzeń.

Co oznacza Qigong?

Słowo Ojgong w dosłownym tłumaczeniu oznacza zdolność posługiwania się energią Qi. Słowo to składa się z dwóch czło­nów Qi i Gong. Człon Qi oznacza wszechobecną we wszech­świecie energię Qi, Gong - to zdolność człowieka do posłu­giwania się energią Qi, to również zdolność do wykonania czegoś nadzwyczajnego za pomocą tej energii.

Na czym polega Qigong?

W ćwiczeniach Qigongu dąży się do uzyskania stanu pełnego rozluźnienia mięśni oraz koncentracji umysłu tylko na jednej myśli. Tą myślą jest wszechobecna we wszechświecie ener­gia Qi, którą wdychamy i wchłaniamy poprzez odpowiednio

19

QlGONG MEDYCZNY 14 MERIDIANÓW

wykonywane ćwiczenia oddechowe. Stosując spokojny i po­głębiony oddech, wspomagamy go z jednej strony koncentra­cją myśli na energii Qi, z drugiej zaś strony odpowiednim, nieco egzotycznym ruchem. Ten specyficzny ruch ściśle zwią­zany jest z przebiegiem meridianów, a co się z tym wiąże - z kierunkiem płynącej w nich energii życiowej Qi. Innymi słowy uprawianie OJgongu wymaga od ćwiczącego zharmonizowania procesów myślowo-koncentrujących ze spo­kojnym, rytmicznym, pogłębionym oddychaniem i ćwiczenia­mi ruchowymi.

Zanim zaczniemy ćwiczenia

Praktykowanie tej odmiany Qigongu wymaga od ćwiczących co najmniej orientacyjnej znajomości topografii meridianów oraz lokalizacji anatomicznej niektórych - ważniejszych -punktów akupunktury, leżących na tych meridianach. Pod­czas ćwiczeń, które polegają również na przesuwaniu dłoni nad meridianem, stymulować będziemy niektóre punkty aku­punktury delikatnym masażem.

Przy każdym meridianie podano również główne objawy i schorzenia, które najczęściej występują, gdy krążenie ener­gii Qi w tym meridianie jest zaburzone lub zablokowane. Wskazane jest, aby zwrócić szczególną uwagę na ćwiczenia związane z tymi meridianami, które mają związek z naszymi objawami chorobowymi. Ćwiczenia te należy powtarzać częś­ciej i powinno się poświęcać im więcej czasu i uwagi. Nato­miast osoby bez wyraźnie określonych dolegliwości, bądź osoby zupełnie zdrowe, powinny ćwiczyć kolejno wszystkie meridiany w celu utrzymania zdrowia, wzmocnienia ogólnej odporności i witalności oraz dla dobrej kondycji i samopo­czucia. Oczywiście osoby chore i uskarżające się na różne schorzenia mogą, a nawet powinny, wykonywać ćwiczenia związane ze wszystkimi meridianami.

Akupunktura a Qigong

Ćwiczenia Qigong uprawiane są w Chinach od ponad 3 tysię­cy lat, co tłumaczy powstanie ogromnego bogactwa przeróż­nych form i stylów. Prezentowany tu styl „Qigong 14 meri­dianów" jest stylem nowym, który zrodził się w wyniku połą­czenia wiedzy o akupunkturze i OJgongu. Styl ten jako pierw­szy zaproponował znakomity znawca tradycyjnej chińskiej

QlGONG MERIDIANOWY

wiedzy medycznej - prof. Li Ding, pracownik naukowy Aka­demii Medycznej w Shanxi. Prof. Li Ding od dawna prowa­dzi prace naukowo-badawcze nad akupunkturą i Qigongiem. W wyniku tych prac opracował nowy styl. Główną osią tego stylu jest stosowana w akupunkturze teoria meridianów i punktów.

W akupunkturze punkty stymulujemy przez nakłucie igłą, w „Qigongu 14 meridianów" zaś stymulacja odbywa się po­przez delikatne i subtelne skurcze i rozkurczę mięśni, których naprzemianstronna „gra napięć" pobudza i masuje punkty akupunktury. Efekt działania Qigongu jest jeszcze dodatko­wo wspomagany masażem okrężnym wybranych punktów akupunktury. Ten najbardziej naturalny proces stymulacji punktów, jaki stosujemy w Qigongu, powoduje, podobnie jak przy nakłuwaniu igłami, uwalnianie substancji z grupy endorfin, ale działa łagodniej. Dlatego efekty działania Qigon-gu są wolniejsze niż akupunktury, ale bardziej trwałe i osią­gane w sposób bardziej naturalny, gdyż endorfiny uwalniane są tu przez organizm pod wpływem jego normalnej aktyw­ności ruchowej.

Znaczenie oddechu

Ćwiczenia Qigongu wpływają też na polepszenie sprawności wentylacyjnej i oddechowej płuc. Oddech staje się bardziej ekonomiczny, dzięki zwiększeniu jego amplitudy i zwolnieniu częstotliwości. Są to jednak procesy, które występują również w innych formach aktywności ruchowej. Natomiast czynnikiem wyróżniającym Qigong spośród euro­pejskich systemów ćwiczeń oddechowych jest pojmowanie oddychania jako procesu energetycznego, który jest warun­kiem wszelkich procesów życiowych. Według Chińczyków życie jest nieustanną wymianą energii między człowiekiem a środowiskiem naturalnym. Oddychanie zatem to nie tylko proces wentylacji płuc i wymiany gazowej, ale coś znacznie więcej.

Oddychanie w OJgongu to przede wszystkim wyrobienie umie­jętności sterowania energią czerpaną przez człowieka ze śro­dowiska zewnętrznego. Tę umiejętność sterowania energią w organizmie kształtować możemy przez skupienie myśli i po­przez jej koncentrację na oddechu. Zdaniem niektórych nau­kowców (Romanowski, Sedlak) koncentracja myśli na pro­cesie oddychania przejawia się wytworzeniem określonego pola elektromagnetycznego w mózgu i prowadzić może do

21

QlGONG MEDYCZNY 14 MERIDIANÓW

sterowania rozchodzeniem się energii w organizmie. Wskazują na to rozliczne obserwacje i spostrzeżenia poczynione wśród osób uprawiających długo i regularnie Cńgong czy np. hin­duską jogę.

Gromadzenie energii

Chińczycy zgodnie twierdzą, że w tak pojętym procesie ćwi­czeń koncentrująco-myślowo-oddechowych, dodatkowo wspo­maganych jeszcze ruchem, zdolni jesteśmy nie tylko kierować energią Qi w meridianach, ale możemy również gromadzić i kumulować tę energię w specjalnym centrum energetycz­nym zwanym DANTIAN (zlokalizowanym tuż poniżej pępka). Organizm nasz podczas regularnego uprawiania Qigongu ciąg­le uzupełnia rezerwy energetyczne i w okolicznościach szcze­gólnych zdolny jest do uwolnienia nagromadzonych zasobów.

Efekty ćwiczeń

I między innymi tymi procesami tłumaczy się wspaniałe, nie­kiedy rewelacyjne efekty samouzdrawiających ćwiczeń Qigon-gu. Jasność procesów myślowych, odporność na infekcje i cho­roby, dobra pamięć, młodzieńcza ostrość wzroku i słuchu, spokojny sen oraz długie życie przy zachowaniu pełnej spraw­ności - to tylko niektóre efekty regularnego i systematycznego uprawiania ćwiczeń Qigongu.

Pamiętać również należy, że historia Qigongu ściśle związana jest ze starożytnymi Chinami, w których wpływ filozofii na rozwój nauk biologicznych i medycznych był ogromny. Zrozu­mienie zatem istoty Qigongu bez sięgnięcia do jego korzeni i bez odwołania się do podstawowych kanonów tradycyjnej medycyny chińskiej oraz myśli filozoficznej byłoby trudne, a nawet niemożliwe.

Najistotniejszym czynnikiem ćwiczeń Qigongu jest umiejęt­ność zharmonizowania w jedną całość wielu elementów i skła­dowych, które stanowią ten system.

Poprawnie wykonane ćwiczenia Qigongu to stan pełnej relak­sacji mięśni, skupienia myśli na wzorcu stanowiącym ener­gię Qi, koncentracja na kierowaniu energią życia i zsynchro­nizowaniu oddychania z ćwiczeniami ruchowymi. Aby lepiej uzmysłowić sobie każdy element będący składową ćwiczeń Qigongu, omówimy je ze względów metodologicznych oddziel­nie. Jestem przy tym głęboko świadomy faktu, że ćwiczenia samouzdrawiające Qigongu, pomimo całego piękna rucho­wego i wzbogacenia przeżyć wewnętrznych, mogą wydawać nam się nieco udziwnione, czego przyczyną jest ich kulturo­wa odmienność.

Myśl jest wielką energią

Każdy z nas powinien uświadomić sobie, że myśl ludzka jest potężną siłą energetyczną, którą sami powołujemy do życia i za którą również sami jesteśmy odpowiedzialni. W procesie myślowym, zależnie od naszego stanu uczuciowo-emocjonal-nego, możemy kreować otaczającą nas rzeczywistość w spo­sób pozytywny i twórczy, bądź negatywny i destrukcyjny. Myśl zdolna jest również do oddziaływania na funkcje róż­nych układów i narządów naszego organizmu. Sposób myśle­nia i formułowania myśli nie jest zatem obojętny dla naszego organizmu, może również wpływać na stan naszego zdrowia. Dlatego niezwykle ważne jest, abyśmy podjęli wysiłek prze­kształcenia naszej świadomości i uwalniali ją od wzorców negatywnego i destrukcyjnego myślenia. Jest to możliwe przez kreowanie pozytywnych i twórczych myśli. I właśnie te twór­cze i pozytywne myśli staramy się kodować w naszej podświa­domości. Proces pozytywnego myślenia, jeśli jest dostatecznie często powtarzany i utrwalany, prowadzi do powstania w na­szym umyśle nowego wzorca, któremu podporządkowuje się podświadomość.

23

QlGONG MEDYCZNY 14 MERIDIANÓW

Po tak pojętym mechanizmie, zgodnie z poglądem francus­kiego naukowca dr Fryderyka Tilneya możemy oczekiwać, że stan naszego zdrowia i samopoczucia będzie odzwier­ciedleniem afirmacji zakodowanych w naszej podświado­mości.

Wykorzystanie potencjału psychicznego

Zdaniem niektórych naukowców człowiek wykorzystuje około 5% potencjału psychicznego, czyli zaledwie cząstkę nieprze­branych zasobów energii. Wyżej wymieniony dr F. Tilney tak ocenia drzemiące w organizmie ludzkim siły psychiczne: „Przez...